Alınan enerji 3 yolla harcanır.
A) Bazal metabolizma
B) Fiziksel aktivite
C) Termojenik aktivite
A) Bazal metabolizma:
Vücuttaki organlarımızın çalışması için gerekli olan enerjidir. Günlük enerji tüketiminin %70’ini oluşturur. Bundan dolayı bazal metabolizma ne kadar yüksek ise o kadar kolay kilo verilir. Bazal metabolizma vücuttaki kas oranı ile doğru orantılıdır. Yani vücutta ne kadar çok kas varsa o kadar çabuk kilo verilebilir. Kilo verme ile bazal metabolizma hızı azalır. (%10 kilo verme ile %20-25 azalır.) Bu nedenle kilo verme şişmanlarda daha kolay olur ama %10 kilo verdikten sonra bir duraklamaya girer. Bu dönem ilaç, egzersiz ve psikoterapi ile atlatılmalıdır.
B) Fiziksel aktivite:
Yapılan tüm hareketler bu gruptadır. Yürümek, koşmak, bisiklete binmek, spor yapmak, kürek çekmek, aerobik yapmak gibi… Günlük enerji tüketiminin %20’sini oluşturur. Fazla hareket eden sporcularda bu oran daha yüksektir.
C) Termojenik aktivite:
Alınan besinlerin hazmı için harcanan enerjidir. Günlük enerji tüketiminin %10′ unu oluşturur. Gıdaya, soğuğa ve strese karşı termogenez oluşabilir. Besinlerin termojenik aktiviteleri farklıdır. Yemek miktarı ve sıklığı bunu etkilediği gibi yemek içeriği de etkiler. Proteinli gıdalarda bu etki yüksekken, yağlı gıdalarda en azdır.
Katı besinler Sıvı besinlerden, Karbonhidratlar Yağlardan, Proteinler Karbonhidratlardan, Fruktoz Glukozdan, Doymamış yağlar Doymuş yağlardan daha fazla ısı oluşturur. Yani daha fazla enerji harcatır.
Bunlardan en zor olarak değiştirilen bazal metabolizmadır. Genetik olarak belirlenir. Diğer bölümler ise değiştirilebilir ve alınan enerji daha çok harcanabilir.
Termogenez en çok nerede olur?
Karaciğer ve iskelet kasında olmakla birlikte en fazla kahverengi yağ dokusunda olur.
Kahverengi yağ dokusu nerelerde vardır?
Toraks ve abdomendeki büyük damarların etrafında bulunur.
Kahverengi yağ dokusunun görevi nedir?
Yağları ısı üretimi için okside eder, böylece yağların birikimini önlemeye çalışır. Tiroid hormonlarının T4’den T3’e dönüşümünü sağlar.
yazan: Dr. Yavuz Furuncuoğlu
kaynak: Bilimsel Zayıflama – Akis Kitap
