Kibele ’nin 10 bin yıl kadar önce ortaya çıkışı çok ilginç. Kadının hamile kalmasında kendi rollerinden bihaber olan erkekler, toprak gibi doğurgan kadınları görüp, “Ana Tanrıça” inancını geliştirmişler. Kendilerini “Bin tanrılı dinin insanları” olarak gören Hititler ise Anadolulu Kibele ’yi alıp, Arinna ve daha sonraki dönemde de Kubaba olarak adlandırmışlar. Adları Tevrat’ta geçen ve Van civarında yerleşmiş uygarlıklardan biri olan Urartular, Hititler gibi sayısız tanrıya sahip bir medeniyet olarak, en önemli tanrılarına Haldi, onun karısına da Arubani demişler. Başkentleri Ankara yakınındaki Gordion olan Frigler de Ana Tanrıça Kybele’ye tapmışlar. Güney kıyılarımızda yaşayan Likyalılar ise Ana Tanrıça geleneğini korumuş ve Işık Ülkesi olarak geçen bu bölgede Ana tanrıça rolünü Letoon şehrine de adını veren Leto üstlenmiş. Leto baş tanrı Zeus’tan Anadolu kıyılarında Işık Tanrısı Apollon ve Bereket Tanrıçası Artemis ’i dünyaya getirmiş. Küçük Asya olarak da geçen Anadolu’nun ana tanrıçası olan Artemis için dünyanın yedi harikasından biri olan Artemision Efes’te yapılmış.
Tanrıça Artemis ve Artemision Tapınağı
Tanrılara, tanrıçalara, değişik yaratık ve kahramanlara ait hikayelerden oluşan mitoloji ise Anadolu’nun farklı köşelerini plato olarak kullanmış. Bugün Yunan mitolojisi söz konusu olduğunda, bahsi geçen olayların bir kısmı günümüzün Türkiye’sinde gerçekleşmiş.
Anadolu’da yer alan Uludağ, Erciyes, Hasan ve Kemer’deki Tahtalı Dağ dahil 12’nin üzerindeki dağın tarihteki adının Olympos olması da bir tesadüf değil.
Romalılar ise önce Yunanlılardan esinlendikleri tanrı ve tanrıçalarla kendi mitolojilerini yaratmışlar, o zamanlar hüküm sürdükleri Mısır uygarlığından bazı tanrı ve tanrıçaları da listelerine katmışlar. İşin ilginç tarafı MÖ 204 yılında Kartacalıları yenmek için Kybele’nin kendilerine yardım ettiğini düşünen Romalılar, Anadolu’nun Ana Tanrıça’sına da inanç sistemlerinde bir yer açmışlar.
