Büyük adamların hayatlarını okumak ve onları yakından tanımak çok yararlıdır. Onların nasıl yaşadıklarını öğrenmek bizi eğitir ve bize başarının yollarını gösterir. Onlara hayran olmakla kalmamalı, başarılarının sırlarını araştırıp öğrenmeye çalışmalıyız. Bu başarıların, onlara Tanrı tarafından verilmiş bir şey olduğu şeklindeki bir düşüncenin, bize hiçbir yardımı olmaz. Böyle düşünmek kolaycılık ve ucuzculuk olur. Her şeyden önce, onların nasıl çalıştıklarını, ne gibi zorluklarla ve güçlüklerle mücadele ettiklerini görmeliyiz.
Büyük adamların hayatını anlatan iyi yazılmış biyografileri ülkemizde çok azdır. Çoğu kronolojik hayat öyküsünden ibaret övgülerdir. İnsanlar, hayran oldukları kimseler hakkında malumat topluyor ve bunu yazınca, biyografi olduğunu sanıyorlar. Biyografi yazmak bir bilim ve sanattır. Bir kişi ile ilgili olayları tarih sırasına göre yazmak biyografi değildir. Onu daha iyi anlamaya ve görünenin ötesine ulaşmaya çalışmalı. Hayatı ile eseri arasındaki ilişkileri aydınlatmalı. Bir zatı, zayıf taraflarına hiç dokunmadan anlatmak, yararlı olmaz.
Halk, büyük adamların davranışlarına, uyulması gerekli doğrular gibi bakar. Onların her şeyini kendine örnek alarak taklit eder. Özellikle yanlış ve kusurlu taraflarını örnek almada kendilerine bir gerekçe bulurlar. Mesela bir âlim sigara içiyorsa,“bak falan zat da içiyor” diyerek kendine bir mazeret ve bahane bulurlar. Toplum içinde, tanınmış adamların yanlışı yayılır ve yerleşir. Büyük adamların her hususta büyük olacağını sanmak yanlıştır. Her insan gibi onların da çok yanlış tarafları, zaafları ve kusurları vardır. Her hâlleri örnek değildir.
*
Cuma Özusan
Kaynak: Bilgece Yaşamak
www.gencgelisim.com
