Babası: Sultan I. Abdülhamid
Annesi: Ayşe Sine Sultan
Doğumu: 08 Eylül 1779
Ölümü: 16 Kasım 1808
Saltanatı: 1807- 1808
Sultan IV. Mustafa İstanbul’da doğdu. Annesi Ayşe Sine Sultan, Şehzade Mustafa’nın iyi bir tahsil yapması için çok çaba harcadı. Sultan Mustafa ortadan biraz uzunca boylu, açık tenli, siyah gür sakallı ve biraz çatık kaşlı idi. Hırslı, kurnaz ve asabi bir insan olan Sultan IV. Mustafa, eğitim ve öğrenimden çok zevk ve sefa içinde yaşamaya önem verdi. Sarayda iyi bir eğitim alarak rahat bir şehzadelik dönemi yaşadı.
Sultan Mustafa, yirmi dokuzuncu padişah olarak Osmanlı tahtına çıktığında 28 yaşındaydı. Amcası III. Selim’in döneminde devletin içinde bulunduğu durumu yakından gördü. Açık fikirli olmasına rağmen, amcasının orduyu yenileme, yeni bir ordu kurma çalışmalarına karşı olanlarla işbirliği yaparak, Ocaklıyı harekete geçirmek için destekledi. Amcasının bir isyan sonucu tahtan indirilmesine de yardımcı oldu. Kendisi de bu karışıklık neticesinde tahta oturdu.
Kısa süren saltanatı devletin iç karışıklıkları içinde geçti. Devletin içine, saraya kadar giren isyancıların kendisini de tahtan indirebilecekleri tehlikesini yaşadı. Olayların yatıştırılması için tarihimizde ‘Ocaklı’ ile anlaşma yapan ilk padişah olduğu gibi devletin idaresinde de bir ortaklık kurmuş oldu. Bu ortaklık da O’nun sonunu hazırladı.
Tahta çıktığında devletin merkezi otorite ve hakimiyeti gittikçe zayıflıyordu. Sultan IV. Mustafa’nın tahta çıkmasını sağlayan Kabakçı Mustafa ve yandaşları devlet yönetiminde etkin rol oynuyor, kendi adamlarını önemli mevkilere getiriyorlardı. Osmanlı Devleti bu isyandan sonra yeniçerilere çok büyük tavizler verdi. Ancak yeniçerilerin istekleri hiçbir zaman bitmedi. Bu da Sultan Mustafa’nın sonunu hazırladı. Osmanlı hanedanında Sultan V. Murad’dan sonra en az padişahlık yapan padişahtır.
