Bilge Tonyukuk (yaklaşık 646 – 726), II. Göktürk Kağanlığı’nın kurucusu İlteriş Kutlug Kağan’dan itibaren dört hükümdara başvezirlik yapmış, Türk tarihinin en etkili devlet adamlarından biridir. Hem askerî hem de siyasi alanda gösterdiği üstün başarılar ve stratejik zekâsıyla, Göktürk Devleti’nin yeniden kuruluşunda ve güçlenmesinde kilit rol oynamıştır.Kırmızılar
🛡️ Hayatı ve Devlet Hizmeti
Tonyukuk’un doğum tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte, 646 civarında Çin’de doğduğu ve burada eğitim aldığı tahmin edilmektedir. Ancak Çin kültüründe yetişmesine rağmen Türk kimliğini korumuş ve Göktürk Devleti’nin bağımsızlığı için mücadele etmiştir. İlteriş Kutlug Kağan, Kapgan Kağan, İnöl Kağan ve Bilge Kağan dönemlerinde başvezirlik yapmış, bazı savaşlarda başkomutan olarak görev almıştır. Yaklaşık 50 yıl süren devlet hizmeti boyunca, Türklerin bağımsızlık mücadelesinde ve devletin kurumsallaşmasında önemli katkılarda bulunmuştur. KırmızılarGüncel Meydan+1İkşad Yayınevi+1sivaspostasi.com.tr+1Haber Vakti+1
🗿 Tonyukuk Yazıtı ve Orhun Abideleri
Tonyukuk, yaşlılık döneminde kendi adına bir yazıt diktirmiştir. Bu yazıt, Orhun Yazıtları arasında yer almakta olup, Göktürk alfabesiyle yazılmıştır. Yazıtta, Türklerin savaş stratejileri, bağımsızlık mücadelesi ve Tonyukuk’un devlet için verdiği mücadeleler anlatılmaktadır. Yazıt, 720-725 yılları arasında dikilmiş olup, Göktürk alfabesiyle yazılmıştır. VikipediVikipedi+1Vikipedi+1
Bilge Tonyukuk, Türk tarihinin en önemli devlet adamlarından biri olarak, Göktürk Devleti’nin yeniden kuruluşunda ve güçlenmesinde büyük rol oynamıştır. Onun adına dikilen yazıt, sadece bir anıt değil, aynı zamanda Türk dilinin ve tarihinin en eski yazılı belgelerinden biridir.
