Stres ve gerilim tipi baş ağrısı problemiyle son yıllarda daha sık karşılaşmaktayız. Süresi, sıklığı, şiddeti ve sebepleri kişiden kişiye farklılık gösteren bu şikayet, hafif, birkaç dakika içinde dinen bir ağrı olabildiği gibi, günlerce süren, şiddetli ağrılara da dönüşebilir.
Stres ve gerilim tipi baş ağrısı problemiyle son yıllarda daha sık karşılaşmaktayız. Süresi, sıklığı, şiddeti ve sebepleri kişiden kişiye farklılık gösteren bu şikayet, hafif, birkaç dakika içinde dinen bir ağrı olabildiği gibi, günlerce süren, şiddetli ağrılara da dönüşebilir. Zonklama şikayeti gözlenmez; ancak başta veya boyunda sıkılık hissi vardır. Stres, yetersiz uyku ve depresyon, bu tür baş ağrısının başlıca sebepleri arasında sayılabilir. Migreni olan bir hasta sessiz sakin bir yer ararken, stres ve gerilim kaynaklı baş ağrısı çeken bir kişi yerinde duramaz, açık havaya çıkmak ister.
Hangi Belirtilere Rastlanır?
< Hasta tarafından zonklayıcı olmayan, başta ağırlık, sıkışma, gerilme, çekilme, basınç, uyuşma, yanma, üşüme gibi ifadelerle tanımlanır. Hastalardan sık sık “başımda sanki taş var”, “başım ağırlaşıyor”, “başıma sanki tas geçmiş gibi”, “başımın etrafını bir çember sıkıştırıyor sanki” gibi ifadeler duyulur.
< Ağrı tipik olarak başın bütününe yayılmış ve yaygındır; fakat migrende olduğu gibi tek taraflı da olabilir.
< Baş ağrısıyla beraber çoğu zaman boyun ve omuz kaslarında da gerilme ve ağrı vardır. Genellikle boyun kaslarından başlar, enseden başa doğru yayılır, alna, şakaklara kadar uzanır. Bazen boyundan başlayıp sadece başın arka kısmına ilerler.
< Migrende olanın aksine, baş hareketiyle ağrı artmaz. Baş ağrısıyla beraber boyun kaslarında sertlik olabilir.
< Hastalarda seyrek olarak hafif iştahsızlık ve bulantı olur, kusma olmaz. Işıktan ve sesten rahatsızlık olabilir, migrendekine kıyasla daha hafif derecededir.
< Ağrılar genellikle günün ilerleyen saatlerinde, öğleden sonra veya akşama doğru artar. Baş ağrısı ile birlikte uykuya dalma güçlüğü, sık uyanmalar, sıkıntı, huzursuzluk, karamsarlık gibi bulgular görülebilir.
< Stres ve gerilim ağrılı hastanın muayenesi yapıldığında, özellikle ağrı sırasında, boyun, ense ve çene kaslarında gerginlik saptanabilir. Ayrıca başı çevreleyen kaslarda, sık olarak, sert ve ağrılı noktalar bulunur. Bu noktalar, ağrının adeta tetiklendiği noktalar olup ‘triger’ diye isimlendirilir.
Ne Sebep Olur?
Ruhsal gerilim ve gerginlikler, içsel çatışmalar, kendini ifade etmede zorlanmalar, stres, anksiyete, depresyon, kas zorlanması (uzun süre araba kullanmak, kötü oturuş pozisyonunda bilgisayar kullanmak ve televizyon izlemek…) stres ve gerilimden kaynaklanan baş ağrısının sebepleri arasındadır.
Kronik stres ve gerilim tipi baş ağrıları, sinuzit baş ağrıları, hipertansiyon ve kafa içi basınç artmasında görülen baş ağrılarıyla karıştırılabilir. Çene eklemi bozukluğunu, boyun kireçlenmesi ve bazı ruhsal hastalıklara bağlı baş ağrılarını gerilim tipi baş ağrısından ayırt etmek güç olabilir.
Nasıl Tedavi Edilir?
Stres ve gerilim tipi baş ağrısının tedavi şekli, hastadan alınan ayrıntılı bilgi, klinik muayene, yardımcı muayene yöntemlerinden çıkacak sonuçlar ışığında planlanmalıdır. Tüm bunlar tedavinin ayrılmaz birer parçasıdır.
Deneyimli bir nörolog, hastayla görüşmesinin ilk birkaç dakikasında hastada gerilim tipi veya stres kaynaklı baş ağrısı olduğu tanısını koyabilir. Önemli olan hastada tanıya varmak değil, koyduğumuz tanının doğru olduğuna hastayı inandırmaktır.
Hasta birçok hekime gitmiş, çeşitli muayenelerden geçmiş, tahlil ve bir sürü tetkikler yaptırmış olabilir. Sonunda hastaya beyninde bir rahatsızlık, bir bozukluk olmadığı söylenmiş olabilir. Ancak tüm bunlara rağmen hasta tekrar baş ağrısıyla baş başa kalmıştır. Bu noktada, hekim, bu baş ağrısını ortaya çıkaran mekanizmayı hastaya anlatmalıdır. Beyninde herhangi bir probleme rastlanmadığı halde ağrı nasıl olmaktadır, yaşam olayları ve alışkanlıklarıyla baş ağrısı arasında ne gibi ilişkiler vardır? Hangi yaşam olayları baş ağrısını tetiklemektedir? Tüm bunlara dair bilgi edinen hasta, baş ağrılarını ortaya çıkaran ya da artıran yaşam olaylarını gözlediği, takipler boyunca bu konularda bilinçlendiği oranda, baş ağrılarını kontrol etme yönünde kendine has yöntemler geliştirecektir.
Akupunktur Tedavisi:
Tüm bu tedavi süreçlerine rağmen baş ağrıları geçmeyen hastalarda alternatif ağrı giderici tedaviler yerine göre devreye sokulmalıdır. Her geçen gün giderek sıklaşan baş ağrısında akupunktur uygulaması diğer tedavilerin önüne geçmeye başlamıştır. Yan etkisinin olmaması ve ilaç tedavilerinden daha etkili olması bu gelişmeye sebep olmuştur. Yapılan çok yönlü bilimsel çalışmalarda akupunkturla tedavi edilen baş ağrılı hastaların yüzde 90 gibi büyük bir oranının bu tedaviden şifa bulduğu ortaya çıkmıştır.
Akupunktur dışında ayurveda, biyoenerji, refleksoloji gibi uygulamalar ve bitkilerin kullanılması da sonuç alınan tedavi metodları olarak kullanılabilir.
Ağrı Kesici Alındığında Dikkat Edilmesi Gerekenler
< Ağrı kesiciyi sadece hafif derecedeki baş ağrılarını tedavi etmekte kullanın.
< Doktor tavsiyesi olmadan yüksek dozlarda almaktan kaçının.
< Bu ilaçların haftada 3 günden daha fazla alınmaması gerekmektedir.
< Maksimum etki için ağrı ilk ortaya çıktığı sırada almaya bakın.
< Ağrı kesiciyle birlikte alkol ya da uyku ilacı almamaya dikkat edin.
< Dalgınlık ve uyku yaratan ağrı kesiciler mevcuttur. Bunları aldığınızda trafiğe çıkmayın, dikkat ve konsantrasyon gerektiren işlerden kaçının.
< Bir bardak dolusu suyla veya asitsiz içeceklerle birlikte alırsanız ilacın midenizi rahatsız etmesini önlersiniz.
*
ALİ AKBEN
aliakben@aliakben.com
bunlarda ilginizi çekebilir:
Gerilim Tipi Baş Ağrısı Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?
BEYİN YORGUNLUĞU İŞİNİZDEN EDEBİLİR
