Babası: Sultan IV. Mehmed
Annesi: Emetullah Rabia Gülnuş Sultan
Doğumu: 06 Şubat 1664
Ölümü: 29 Aralık 1703
Saltanatı: 1695- 1703
Sultan Mustafa, 1664 yılında Edirne’de doğdu. Annesi Giritlidir. Kuvvetli bir ilim tahsili yaptı. Sultan Mustafa iri yapılı, açık tenli, ince burunlu, ela gözlü, sarı sakallı idi. Çok iyi hocalardan ders aldı, hat sanatına merak sardı ve çok iyi bir hattat olarak da yetişti. İlme ve ilim adamlarına önem verdi. Alimlerle sohbet etmekten hoşlanır ve onları korurdu. Aynı zamanda iyi bir şairdi ve şiirlerini “ikbali” mahlası ile yazardı.
Tahta geçtiğinin üçüncü günü yapacağı işleri anlatan bir hatt-ı hümayun yayınladı. Yazısında: “Zevk, sefa ve rahatı kendimize haram eylemişizdir.” diyordu. Yine vezirlerinden birine yazmış olduğu yazı şöyledir: “Bana ağırlık ve hazine lazım değil. Yerine göre kuru ekmek yerim. Vücudumu din uğruna harcarım. Sıkıntının her çeşidine sabrederim. Milletime hizmet tamam olmadıkça, seferden dönmem. Elbette sefere bizzat kendim giderim.” Sultan II. Mustafa, yirmi ikinci padişah olarak 31 yaşında Osmanlı tahtına çıktı. Devlet yönetimini teslim aldığında, ilk sözü ataları gibi fetihler yapmak, kaybedilen toprakları geri almak için ordunun başında sefere çıkacağını bildirmek olmuştu.
Saltanatının ilk günlerinde, Sakız Adası “Koyun Adaları” zaferi kazanarak Venediklilerden geri aldı. Bu zafer Sultan Mustafa’nın moralini güçlendirdi, devlette de güven sağladı. Devlet Sakız Adası ile uğraşırken, bunu fırsat bilen Rusya, Azak Kalesi’ne asker yığmaya başladı. Kalede bulunan askerler desteksiz ve malzemesiz kaldıkları için neticede teslim olmak zorunda kaldılar. Padişah Haziran 1695’de ordusunun başında Avusturya seferine çıktı. Önce bazı zaferler kazanıldı ise de netice alınamadı ve devlet için çok önemli bir dönüm noktası sayılan Karlofça Barışı imzalandı.
Çocukları: Ümmügülsüm, Ayşe, Emetullah, Emine, Rukiye, Safiye, Zahide, Atike, Fatma, Zeyneb, Zahide, I. Mahmud, III. Osman, III. Ahmed, Küçük Ahmed, Hüseyin, Selim, Mehmed, Murad, Osman.
