Renk, ışığın cisimlere, eşyalara yansımasıyla bizlerde uyandırdığı algıdır. Işık olmadan renk olayı gerçekleşemez. Newton, karanlık bir odada küçük bir delikten gelen güneş ışığını plazmadan geçirerek renk tayfı meydana getirmiştir.
Aynı şekilde gökkuşağında da yağmurdan sonra renkleri birarada görmek mümkündür. Siyah ve beyaz renk olarak kabul edilmezler, renk değildirler. Ancak biz günlük hayatta renk olarak bahsederiz.
Renkler, kırmızı, sarı, turuncu gibi sıcak renkler; mavi, yeşil gibi soğuk renkler olarak sınıflandırılabilir.Doğada renkleri uyum içinde görüyoruz. İnsan psikolojisini, sosyal yaşamı, sağlığı etkilediğinin farkındayız. Hatta doğada kendini korumak için yaban hayatı içinde renk değiştiren canlıların olduğunu biliyoruz. Renkler yaşamımızı şekillendirir, anlam katar, iştahımızı açar, kapatır. Sosyal hayatta kendimizi ifade ederiz. Psikolojimizi yansıtır, kendimizi hissettiğimiz duruma göre giyimde renk tercihlerimiz günden güne farklılıklar gösterebilir.
Renklerin herbiri duygularımızda farklı yansımalar yaratır. Beden sağlığımızı, kan akışımızı, zihinsel aktivitelerimizi etkiler. Psikolojik olarak rahatlatıcı, güven verici, sinirlendirici ortam yaratabilirler. Renkler, tonlarına göre de tercih edilir. Belli tonlar bazı eşyalarda ya da obje ve araçlarda hoş görünmeyebilir. Renkten renge, tondan tona fark vardır.
Örneğin, kırmızı renk, dikkat çekici bir renktir. Enerjik, sevgi, aşk, kan rengidir. Aynı zamanda iştah açar.Acıkma duygusu verdiği için fast food restaurantlarda sıklıkla tercih nedenidir. Büyük alanlarda ve uzun süreli kullanımda yerinde duramama ve huzursuzluk hissi yaratır. Dikkat çekici ve yasak rengi olduğu için trafik ışıklarında kullanılır. Ayrıca uyarı gerektiren durumlarda tercih edilen renktir.
Sarı renk, dikkatin rengi olup, sarı levha üzerinde yazılan yazılar dikkat çeker. Taksilerin rengide bu nedenle sarıdır. Zekayı, pratikliği, inceliği gösterir. Aynı zamanda özlem ve hüznün rengidir. Sonbahar yaprakları sarı renklidir ve hüzün verir. Mevsim yazsa güneşin rengi olan sarı; mutluluk ve ümit verir. Çalışma odaları için seçilen bir renktir. Ancak sarı, etkili, yoğun ve uzun süreli kullanımlarda sinirlilik yapabilir. Gelip geçiciliğin ve uyarının rengi olup, karantina durumlarında, trafik ışıklarında hazırlanma olarak kullanılır. Ayrıcada bağımsızlık ve özgürlüğün rengidir.
Turuncu renk bilişsel aktiviteyi ve yaratıcılığı artırır. Çocuklar tarafından sevilir, neşelendirir. Çocuklarda yaratıcı gücün ortaya konmasına destek bir renktir. Çok baskın olarak kullanılması düşünülmeyecekse yumuşatılmış olarak şeftali rengide seçilebilir.
Mor,bilinçaltını temsil eder. Asalet, ihtişam, onur ve lüksü çağrıştırır. Ağır giysilerde, döşemelerde mor kadife gibi kumaşlar tercih edilir.
Yeşil,dinlendirir, güven verir ve sakinleştirir. Yeşil renge bakmak göz sağlığı içinde uygun görülmüştür. Bankalar, finans kurumları tarafından tercih edilir. Doğayı, gençliği ve ümidi temsil eder. Rahatlatan ve heyecanı gideren bir renktir.
Mavi, dinlendirir, ferahlatır, sakinleştirir. Dürüstlük ve güvenirlik duygusu verir. İştah kapatır. Otoriteyi simgeler, işadamları genellikle lacivert takım giyerler. Spalar, ilaç firmaları tercih ederler. İnsanlar psikolojik yönden rahatlık istediklerinde gökyüzüne ve denize bakmak isterler. Bir yandan da yalnızlığın rengidir. Bellekte kalıcılık yaratan bir renktir.
Siyah, asil renktir, güç ve tutkuyu temsil eder. Giysi olarak kullanımında kişiye kolaylık sağlar. Her renk ve desen ile kombinlenebilir. Fiziksel olarak ince gösterir. Duygusallık ve hüznün rengidir. Geri planda kullanıldığında karamsarlık verir. Beyazla birlikte kullanıldığında etkilidir. Dikkat çeker ve genellikle birlikte kullanılırlar.
Beyaz, temizlik ve saflığı temsil eder. Hastanelerde tercih edilen renktir. Doktor önlükleri ve gelinlik beyazdır. Mekan kullanımında geniş ve ferah gösterdiği için tercih sebebidir. Serinleten bir renktir ve yaz giysilerinde sıkça kullanılır.
Pembe, rahatlatıcı, yumuşak bir renktir. Son yıllarda rahatlatıcılığından dolayı hastanelerde yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır. Romantizmde yeri büyüktür.
Kahverengini sevenlerin sinirleri rahattır, teklifsiz bir renktir, giyen kişiler, diğer insanların içinde kaybolup gitme durumundadırlar. İddialı bir renk değildir. Genel beğeniye uygun bir renk sayılabilir. İş görüşmeleri için kesinlikle düşünülmemesi gereken bir renktir.
İnsanların yaşayacağı mekanlardaki renk seçimi, mekanın ne olduğu ile ilişkilidir. Mekanı paylaşanlar kimlerdir? Yaş gurupları, cinsiyetleri nedir? Hangi amaç için mekanda bulunuluyordur? Seçilen renklerin tonları ve yanında kullanılacak diğer renkler nelerdir? Gibi soruların yanıtlarının bulunması gerekir. Ayrıca tutulan takımların renkleri de mekan döşemelerinde, giysi seçiminde, dekorasyonda tercih nedeni olabilir.
Aile yaşamının sürdüğü ev için düşünülecekse aile bireylerinin ortak kararları, beğenileri, evin büyüklüğü, aydınlanma durumu, ısınma durumu gibi özelliklere dikkat etmek gerekir. Örneğin, ısınma problemi yaşayan bir evde sıcak renkler tercih edilmelidir. Kırmızı, sarı, turuncu gibi. Tabii renkleri kombinlemekte önemlidir.
Küçük bir ev ise evi geniş ve ferah göstermek için açık renkler kullanılmalı ve kesintilerden uzaklaşılmalıdır. Örneğin, parça halı kullanmayıp, duvardan duvara halı tercih edilmelidir.
Odalar için değerlendirirsek, bebek odalarında, pastel tonlar tercih edilmeli, açık sarı, açık pembe, açık mavi, açık yeşil, lila rengi kullanılabilir.
Okulöncesi yaş grubu için kırmızı, mavi; sarı yeşil renkler kombinlenebilir. Çocuk hareketli bir çocuksa kırmızı tercih edilmemeli, durgun ve sakin çocuklar için kırmızı seçilmeli. Odada geniş alanlar için daha pastel renkler seçilip, değiştirilebilen eşyalar için belirli, sıcak renkler kullanılmalıdır. Aslında tüm odalar ve salon için bu şekilde düşünülmelidir. Aile bireylerinin istekleri ve renklerin birarada tonlarına uygun şekilde kullanımı ile odalar zevke hitap eder şekilde düzenlenebilir.
Halı dekorasyonda önemlidir, ancak; duvar, perde ve diğer dekoratif eşyalarla olay tamamlanmaktadır. Onun için her model ve renkteki halı üretilmekte ve kabul görmektedir. Bir bütün olarak düşünüldüğünde, geniş alan olduğu için krem ve kahve tonları genellikle rağbet görmektedir. Halıda orta koyuluktaki renkler renk solması ve kirlenme nedenlerinden dolayı tercih edilmektedir. Halılar sık temizlense de ilk bakışta gözü rahatsız edecek leke vs. kimse istemez. El halıları farklı bir konsepttir. Pastel renkler huzur verici renklerdir. Perde seçiminde ise halı rengine tezat; oturma guruplarına ahenk sağlayacak renkler seçilmektedir. Oturma gurupları kullanım oranına, kullanım alanına göre seçilir. Burada kullanılacak renk ve desen durumu diğer unsurlarla birlikte düşünülmelidir. Seçimde kişiler kendilerini nasıl iyi ve huzurlu hissediyorlarsa o renk ve deseni tercih etmektedirler.
Renk seçiminde kullanılacak yer, diğer eşyalarla uyum, rengin tonları, hangi renklerle birlikte kullanılacağı, değiştirilebilirlik durumu, kullanılacak rengin miktarı da önem kazanmaktadır.
Renklerle güzel duygular yaşamanız ve yaşatmanız,
Uygun seçimler yapmanız dileğiyle…
ÖZNUR SİMAV
