“Liderlik kumaşını dokuyan iplikler Sezgi, Yaratıcılık, İmgelem, İçgörü, Duyarlılık, Empati, İçgözlem, Merak, İyimserlik, Güven, Kendini adama, Vizyon, Risk alma, Sentez yeteneği, Aciliyet duygusu, Dinleme ve İletişim becerileridir.”
Howard Haas ve Bob Tamarkin, “İnsan Lider Doğmaz”
Liderler vizyon sahibi olmalı, risk almalı, proaktif olmalı, rüya ve hayalleri temsil etmeli, yeni olanakları keşfetmelidir.
Carol A. O’Connor, “Başarılı Liderlik” adlı kitabında yeni bir Vizyon yaratma süreci için şu üç çalışmayı önermektedir:
Öncelikle Vizyon ve Amaç belirleme çalışması yapın. Gözlerinizi kapatın ve bütün olanaklarınızı ya da potansiyellerinizi, kişisel ve profesyonel olarak nasıl gerçekleştirebileceğinizi, nasıl kullanabileceğinizi düşünün. Tefekkür edin. Ne gibi özellikleri, davranışları ve etkinlikleri yaşamınızda geliştirmeniz gerektiğini görmeye çalışın. Yaşamınızda gerçekleştireceğiniz bu değişimler, bu yenilikler için bir sembol seçseydiniz bu ne olurdu? (Sözcük, nesne ya da bir imge olabilir!) Kişisel ve profesyonel olarak nasıl bir özelliğinizin olmasını isterdiniz? Bunu bir hayal, bir rüya olarak düşünürseniz hangi imge ya da hangi durum bunu iyi bir şekilde özetleyebilir?
Bu etkinlikler sizin “kişisel bir vizyon yaratma duygunuzu” geliştirecektir.
İkinci olarak Büyük Resim çalışması yapın. Herhangi bir durumdan yararlanarak, iki ya da üç kişi arasındaki bir karşılıklı etkileşimi gözlemlemek için dikkatinizi odaklayın. Bu karşılıklı etkileşimi şu terimlerle betimlemeye çalışın: “Bu karşılıklı etkileşimin amacı nedir?” “Taraflar ne kazanıyor ve ne kaybediyorlar?” Alttaki duygular olumlu mu yoksa olumsuz mu?” “İfade edilen duygular olumlu mu yoksa olumsuz mu?” Şimdi bu kişileri birbirine bağlayan bir kablo olduğunu hayal edin. Zihinsel olarak bu kabloyu izleyin ve gözlemlediğiniz bu karşılıklı etkileşime yol açan etkinliğin izini sürün. İzini sürdüğünüz bu etkinlikleri bir araya getirdiğinizde karşılıklı etkileşimin Büyük Resmi ortaya çıkacaktır.
Üçüncü olarak Yeniden Çerçeveleme çalışması yapın. Yeni bir gazete ya da dergi alın. Dikkatinizi çeken bir resim bulun. Bu resimle ilgili yazıyı okumadan önce, gördüğünüz resmi siz yorumlayın. Not defterinize bu yorumunuzu yazın. Sonra tekrar resme bakın. Kendinize meydan okuyarak, bu resimdeki olaylar ve kişiler hakkında önceki yorumunuzdan bütünüyle farklı bir hikaye yazmanızı söyleyin kendinize.
Bu yeni hikayeyi yazarken “farklı duyguların ifade edildiğini”, “farklı motivasyonların ve niyetlerin bulunduğunu”, “farklı güç ilişkilerinin varolduğunu” imgeleyin. Bunlar sizin yeniden çerçevelemenizi (reframing) oluşturacaktır.
Yeniden Çerçeveleme ve Liderlik
Yeniden çerçeveleme becerisi yazarlar için olduğu kadar Liderler için de çok değerlidir. Zihinsel esneklik kazandırır. Sezgilerinizin gelişmesini cesaretlendirir. Vizyon yaratmada kullanılır. Şirketlerde çalışan ara düzey yöneticileri, ekip elemanları gördükleri ve işittikleri şeyleri yorumlarken kendilerini “tek bir çerçeve” ile ya da “tek bir bakış açısıyla” sınırlarlarsa, kendilerini bir hapishane hücresi gibi bu çerçeve içine kilitlerlerse, geniş bir görüşe sahip olma becerisinden yoksun kalırlar. Bu da onların performanslarını ve başarılarını etkiler. Yeni hedefler, yeni fikirler, değişim, proaktif beceriler için Liderler açık bir zihne sahip olmalıdır.
Gözden geçirme soruları:
Gün içinde başınızdan geçen ve sizin için önemli olan bir olayı düşünün. Bu olayı nasıl yorumladığınızı not alın. Bu sizin olayları her zaman yorumlama biçiminiz mi? Eğer böyleyse, bu çeşit olaylarla karşılaştığınızda faaliyete geçen Zihinsel Alışkanlıklarınızı özetleyin. Başka yorumlama biçimlerini keşfetmek için hiç çaba gösterdiniz mi? Eğer göstermediyseniz şimdi “bu olayı yeniden çerçeveleyerek” işe başlayın. Bu olayı yeniden çerçevelemekle ulaşacağınız bir ya da daha fazla “olumlu sonucu” düşünün. Bunları not alın. Bu olayla ilgili nasıl bir Büyük Resim oluşuyor? Değerlendirin.
Cengiz Erengil
www.gencgelisim.com
