Geçmişten Alınacak Ders
1920’li yıllarda Moskova Devlet Tiyatrosu’nun duvarlarında çatlaklar oluştuğu görülmüş. Çatıya kadar yükselen bu çatlaklar, binanın yıkılmasına sebep olabilecek kadar büyükmüş. Konuyla ilgili mühendisler bu çatlakların sebebini araştırmaya başlamış. Binanın birkaç yerinde temele kadar indiklerinde görmüşler ki, kocaman kâgir binanın temeli çürümeye başlamış.
Ahşap temeller üzerine inşa edilmiş Devlet Tiyatrosu, yumuşak zeminde olduğu için yere kazıklar çakılarak üstüne de kalın taş duvarları örülerek tamamlanmış.
Zamanın şartlarına göre bu temelin yeterince sağlam olduğu ifade edilmiş. Gerçekten de tiyatro binası bu haliyle uzun yıllar dayanmış. Fakat zamanla eski ahşap direkler çürümeye başlayınca, temel kaymış ve binanın duvarlarında çatlaklar oluşmuş.
Mühendisler, bu sorunu binayı yıkmadan çözümlemek için ne yapılması gerektiğini düşünmeye başlamışlar. Önce köşelerden başlayarak temele inmişler. Çürümüş ahşap kazıkların yerine granit yerleştirmişler. Bu işlemi binanın tüm temelinde uygulamışlar. Böylece tüm temel yenilenmiş ve Devlet Tiyatrosu’nun eski binası sağlam temele dayandırılmış. Mühendislerin uzun uğraşıları sonunda yapılan tadilat ile bina daha sağlam ve güvenilir bir hale gelmiş.
Devletlerin tarihi ve milletlerin hayatı Moskova Devlet Tiyatrosu binasına benzetilebilir. Devlet düzeninin eski temelleri, milletleri idare etmenin eski şekilleri, o gün şartlarında her ne kadar yeterli görülmüşse de, bulunan zaman için bu temeller ve yönetim şekilleri zayıftır, yetersizdir.
Çok bilenen bir ifade vardır; “Yeni toplumlar kendileriyle birlikte yeni şarkılar üretirler.” Zaman ilerledikçe nesiller değişiyor, yenileşiyor. Her neslin istek ve beklentileri birbirinden farklı oluyor. Yeni nesillerin beklentilerine eskimiş, zamanı geçmiş yönetim şekilleriyle cevap vermek çok güçtür. Yeni nesiller için daha yeni, daha akılcı, daha adil, daha sağlam temellere dayanan yönetim şekillerinin uygulanması zorunludur. Aklı başında yöneticilere sahip ülkelerde bu iş böyle yapılmamaktadır. Bu ülkelerde sarsıntılara ve yıkımlara meydan vermeden halkın yönetimi için daha bilgece, daha adilce yöntemlere başvurulmaktadır.
Bazı ülkelerde ise devlet adamları halk idaresinin ve halk terbiyesinin kademeli ıslahının gerekliliğini anlamıyorlar ya da anlamak istemiyorlar. Devlet binasının duvarları harap oluyor, ötesinde berisinde çatlaklar ortaya çıkıyor. Fakat gittikçe derinleşen ve genişleyen bu çatlaklara önem verilmiyor.
İşte bu sebepten dolayı görünüşte sağlam ve kuvvetli görünen devlet kuruluşlarının çatırdamasına hatta yıkılmasına hayret edilmemelidir. Eski İran Devleti, Osmanlı Devleti, Avusturya İmparatorluğu yıkıldı. Koca Rusya devrildi. Bismark’ların ve Wilhelm’lerin Almanya’sının esamesi okunmuyor.
Kutsal kitaplarda aktarılan bir kıssa vardır; zamanın birinde zalim bir hükümdarın sarayının duvarlarında ateşle yazılmış kelimeler görünmüş: “Mane tekel fares!” Bu kelimelerin manasını hiç kimse anlayamamış. Hakim Daniel bu cümleyi şu şekilde izah etmiş; ‘Bu ateşten yazılar, geleceğe dair haber veriyor. Bunların manası, eski devlet artık gücünü kaybetmiştir. Kaçınılması imkansız son onu beklemektedir. Devlet yıkılmaya mahkumdur.”
Roma İmparatorluğu, Alba Dükası’nın İspanya saltanatı, 15. Louis’nin Fransa hükümdarlığı, Romanotların Rusya’sı, Hohenzollernlerin Almanya’sı, Habsburgların Avusturyası aynı kötü sonuçla karşılaşmıştır. Tarih onlar hakkında da gereken hükmü vermiştir: “Mane tekel fares!”
Bunları dikkatlice düşününüz. Böcek kurtları gibi, önemsiz ve şahsi işlerinizin ve bataklığında boğulup kalmayın. Bunun yerine, devletin temellerinin yenilenmesini ve toplumun eğitiminin nasıl gerçekleşeceğini düşününüz.
Tarih bazı toplumların ve bazı devletlerin kötü sonunu yazdığı gibi, bazı toplumların ve devletlerin de gelişmesini ve yükselmesini yazmak için aydınlık sayfalar açmaktadır.
Tarih, halkı hayvan sürüsü halinden ya da çalışkan bir karınca yuvası şeklinden çıkarılarak, akılcı ve mutlu bir hayat oluşturan milyonlarca sanatçıya ve üreticiye dönüştürmenin çözümlerini, devlet hayatının nasıl güçlendirileceğini, topumun nasıl eğitileceğini gösteren bir bilimdir.
kaynak: beyaz zambaklar ülkesi
