1. Dünya Savaşı Avrupa'da her şeyi olduğu gibi, modayı da etkiler. Rahatlık, yalınlık ve bir örneklik gibi özellikler öne çıkar. O kadar ki, 1918'de İngiltere'de "Ulusal Standart Giysi" çıkarılması konusu gündeme gelir. Buna göre tasarımlanan "konu elbisesi" aynı anda sokak, ev, dinlenme, çay, yemek, akşam, gece ve yatak giysisi olarak çok işlevli bir rol üstlenecektir. Böylece etek üzerine giyilen ve dize kadar inen tunik, savaş sonrasının gözde giysisi olarak kendini gösterir. Tunik gibi basit ve süssüz bir elbise modelinin tasarımcısı ve öncüsü olan Gabrielle Chanel, Avrupa'da modası geçmeyen bir modacı olarak ünlenir.
Dostları arasında "Coco" sıfatıyla anılan Chanel, altı yaşlarında anne ve babasını yitirir. Öksüz ve yetim olarak bir kilise okulunda Katolik eğitimi görür.
Güngör Özyiğit
bilgi@gencgelisim.com
1. Dünya Savaşı Avrupa'da her şeyi olduğu gibi, modayı da etkiler. Rahatlık, yalınlık ve bir örneklik gibi özellikler öne çıkar. O kadar ki, 1918'de İngiltere'de "Ulusal Standart Giysi" çıkarılması konusu gündeme gelir. Buna göre tasarımlanan "konu elbisesi" aynı anda sokak, ev, dinlenme, çay, yemek, akşam, gece ve yatak giysisi olarak çok işlevli bir rol üstlenecektir. Böylece etek üzerine giyilen ve dize kadar inen tunik, savaş sonrasının gözde giysisi olarak kendini gösterir. Tunik gibi basit ve süssüz bir elbise modelinin tasarımcısı ve öncüsü olan Gabrielle Chanel, Avrupa'da modası geçmeyen bir modacı olarak ünlenir.
Dostları arasında "Coco" sıfatıyla anılan Chanel, altı yaşlarında anne ve babasını yitirir. Öksüz ve yetim olarak bir kilise okulunda Katolik eğitimi görür.
Canlı ve hırslı kişiliği, kilise baskısından daha da bilenmiş bir şekilde çıkar. Fransa'da bir terzi yanına çırak girerek yolunu ve yönünü belirler.
Chanel, kadınları giydirerek güzelleştirme işine tepeden, yani baş'tan başlar. Önce şapkalarıyla adını duyurur. 1913'te Deavville'de küçük bir şapka dükkanı açar. Modada ilk devrimini 1914'te jerseyleri çıkararak gerçekleştirir. Bu aşırı yalın, mücevherlerle şıklaştırılmış rahat giysilerle garçonne modasını yaratır. Yepyeni bir kadın tipi, kısa saçlı, oğlana benzeyen bir dişidir bu. Rahatlığı ve yalınlığı vurgulayan tasarımlarıyla Chanel, otuz yıl boyunca moda dünyasına egemen olur. Paris'te Cambon Sokağı'nda açtığı moda evi, iki savaş arası dönemde modanın merkezi ve mabedi durumuna yükselir. Yıllık cirosu 120 milyon frankı bulur. İyice zenginleşen Chanel, modaya soktuğu jersey kumaşını üretmek üzere kendi imalathanesini kurar.
Yalınlıkla Rahatlığı, Sadelikle Güzelliği Buluşturan Modacı
Meslek yaşamının doruğuna ulaştığında, 3500 kişinin çalıştığı Chanel şirketleri arasında bir modaevi, bir tekstil kuruluşu, parfüm laboratuarı ve bir sahte takı (imitasyon) atölyesi bulunur. Bu imparatorluğun temelini 1922'lerde piyasaya sürülen ve çok tutulan
"Chanel No 5" adlı parfüm oluşturur.
Chanel, yakasız, kenarlarına şerit geçirilmiş hırka biçimli bir ceket ile zarif bir etekten oluşan ve çok taklit edilen tayyör modasını yaratır. Kendi adıyla anılan tayyör modeli, moda üstü bir özellik göstererek, günümüzde bile beğenilerek giyilmektedir. Öylece Chanel, ölümsüzleştirdiği tayyörle giyimde klasik olmayı başarır.
İşi ile evli çoğu kişi gibi o da evlenmez. Ama her yaratıcı insan gibi, yaşamını aşklarla süslemeyi bilir. Sosyeteden ve sanat çevresinden ünlü kişilerle kurduğu ilişkilerle hep gündemde kalır. Cocteav, Picasso ve Stravinski gibi büyük sanatçılarla düzeyli bir dostluk sürdürür. O sıralarda sahneye konan müzikal bir komedi Coco Chanel'in yaşamını konu alır.
Chanel, Parisli terzilerin genel çizgisinin dışına çıkarak, giyimde bir devrim yaratır. Yalınlıkla rahatlığı, sadelikle güzelliği buluşturur.
Öksüz ve yetim, terzi çırağı bir kız, ne istediğini bilen azimli ve sürekli bir çaba ile terzilikten tasarımcılığa yükselir. Daha da ötesi yeni bir tarzın yaratıcısı olur. Chanel adıyla moda dünyasına ve çağına damgasını vurur.
Coco Chanel'in Dilinden Moda ve İnsan
= Bir kadın, hak ettiği yaştadır.
= Bir duvarı yumruklayarak, onun bir kapıya dönüşeceğini umarak vakit geçirmeyin.
= Moda geçicidir, ancak tarz kalıcıdır.
= Moda mimari gibidir, söz konusu olan oranlardır.
= Moda sadece giysilerde olan bir şey değildir. Moda gökyüzündedir, sokaktadır. Moda fikirlerle ilgilidir, yaşam biçimimizdir.
= Kadının sahip olduğu biricik şey erkeğiyken, erkeğin sahip olduklarını neden elde etmek istediğini anlamıyorum.
= Vazgeçilmez olmak istiyorsan, farklı olmalısın.
= Doğanın sana verdiği yirmi yaşındaki yüzündür. Elli yaşındaki yüzünden ise sen sorumlusun.
= Yaratıcı insanlar azdır, olmayanlar ise çok. Bu nedenle ikinciler daha güçlüdür.
= Başarı, başarısızlığın kaçınılmaz olduğunu akıllarına getirmeyenlerindir.
