Çocuklarımıza farkında olmadan yanlış kelimeler ve cümleler söyleyebiliriz. Yazar Amy McCready’e göre, niyetimiz çok iyi bile olsa, çocuklarımız tarafından nasıl algılandığını bilemediğimiz bazı cümleler aslında çok yanlış ve yersiz olabilir.
Çocuklarımıza farkında olmadan yanlış kelimeler ve cümleler söyleyebiliriz. Positive Parenting Solutions’un kurucusu ve “If I Have to Tell You One More Time” kitabının yazarı Amy McCready’e göre, niyetimiz çok iyi bile olsa, çocuklarımız tarafından nasıl algılandığını bilemediğimiz bazı cümleler aslında çok yanlış ve yersiz olabilir.
İyilikten çok kötülüğü dokunan cümleler nelerdir, öğrenin…
1 ‘‘Daha iyisini yapabileceğini biliyorum.’’
Bu cümle çocuğunuzun genel olarak motivasyonunu ve hevesini kırabilir. Onu motive etmek yerine istemeden demotive edebilirsiniz. Ama McCready’e göre şu tip cümlelerle daha iyi motivasyon sağlayabilirsiniz: ‘’Odanız temizleyip toplarsan bahçeye oynamak için çıkabilirsin.’’ Ya da ‘’Daha fazla ders çalışınca notların daha yüksek oluyor. Aferin sana!’’ gibi…
2 ‘’Bir dilim kek daha yemek istediğinden emin misin?’’
McCready, çocuklarla yemek konularının bir güç savaşına dönüşmemesi gerektiğine inanıyor. ‘’Benim oğlum yemek yemeyi sevmez’’ ya da ‘’Benim kızım tatlıya çok düşkün’’ gibi yorumları çocuklarınızın yanında yapmayın, çocuklarınıza etiket yapıştırmayın. Ayrıca çocuğunuz kendini yediklerinden dolayı kötü hissetmemeli. Eğer çocuğunuzun tatlı yemesini istemiyorsanız eve tatlı getirmeyin, buzdolabınızı sağlıklı yiyeceklerle doldurun. Böylece ikinci kek dilimini isteme şansı olmaz.
3 ‘’Sen her zaman…’’ ya da ‘’Sen hiçbir zaman…’’
The A to Z Guide to Raising Happy, Confident Kids kitabının yazarı psikoterapist Jenn Berman, PhD, ‘’Sen her zaman odanı dağınık bırakıyorsun’’ ya da ‘’Sen hiçbir zaman odanı toplamıyorsun’’gibi cümlelerin çocuklarınıza onların bu olumsuz davranışlarını perçinleyen birer etiket yapıştırmaktan başka bir işe yaramadığını düşünüyor. Olumsuz ifadeler yerine daha yapıcı cümleler kullanın. Mesela; ‘’Odanı dağınık bırakmaman için istersen oyuncaklarını bu defa birlikte toplayalım’’ gibi.
4 ‘’Neden kardeşin/ağabeyin/ablan gibi olamıyorsun?’’
Kardeşler doğanın gereği birbirleriyle rekabet içerisindedirler. Eğer çocuklarınızı birbirleriyle kıyaslarsanız bu rekabeti kızıştırmış olursunuz. ‘’Ablan senden daha iyi piyano çalıyor’’ derseniz, çocuğunuz asla elini piyanoya sürmek istemeyecektir. Böylece çocuğunuz yeni bir aktiviteyi denemekten çekinecektir. McCready, çocuklarınızı iyi oldukları alanlarda yüreklendirmeniz gerektiğini ve kardeşleriyle asla kıyaslamamanız gerektiğini söylüyor.
5 ‘’Ben sana demiştim…’’
Çocuğunuz hata yaptığında ‘’Ben sana demiştim!’’ derseniz, onun her zaman hatalar yapan, işe yaramaz biri olduğunu söylüyor gibi olursunuz. Halbuki olumsuz konuşmalar yapmak yerine olumlu ifadeler kullanırsanız çocuğunuza daha faydalı olursunuz, diyor McCready. Mesela çocuğunuz okulda kötü not aldığı zaman ona kızmak yerine, birlikte daha iyi notlar alabilmesi için neler yapabilirsiniz diye oturup düşünmeyi deneyin.
6 ‘’En iyi sen futbol oynuyorsun!’’
Çocuğunuza sürekli birşeyi en iyi yaptığını söylemek, onu yeni şeyler denemekten korkmaya itebilir. Çünkü çocuğunuz başka bir aktivite yaparsa, o alanda en iyi olamamak ve sizi hayal kırıklığına uğratmak korkusuna kapılabilir. Bırakın çocuğunuz istediği aktiviyle ilgilensin; önemli olan en iyi olmak değil, yaptığı aktiviteden keyif almasıdır. Tabii onu her zaman motive edici sözler kullanabilirsiniz.
7 ‘’Ağlamak sana hiç yakışmıyor!’’
Yapabileceğiniz en büyük hatalardan biri, çocuğunuzun duygularını ifade etmesini engellemek olacaktır. ‘’Bunun için ağlanmaz!’’ ya da ‘’Niye sinirleniyorsun ki?’’ gibi sorular, onun uzun vadede hislerini ifade etmek yerine duygularını bastırmasına ve içine atmasına sebep olacaktır. Okulun ilk gününden korkuyorsa, ona boşuna endişelendiğini söylemeyin çünkü o hem korkmaya devam edecek hem de korktuğu için stres olacaktır. Çocuğunuzun korkularına ve endişelerine doğal yaklaşın.
8 ‘’Çünkü ben öyle olmasını istiyorum!’’
Dr. Berman’a göre, ‘’Ben istediğim için böyle olacak!’’ gibi sert ifadeler, kontrolü tamamen elinizde tutmanızı sağlar ama çocuğunuzun gelişmekte olan otonomisini ve kontrol duygusunu zedeler. Çocuğunuza istediğinizi yaptırmak için bu tip ifadeler kullanmak yerine ona empatik bir şekilde yaklaşın. Örneğin, ‘’Büyükannenizi ziyaret etmek yerine sokakta arkadaşlarınızla oynamak istiyorsunuz ama o sizi çok seviyor ve sizi çok özlemiş’’ gibi.
9 ‘’Ali ile arkadaşlık etmesen keşke; onu gözüm hiç tutmuyor’’
Dr Berman, anne babalar çocuklarının bir arkadaşını sevmediklerini söyledikleri zaman, o kişinin kıymete bindiğine inanıyor. Eğer çocuğunuzun dostlarından birini sevmiyorsanız önce bunun sebebini düşünün. O kişinin tehlikeli bir tip olduğunu düşünüyorsanız, çocuğunuzla aranızdaki diyalogu açık tutup ona çaktırmadan arkadaşı ile neler yaptıkları konusunda sorular sorun ve fırsat buldukça doğru ile yanlış arasındaki farklara değinin.
10 ‘’O öyle yapılmaz! Dur ben yapayım…’’
Çocuğunuzdan masayı kurarken, havluları katlarken ya da arabanızı yıkarken yardım isteyebilirsiniz. Ama asla bu konuda mükemmeliyetçi davranmayın. Çocuğunuz hata yaparsa bunu onun suratına vurmayın veya ortalığı düzeltmek için aceleci davranmayın. Aksine onu motive edin ve şu tip akılcı ifadeler kullanın: ‘’Bak, sana havluları katlarken nasıl kolay bir yol buldum göstereyim. Belki senin de hoşuna gider.’’
kaynak: www.olumlamalar.com
bu yazılarda ilginizi çekebilir:
Çocuğunuza Söylemeniz Gereken 99 Olumlama
Sevgiyi Anlatmanın En İyi Yolu
“Çocuğum benmerkezci olmasın” diyorsanız…
ÇOCUKLARINIZA LÜTFEN MUTSUZ OLMA HAKKI TANIYIN
BİLGİSAYAR OYUNLARININ ÇOCUKLAR ÜZERİNDEKİ OLUMSUZ ETKİLERİ
Çocuklara Tasarruf Alışkanlığı Kazandırmak
Çocuğunuza Söylemeniz Gereken 99 Olumlama
