Babası: Yavuz Sultan Selim
Annesi: Hafsa Hatun
Doğum Tarihi: 27 Nisan 1495
Saltanatı: 1520- 1566
Ölümü: 6-7 Eylül 1566
Devlet Sınırları: 14.983.000 km2
Kanunî Sultan Süleyman devri, Türk hakimiyetinin doruk noktasına ulaştığı bir devir olmuştur. Babası Yavuz Sultan Selim, onu küçük yaşlardan itibaren çok titiz bir şekilde yetiştirmeye başladı. Benzeri görülmemiş bir terbiye ve tahsil gördü. İlk eğitimini annesinden ve ninesi Gülbahar Hatun’dan aldı. Yedi yaşına gelince tahsil için İstanbul’a, dedesi Sultan İkinci Bayezid’in yanına gönderildi. Şehzade Süleyman, burada Karakızoğlu Hayreddin Hızır Efendi’den tarih, fen, edebiyat ve din dersleri alırken, savaş teknikleri konusunda da öğrenim görüyordu.
Babası Yavuz Sultan Selim’in 1512 de tahta geçmesi üzerine İstanbul’a çağırılan Şehzade Süleyman, babasının kardeşleriyle mücadeleleri sırasında İstanbul’da kalarak babasına vekalet etti. Bu sırada Saruhan sancakbeyliğinde de bulundu. Babası Yavuz Sultan Selim’in ölümü üzerine, 25 yaşındayken, Manisa’dan İstanbul’a gelerek onuncu padişah olarak tahta geçti. Kendisinden başka erkek kardeşi olmadığı için tahta geçişi kolay ve çatışmasız oldu. Kanuni Sultan Süleyman 1520-1566 yılları arasında Osmanlı Devleti’ni idare etti. Osmanlı Padişahları arasında iktidarda hemen hemen en uzun kalan, Osmanlı Devleti’ni en büyük sınırlarına ulaştıran Sultan oldu.
Kendisine “Kanuni” denmesi, yeni kanunlar icat etmesinden değil, mevcut kanunları yazdırtıp çok sıkı bir şekilde tatbik etmesinden dolayıdır. Kanunî Sultan Süleyman adaleti seven bir padişahtı. Mısır’dan gelen vergiyi haddinden fazla bulup, yaptırdığı araştırma sonunda halkın zulme uğradığını düşünmesi ve Mısır Valisini değiştirmesi bunun açık kanıtıdır.
Kanuni Sultan Süleyman, tahta çıktığı sırada Osmanlı Devleti dünyanın en zengin ve en güçlü devleti konumundaydı. Babasının ölümü ve kendisinin padişah olması, “Arslan öldü, yerine kuzu geçti” diye düşünen Avrupalıları sevindiriyordu. Ancak Avrupalılar, çok geçmeden hayal kırıklığına uğradılar. Çok ciddi ve kendinden emin bir padişah olan Kanuni Sultan Süleyman, azim ve irade sahibiydi. Yapacağı işlerde hiç acele etmez, gayet geniş düşünür ve verdiği emirden asla geri dönmezdi. İş başına getireceği adamlara, kabiliyet derecelerine göre görev verirdi. Bu güç O’nun isminin Batı’da muhteşem (Magnificent), olarak anılmasını sağladı.
Her geçen gün ünü dünyaya hızla yayılan Sultan Süleyman’ın güçlü iktidarı karşısında Batı dengeli bir dönem yaşadı. Belgrad’ı ve Rodos’u aldı. Macar Kralını bozguna uğrattı ve Budapeşte’yi aldı. Karşısında Alman kralı savaşamayıp kaçtı. İran ordusunu yendi. O bölgede birçok ülkeler Osmanlı İmparatorluğu’na katıldı. Zaferle sonuçlanan birçok seferleri arasında Yemen, Habeş, Zigetvar’ı sayabiliriz. Kanuni Sultan Süleyman Zigetvar kuşatmasını idare ederken, 7 Eylül 1566 yılında 71 yaşında vefat etti.
Kanuni Sultan Süleyman yüksek bir ahlâk duygusuna sahipti. Nazikti, alçak gönüllü ve sakin davranışlıydı. Tam bir inanmış, dini bütündü. Zaman zaman kılık değiştirip halkın içine karışırdı. Birçok hayır eseri yapmış ve vakfetmiştir. Süleymaniye Camii ve külliyesi en önemli eserlerindendir. Oğulları için yaptırdığı sünnet düğünleri ve burada uygulanan törenler minyatür olarak çizilerek o günkü devlet düzeni, sosyal yaşantı, askerî ve siyasî hayat hakkında geleceğe bilgi taşınmasını sağladı. Çocukları, Mihrimah Hatun, Raziye Hatun, İkinci Selim, Bayezid, Abdullah, Murad, Mehmed, Mahmud, Cihangir, Mustafa
Büyük bir devlet adamı olan Kanunî Sultan Süleyman aynı zamanda ünlü bir şairdi. Meşhur şiirlerinden birisi şudur:
“Halk içinde muteber bir şey yok devlet gibi,
Olmaya devlet cihanda, bir nefes sihhat gibi.
Saltanat dedikleri bir cihan kavgasıdır,
Olmaya baht ü saadet dünyada vahdet gibi”.
