Diane Bales
Süper beyinli bir bebeğinizin olmasını mı istiyorsunuz? O halde dikkat! Hamile kaldığınız andan itibaren yaşamınıza, yediğinize-içtiğinize, alışkanlıklarınıza ve düşüncelerinize dikkat etmelisiniz. Çünkü bebeklerin beyin gücü gelişimi anne karnında başlıyor.
Anne Karnında Beyin Gelişimi
Hamilelik döneminde bebeğin beyni son derece hızlı bir şekilde gelişir. Dakikada yaklaşık 250.000 nöron oluştuğu bir evre söz konusudur. Bu çok ciddi bir rakamdır; hamile bayanların çabuk yorulmalarının nedenlerinden biri de budur. Anne karnında beyin öylesine gelişir ki, bebek doğum öncesinde annesinin sesini tanıyabilmektedir. Bebek ve annenin doğum sonrasında güçlü bir bağla bağlanmasının sebebi budur.
Annenin aldığı kararlar ve düşünceleri bebeğin beyin gücü üzerinde doğrudan etkilidir. Örneğin, anne hamileliğinde aşırı alkol alırsa bebeğin beyni normal gelişim çizgisinin dışına çıkar. Yüksek alkol tüketiminde beyin hücrelerinin hareketi engellenir. Bu dönemde beyin hücrelerinin küçük bir bölümü beynin dışında gelişim gösterebilir. Bu durum disleksi adı verilen öğrenme güçlüğü rahatsızlığına yol açar.
Doğum Sonrası Beyin Gelişimi
Bebeklerin beyin hücreleri arasında milyonlarca bağlantı söz konusudur. Ancak bebeğin ihtiyaç duymadığı bağlantılar hemen yok olur. Yalnızca objeleri tutmasını sağlayan, sık kullandığı ya da dikkatini çeken durumlara dahil olan bağlantılar var olmayı sürdürür.
2 Temel Kural
|
Gelişen beynin 2 temel ihtiyacı vardır: güvenlik ve pozitif deneyimler. Bebeklerinin beyin gücünü geliştirmek isteyen anne-babalar öncelikle bu iki kuralı unutmamalılar. a) Güvenli bir ortam: Bebek kendisini stres altında hissederse beyni kortizol isminde kimyasal bir madde üretir. Yüksek düzeydeki kortizol ise beyin gelişimini yavaşlatır. Bebeğinizi stresten kurtarmak için onun dünyasını güvenli, sakin ve huzurlu kılmalısınız. Onu fiziksel olarak rahatsız edecek etkenleri (aşırı ışık, gürültü…) ortadan kaldırın. Ağladığı zaman yanında olun. Günlük rutinlerinizi düzenli bir şekilde yapın ki nelerle karşılaşacağını tahmin edebilsin ve kaygı verici ani sürprizlerden uzak olsun. b) Zengin ve pozitif deneyimler: Beyin yeni bir bilgiyle kışkırtıldığı ve bu bilgiyi var olan bilgiyle karşılaştırma imkanı verildiği zaman en iyi şekilde öğrenir. Bebeğinize eski tecrübeleriyle karşılaştırmasını sağlayan yeni ve farklı tecrübeler sunun. Mesela kütüphaneye veya manava kısa bir gezinti yapmak bile bebeğinizin beyin gücünü geliştirmek açısından önemli adımlardır. Tüm bunlar yanında bebeğinizi aşırı derecede uyarana maruz bırakmak da onu yorar ve strese sürükler. Dengeyi kurun!
1- İyi bir doğum öncesi bakımı: Hamile bayanlar bebeklerinin beyin gelişimi için sağlıklı bir beslenme uygulamalı, alkolden uzak durmalı, kontrollerini aksatmamalıdır. 2- Beslenmeye dikkat: Gelişmekte olan beynin iyi beslenmeye ihtiyacı vardır. Bebekler için anne sütü ideal besin kaynağıdır. Annenin yeterli ölçüde sütü yoksa doktorun önerdiği demir açısından güçlü bebek gıdaları tercih edilmelidir. Bu arada, bebeği beslerken onu kucağınıza almayı ve ona dokunmayı ihmal etmeyin. 3- Güvenli bir çevre oluşturun: Etrafa bebeğinizin gözünden bakın. Çevresi temiz mi? Keksin objeler veya yatağında rahat uyumasını engelleyen eşyalar var mı? Odasındaki ya da yatağındaki renkler yumuşak ve huzur verici mi, yoksa tam tersi mi? Rahatsız edici, ürkütücü sesler geliyor mu? 4- Bebeğinizle iletişim kurun: Bebeğinize gülümseyin, gözlerinin içine bakın. Ona ninni söyleyin, yükse sesle kitap okuyun. Büyüdükçe ona sorular sorun ve onunla konuşun, paylaşımda bulunun. Tüm bunlar dil becerilerinin gelişmesine yardımcı olur. 5- Müzik dinletin: Enstrümanlar açısından zengin ve kompleks müzikleri tercih edin. Bebeğinize şarkı söyleyin. Melodiler çıkarabileceği objelerle oynamasını sağlayın. Müzikli oyuncaklar da edinebilirsiniz. 6- Televizyon kullanımını azaltın ve onu bebeğinizi oyalama aracı olarak kullanmayın: Bebeklerin televizyondaki değil, dokunabildikleri, hissedebildikleri gerçek yaşamdaki kişilerle iletişim kurmaya ihtiyaçları vardır. Ancak bu tür bir iletişim beyinlerini geliştirir. 7- Dengeli bir yaşam sürmesini sağlayın: Bebeğinizin sadece konuşma, okuma gibi entelektüel yetilerinin gelişmesine odaklanmayın. Unutmayın, o daha bir bebek. Koşma, tırmanma, oynama gibi aktivitelere de yeterli ölçüde zaman ayırın. Yaratıcılığını destekleyin. Büyüdükçe yaşıtlarıyla oynamasına izin verin. Hayatın her alanından tecrübelerle yüz yüze gelmesini sağlayacak ortamlar yaratın. 8- Kendinizi ihmal etmeyin: Stres altındaki ebeveynler bu stresin bir kısmını bebeklerine yansıtır. Daha önce de belirttiğimiz gibi stres beyin gelişimini yavaşlatır. Bu yüzden kendi sağlığınıza ve kişisel bakımınıza dikkat edin. 9- Bilgi edinin: Diğer anne-babalarla deneyimleri hakkında konuşun. Sizi bu konuda bilgilendirecek kişilerle tanışın. Seminerlere katılın, çocuk bakımı ve gelişimi kitapları okuyun. Doktorunuzun tavsiyelerine kulak verin. 10- Unutmayın, hiçbir zaman çok geç değildir: Beyin asla gelişimini durdurmaz. Çocuklar ve her yaştaki yetişkin yeni deneyimlerinden çok şeyler öğrenebilir, beyinlerinde nöronlar arası yeni bağlantıların oluşmasını sağlayabilir. |
