Doğduğumuzdan beri bizler için en önemli besin nedir diye sorulsaydı eğer bana şüphesiz anne sütü cevabını verirdim. Çünkü anne sütü mikrop içermediği gibi bir bebeğin bağışıklığını güçlendirici etkide yapmaktadır, beyin gelişimi daha iyi olmaktadır, alerjik hastalıkları azaltıcı etki yapmaktadır, ishal sorunlarını en aza indirgemektedir, hayatı boyunca ateroskleroz, kanser gibi rahatsızlıklara yakalanma riskini azaltmaktadır. Peki, anne sütünün anneye faydası var mıdır? Emziren bir annenin meme kanseri, yumurtalık kanseri, osteoporoz ve kansızlık gibi sorunlarla karşılaşma riski emzirmeyen bir anneye göre daha düşüktür. Görüldüğü gibi anne sütü hem anne hem yavrusu için ‘mucize’ bir besindir.
Yeni doğan bir bebeğin ilk 6 ay boyunca sadece anne sütü ile beslenmesi gerekmektedir. 6aydan sonra ek besinlere başlanılsa bile 2 yıl boyunca bebek emzirilmelidir. Anne sütü bebek için mucize bir besindir. Prematüre bebeklerde ve bebeğin doğduğu ilk günlerde farklı bir anne sütü vardır daha sonra bu sütün içeriği değişmektedir.İlk bir hafta “kolostrum” denilen sarı renkli bebeği besleyici ve enfeksiyondan koruyucu özellikleri daha çok olan süt gelir. İlk haftadan sonra sütün içeriği değişir ve protein içeriği azalır, laktoz, yağ ve toplam kalori içeriği artar buna ise geçiş sütü denir. İki haftadan sonra anne sütü de emzirmenin başlangıcında karbonhidrattan, sonunda yağdan zengin hale gelir. Yani anne sütü hem bebeğe hem de döneme özeldir.
Anne sütünün özelliklerini daha ayrıntılı bir şekilde söyleyecek olursak;
• Anne sütü immün sistemi güçlendiricidir ve enfeksiyondan koruyucu nitelikleri zengin bir protein içeriğine sahiptir.
• Anne üstündeki demir, çinko gibi minerallerin emilimi, inek sütüne göre daha fazladır.
• Anne sütünde protein ve minerallerin inek sütüne göre daha az olması bebeğin sindirim sistemi için daha faydalıdır ve bebeğin böbrek yükünü azaltıcı etki yapmaktadır.
• Anne sütünde sindirimi kolay doymamış yağ asitlerinin oranı yüksektir. Beyin ve sinir sistemi için elzem yağ asitleri inek sütüne göre 8 kat daha fazladır. Bebek bu yağ asitlerini ilk 4 ay boyunca sentezleyememektedir.
Anne sütü yapımı hakkında bilinmesi gerekenler:
• Süt yapımını etkileyen en önemli faktörler bebeğin sık emmesi ve memelerin boşaltılmasıdır.
• Yorgunluk ve stres en önemlisi emzirmeyi istememek anne sütü miktarını azaltabilir.
• Memenin büyük veya küçük oluşu süt yapımını etkilemez.
• Meme başlarının düz veya içe çökük olması emzirme tekniğine bağlı olarak süt yapımını hem etkileyebilir hem de etkilemeyebilir.
• Süt yapımını arttırmak istiyorsak annenin yeterli sıvı alması ve dengeli beslenmesi önemlidir. Bu noktada önemle dikkat çekmemiz gereken yer aşırı kalorili, şekerli yiyecek ve içeceklerin süt yapımını arttırmayacağıdır.
• Sebze ve meyvelerin tüketimine dikkat edilmelidir.
• Hamilelikte dikkat edildiği gibi, anne yeterli süt ve süt ürünleri ile protein ve demir içeren gıdaları dengeli bir şekilde tüketmelidir. Kalsiyum ve demir desteğine dikkat edilmelidir.
• Sigaranın içeriğinde bulunan nikotinin anne sütünü azalttığı görülmüştür.
Emziren bir anne nelere dikkat etmelidir?
• Herhangi bir gıdayı yedikten sonra bebeğinizi emzirdiğinizde hassasiyet gösteriyorsa o gıdayı tüketmemelisiniz.
• Aile bireylerinizden bir gıdaya alerjisi olan varsa o gıdayı tüketirken sizde dikkatli olmalısınız bebeğinizin de o gıdaya karşı hassasiyeti olabilir.
• Lahana, karnabahar, kuru baklagiller, soğan gibi gıdaların yeni doğan bebekler de gaz rahatsızlıkları yaptığı bilinmektedir. Bu nedenle bu gıdalara dikkat etmenizde fayda vardır.
• Sigara ve alkol asla tüketilememelidir.
***
İnternDiyetisyen Deniz ZÜNBÜLCAN
www.gencgelisim.com
