Midede Yangın Var!
Hemen hepimizin başına bir çok kez gelmiştir. Midemizde sanki tonlarca yük taşıyormuş hissine kapılırız. Midemizden kalbe doğru alev gibi yayılan bir yanma hissi duyarız. Bu, cilde temas eden ateş gibi acı verir. Ağzımızda ekşi bir tat hissederiz. Bu durumda ‘mide yanması’ denen rahatsızlıkla karşı karşıyayızdır.
Mide yanması, 20 ile 50 yaş arasında hemen herkeste görülen çok yaygın bir rahatsızlıktır. Ani bir öfke, stres, ailevi sorunlar, işyerindeki tartışmalar veya aşırı yemek mideyi isyan ettirip yanma hissine sebep olur. İhmal edilirse gastrit ve ülsere yol açabilir. İlerlemiş vakalarda ise midede derin yaralara, hatta kansere bile dönüşebilir.
Midede yanma; yemekten önce, yemek sırasında ya da yemekten 2-3 saat sonra hissedilebilir. Besinler, sindirilmek üzere midede çeşitli değişikliklere uğrar ve bağırsaklara gönderilmek için hazırlanır. Mide …
Ayşe Tüter
bilgi@gencgelisim.com
Midede Yangın Var!
Hemen hepimizin başına bir çok kez gelmiştir. Midemizde sanki tonlarca yük taşıyormuş hissine kapılırız. Midemizden kalbe doğru alev gibi yayılan bir yanma hissi duyarız. Bu, cilde temas eden ateş gibi acı verir. Ağzımızda ekşi bir tat hissederiz. Bu durumda ‘mide yanması’ denen rahatsızlıkla karşı karşıyayızdır.
Mide yanması, 20 ile 50 yaş arasında hemen herkeste görülen çok yaygın bir rahatsızlıktır. Ani bir öfke, stres, ailevi sorunlar, işyerindeki tartışmalar veya aşırı yemek mideyi isyan ettirip yanma hissine sebep olur. İhmal edilirse gastrit ve ülsere yol açabilir. İlerlemiş vakalarda ise midede derin yaralara, hatta kansere bile dönüşebilir.
Midede yanma; yemekten önce, yemek sırasında ya da yemekten 2-3 saat sonra hissedilebilir. Besinler, sindirilmek üzere midede çeşitli değişikliklere uğrar ve bağırsaklara gönderilmek için hazırlanır. Mide bu işlevi yerine getirirken iç yüzeyini kaplayan zarın altındaki salgı hücrelerini uyarır. Bu sırada oluşan bir dengesizlik, aşırı asit ortamına ve midenin kendini koruyamamasına yol açarak yanma hissine neden olur. Beyaz şeker, unlu gıdalar ve yaşanan yoğun stres ise midedeki asit dengesini bozan etkenlerin başında gelir.
Ninelerimiz midede yanma hissi duydukları zaman hemen bir lokma ekmek içi çiğnermiş. Ekmek içinin değil ama ağza bir şey atmanın doğru olduğunu kabul ediyoruz. Bu eylemle, midedeki asit ortamını bir nebze de olsa değiştirerek yanma duyusunu kısmen azaltıyoruz. Az miktarda ama sık sık yemenin de şikayetleri azaltacağı bir gerçek.
Midenizdeki Yangını Söndürme Yolları:
< Yemeğe daha fazla zaman ayrın. Ayaküstü değil, sofrada oturarak yiyin. Acele yemek midenizi yorar ve işlevlerini yerine getirememesine neden olur. Kendinize daha fazla zaman ayırarak yemek yemeyi bir zorunluluk değil, bir keyif anına dönüştürün.
< Ağzınıza küçük lokmalar almak, midenin sindirim için gerekli salgıları daha kolay üretmesine yardımcı olur. Lokmaları uzun uzun çiğneyin. Bu, midenizde şişkinlik ve ağırlık hissetmemenizi sağlayacaktır.
< Sofradan tıka basa doymadan kalkın. Mide boş bir torba olduğu için yemek yerken çiğnediğimiz besinler buraya ulaştıkça mide sürekli genişler. Eğer kemerinizi çok sıkmışsanız yanma hissi duymanız çok doğal. İçi dolu bir plastik torbayı düşünün. Tam ortasından bir ipi kemer gibi sıkıca bağlayın. Torba sağa ya da sola çekecek ya da aşağıya doğru sarkacaktır. Mide de aynı böyledir. Bu nedenle ölçülü miktarda yemek yiyin.
< Akşam yemeğinden hemen sonra damak kaçamakları yapmayın. Aksi takdirde mide gece boyunca çalışıp yorulacaktır. Şunu aklınızdan çıkarmayın: Akşam yemeği ile uyku arası en az üç saat olmalıdır. Yani yemek yedikten en az 3 saat sonra yatın.
< Yemek yedikten sonra yere eğilmeniz gerekiyorsa dizlerinizi bükerek eğilin. Aksi takdirde mide işlevini gerektiği gibi yapamaz. Yürüyüşleri, yemekten en az 40-50 dakika sonra yapmakta fayda vardır.
< Yiyecek ve içeceklerin çok sıcak ya da soğuk olması mide sıvısına zarar verebilir. Bu nedenle yiyecek ve içeceklerin normal ısıda olmasına özen gösterin.
< Sigaradan uzak durun.
< Hazmı kolay olmayan kızartmaları ve yağlı yiyecekleri sofranızdan uzaklaştırın. Ağır yağlı, fazla kremalı ya da soslu besinleri yemeyin.
< Çikolata, içerdiği yüksek dozdaki yağ ve kafein nedeniyle hassas mideye zarar vererek yanma hissine yol açar. Sütlü çikolata, daha az yağ içeren bitter çikolataya oranla daha tehlikeli. Bu nedenle çikolata sevenler genelde sütsüz olanını tercih etmeli.
< Kafeinli içecekler mide için çok zararlı. Kahve, çay ve kola hassas mideyi yorar. Eğer mide yanmasından şikayet ediyorsanız ve kahve içmeden duramıyorsanız kafeinsiz kahveyi tercih edin.
< Gazozlu içecekler ve asitli meyve sularını dikkatli için. Domates veya portakal suyu asitli olduğu için mide yanmasını şiddetlendirebilir. Bu nedenle bu içecekleri sulandırarak ve balla tatlandırarak tüketin.
< Et suyu ile hazırlanmış çorbalardan uzak durun. Diğer çorbaları ise çok sıcakken içmeyin. Biraz soğumasını bekleyin.
< Çiğ soğan ve çiğ meyve mide asidini artıran etkenlerdendir. Bu besinleri ölçülü miktarda tüketmeye çalışın.
Mideyi Seven Besinler
Mide ağrılarınıza son verecek sağlıklı ve dost besinlerle yemek yemenin keyfini çıkartabilirsiniz. İşte midenizi seven besinler:
Karnabahar: Haşlanmış karnabahar, mideyi asit saldırılarından koruyarak tüm sorunları giderebilir. İçeriğinde bulunan gefarnato maddesi ülser ilacının hammaddesi olarak kullanılır.
Lahana: Ülser ve gastrit ilacı olarak bilinen lahanayı çiğ olarak yemeyi tercih edin. İnce şeritler halinde doğrayıp salata yapın. Suyunu sıkıp aynı miktarda elma suyu ile karıştırın ve için. Lahananın dörtte birini yıkayıp kalın şeritler halinde doğrayın. Bir kerevizi ve bir havucu temizleyip doğrayın. Lahana, kereviz ve havucu katı meyve sıkacağında sıkıp sabah akşam suyunu için.
Elma Sirkesi: Salatalarınızda elma sirkesi kullanın. Ayrı bir tat verecektir.
Maden Suyu: Mide asidinin büyük bir bölümünü etkisiz hale getirir.
Ispanak: Ispanağı buharda pişirin ya da haşlayarak tüketin. Taze yapraklarını salata olarak yiyin.
Zeytinyağı: Çiğ olarak kullanıldığında besinlerin midede kalma süresini azalır ve yağların sindirimi için safra salgısı artar.
Baklagiller: Fasulye, bezelye ve mercimekte bulunan bioflavionid maddesi, midenin koruma faktörünü artırır.
Muz: Mideyi seven meyvelerin başında gelir. Ara öğünlerde birer muz yemek, midedeki yanma hissini ortadan kaldırabilir, mide enzimleri ve hücrelerinin üretimini de artırır.
Kızarmış Ekmek: Midenin salgıladığı aşırı asidi kurutarak yanma hissini giderir.
Meyan Kökü: Güçlü bir mide koruyucusudur. Midedeki aşırı asitlenmeyi önler.
Beyni Çalıştıran Besinler
Beynin performansını artıran en önemli öğün kahvaltı olmalı.
Nitekim her gün düzenli olarak kahvaltı yapan kişilerin diğerlerine oranla daha başarılı ve verimli oldukları biliniyor.
Kahvaltı alışkanlığı olmayan kişilerde konsantrasyon kaybına daha sık rastlanır. Yalnızca kahve içmek uykuyu açsa bile vücuda enerji ve besin öğesi sağlamaz.
Üstelik kahve, daha sonra alınan bazı besinlerin vücutta kullanılmasına engel olur.
Bu yönü ile kahveye bir anlamda besin hırsızı olarak bakabiliriz. Böylece kişi, bir süre sonra kendini yorgun hissetmeye başlıyor.
Ayrıca kahve, matematiksel ve mantıksal becerileri de olumsuz yönde etkiler. Yoğun bir güne başlarken peynir, süt, yumurta gibi protein içeren besinler ile kepekli ekmek ve şekersiz çay ya da meyve suyundan oluşan bir kahvaltı hem zihninize hem de bedeninize iyi gelecektir.
Beyni yalnızca kahvaltı etkilemiyor tabiiki. Diğer öğünlerde alınan bazı gıdaların da beyin üzerinde etkisi var.
Proteinli gıdalarda bulunan bir amino asit olan tirozin, hızlı düşünme, enerjik olma ve motivasyon gibi katkılarla daha verimli çalışmamızı sağlar.
Karbonhidratlı besinler, beynin enerji kaynağı olan glikozu temin eder. Bunun yanı sıra pek çok vitamin ve mineral de beynin normal gelişimi ve çalışması için gerekli.
Lahana Salatası
Zencefil köklerini soyun. Kırmızıbiberi uzunlamasına ikiye bölerek çekirdeklerini çıkartın. Sarımsakları ince ince kıyın.
Ananası küçük küçük doğrayın. Bir tencerede tereyağını eritin.
Kırmızı biber, sarımsak ve zencefil köklerini ekleyerek hafifçe kavurun. Sebze suyunu da ekleyerek ağzı açık olarak 15 dakika orta ateşte pişirin.
Kişniş yapraklarını koparıp iri iri doğrayın. Lahana turşusu ile tüm malzemeyi iyice karıştırdıktan sonra servis yapın.
172 kalori/porsiyon
< 50 gr. taze zencefil kökü
< 1 adet kırmızı biber
< 4 diş sarımsak
< 300 gr. ananas (konserve)
< 40 gr. tereyağı
< 500 gr. lahana (haşlanmış)
< 3 çorba kaşığı tozşeker
< 2 su bardağı sebze suyu
< 4-5 dal kişniş
Biberli Havuç Salatası
Öncelikle 4 adet havucu rendeleyin. 1 çay bardağı sıvıyağı kızdırın. 1 çorba kaşığı salçayı yağda bir-iki çevirip, rendelenmiş havucu içine atın. 2 adet biberi küçük küçük doğrayın.
Doğramış olduğunuz biberleri de yağa alıp kavurun. Tencereyi ocaktan alın. Sarmısakları iyice dövdükten sonra yoğurtla karıştırın. Ve salataya ilave edip, karıştırın. Soğuyunca servis yapın.
Not: İsteğe göre, kırmızıbiber ya da karabiber serperek görüntüyü ve tadı zenginleştirebilirsiniz.
185 kalori / (4 kişilik)
< 4 adet havuç
< 4 çay bardağı sıvıyağ
< 4 çorba kaşığı biber salçası
< 4 adet biber
< 4 adet sarmısak
< 4 su bardağı yoğurt
