‘Yeni yıla nasıl girersen öyle geçer.’ derler. Tabağınızda bulunan besinlerin birer şans topu olduğunu ve tüm yıl boyunca size şans getireceğini söyleseydim, ne derdiniz? Çok eski ve keyifli bir inanışa göre yeni yılda tabağınıza konuk ettiğiniz besinin içeriği, şekli gibi özellikleri o yıl içerisindeki şansınızı belirliyor. Sizce de iddialı, ilginç ve her ne olursa olsun denemeye değer bir gelenek değil mi?
Şans Topu Besinler
· Lahana (Brassica oleracea capitata): Brassica sebzelerinden olan lahana, yaklaşık 4,000 yıldır yetiştirilmektedir. Yüksek C vitamini, lif içeriğine sahip olan lahananın Çin Seddi yapılırken işçilere güç olsun diye verildiği biliniyor. Antik Yunan’da pek çok hastalığa iyi geldiği kabul edilen lahana günümüzde de kanser ve ülser gibi hastalıkların önlenmesinde ve tedavisinde kullanılıyor. Avrupalılar, lahananın faydalarının yanı sıra dış görünüşü itibariyle kâğıt paraya benzediğinden lahana yemenin para getiren uğuruna inanıyorlar. Ve yeni yılda parayı çağırmak için yılbaşında lahana tüketiyorlar.
· Hindi: Sofralarımızda yılbaşı, davet ve kutlamalarda bulunmasına rağmen günlük hayatta öğünlerimizde çok fazla yer açamadığımız hindi, düşük yağ içeriği ve içerdiği B1, B6, B9, çinko ve potasyum ile normalde de tercih etmemiz gereken besinler arasındadır. Lezzetli ve bir o kadar sağlıklı bir seçenek olan yılbaşı hindisi geleneği Türkiye, İngiltere gibi ülkeler başta olmak üzere çeşitli ülkelerde sürdürülmektedir.
· Ekmek: Temel besin maddelerimizden olan ekmek olmadan bir sofra düşünemiyorum diyenlerdenseniz yılbaşı sofraları için özenle hazırlanan ekmeklerin bildiğimiz ekmeklerden farklı olduğunu belirtmek isterim. Her millet kendisine has özelliklerini katarak hazırlıyor bu ekmeği. Ermeni bayanlar ekmeklerini yeni yıl için şans dileklerini katarak, Yunan bayanlar ise vasilopita adı verilen yeni yıl ekmeğini, içine küçük bir metalik para katarak yoğuruyor.
· Üzüm: Kırmızıdan yeşile, ovalden yuvarlağa pek çok türü bulunan üzüm, Türkiye, İtalya, İspanya, Fransa başta olmak üzere birçok ülkede üretilmektedir. Üzüm, bol miktarda flavonoid içerir. Kalp ve damar sağlığının korunmasında, pek çok kanser türünün engellenmesinde ve ağırlık kontrolünde etkilidir. İspanya’da yılbaşında saatler gece yarısını vurunca 12 adet üzüm yeniyor. Yenilen her üzüm tanesinin ardından şans dileniyor.
· Mandalina: Çinliler tarafından yılbaşı gecesi tüketilecek meyveler arasında sayılan turunçgiller ailesinin lezzet ve sağlık kaplı üyelerinden biri olan mandalinanın yılbaşı gecesi tercih edilmesinin sebebi ne yüksek C vitamini içeriği ne de içerdiği terpenler dolayısı ile kalp sağlığınızı koruması. Çinliler mandalinayı kendi etrafında dönen (başlayan ve biten) bir meyve olması nedeniyle tüketiyor. Tıpkı başlayan ve biten bir yıl gibi… Hollandalılar doughnut olarak bilinen lokmaya benzer tatlılarını, Çinlilerde olduğu gibi yuvarlak ve kendi içerisinde dönen yapısı nedeni ile yılbaşında şans getiren yiyecek olarak tüketiyor.
· Pirinç: Tarihi oldukça eskiye dayanan pirincin 5,000 yıl öncesinde bile Çin’de tüketildiği görülüyor. Eski toplumlarda da dini törenlerde fırlatılan pirinç refah ve bereketin simgesi sayılırken, günümüzde Japon ve Amerikan halkı tarafından yılbaşı gecelerinde tüketiliyor. Japon halkı, Mochi adını verdikleri pirinçten yapılmış keklerini yeni yılda güçlü olmak için yerken; Güney Amerikalılar üzerinde bulunan börülcelerin bozuk ve kağıt parayı temsil ettiği bir pirinç pilavını tüketiyor.
Diyetisyen Derya Zünbülcan / deryaznblcn@hotmail.co
