MUSTAFA ÇAY AKADEMİSİ’NİN KURUCUSU, YAŞAM KOÇU VE YAZAR MUSTAFA ÇAY İLE NLP ÜZERİNE SÖYLEŞİ
90’lı yıllardan bu yana NLP, ülkemizde de yükselen değerlerden birisi oldu. Yazılı ve görsel medyada NLP üzerine birçok şey söyleniyor. Arayış içerisinde olan birçok insan, bu kavrama ilgi duyuyor. Biz de konuyu uzmanından dinleyelim dedik. Mustafa Çay Akademisi’nin kurucusu, yaşam koçu ve yazar Mustafa Çay ile konu üzerine güzel bir sohbet gerçekleştirdik.
1: NLP için çok şey duyuyoruz. Bize NLP’yi kısaca bir özetler misiniz? Nedir NLP? Ne işe yarar? Nerde ne zaman kullanılır?
NLP duygu, düşünce ve davranışlarımız üzerinde tam bir hâkimiyet kazanmamıza yardımcı olan bir kişisel gelişim yöntemidir. Düşünceler duygulara, duygular da davranışlara dönüşür ve en sonunda davranışlarımız bizim geleceğimizi şekillendirir. NLP ile tüm bu süreçlere sonuna kadar hâkim olabiliriz. NLP hızlı, etkili ve kalıcı bir değişim yöntemidir. Teknikleri uygulamak son derece kolay ve eğlencelidir. Kişisel gelişimin hemen her alanında NLP ile ilgili bir şeyler bulabiliriz. Hatta neredeyse tüm kişisel gelişim modellerinin, NLP ile bir bağlantısı mutlaka vardır. Örneğin; koçluk akımı tamamen NLP tabanlıdır. NLP, hemen her türlü koçluk çalışması için çok önemli bir zemin hazırlar. NLP hayatın tamamında ve her anında kullanılabilir. Eğitimlerimizde anlattığımız NLP tekniklerinin, eş zamanlı olarak her durumda uygulanması gerektiğini özellikle vurgularız.
2: Orhan Pamuk “Yeni Hayat” kitabına, “Bir kitap okudum, hayatım değişti.” diye başlar. Bir insanın hayatı bir kitapla, bir eğitimle bir anda değişebilir mi gerçekten? NLP’nin de böyle bir iddiası var mı?
Bir kitapla, bir filmle, bir sözle, hatta bir bakışla bile bazen hayatımız değişebilir. Ancak bir şeyin hayatımızı değiştirebilmesi için, ona hazır olmamız gerekir. Bir arayış içerisindeyseniz ve o anda karşınıza muhteşem bir kitap çıkarsa, hayatınız değişir. Ancak böyle bir beklentiniz yoksa mucizelerle dolu bir kitap bile size anlamsız gelebilir. Bu durum, tamamen hazır olup olmamakla ilgili bence… Kişi hazır olduğu zaman, fırsatlar onun gözleri önünde belirir; hiç ummadığı imkânlar karşısına çıkar. Onu destekleyecek insanlar ortaya çıkar ve fırsatlar onun önünde bir anda sıralanıverir. Ancak Stefano Elio D’anna’nın söylediği gibi, “Ermişle de karşılaşsa, hırsızın gözü onun cebindedir.”
NLP’nin kesinlikle “Herkesi değiştirmek” gibi bir iddiası yok. En azından benim böyle bir iddiam olmadığını söyleyebilirim. Ancak saf bir inançla, güçlü bir istekle ve eyleme geçme cesaretiyle bana gelen birisi için, tüm limitlerimi zorlar ve onun değişimine kendimi adarım. Ve böyle bir durumda değişim kesinlikle kaçınılmaz olur.
3: NLP bir insana neler öğretiyor? İnsanın kişisel değişimine nasıl rehberlik ediyor?
NLP eğitimlerinde ilk başladığımız yer, düşünce ve duyguların içsel dünyamızda nasıl şekillendiğidir. Hiçbir şey tesadüfen oluşmaz. Kimse durup dururken kendini kötü hissetmez. Bir anda dibe vurmayız! Her şey belli bir sıralamayla ve son derece anlamlı bir şekilde gerçekleşir. NLP, bu davranış ve duygu zincirinin şifresini çözmemize yardımcı olur. Eğer sizi nelerin dibe çektiğini anlarsanız ve bundan nasıl kurtulacağınızı da öğrenirseniz, o durum artık sizin için tehlikeli olmayacaktır. Davranışlarımızın şifrelerini çözmek, bir dedektifin ipuçlarını doğru yorumlaması sürecine benzer. Kendini keşfetmek eğlencelidir. Kendini keşfettikten sonra kendini değiştirmek ise muhteşem bir güçtür. Bu güce ulaşılabilir. Bu güce herkes ulaşabilir.
NLP’nin bize kattığı şeyler arasında özellikle de kendimizle olan içsel diyaloğumuzu değiştirmek yer alır. Kendimizle olan iletişimimiz, geleceğimizin nasıl olacağı konusunda bir ipucu verir bize. Kendinizle aranız nasılsa, hayatla da aranız aşağı yukarı öyledir.
NLP, aynı zamanda bizim nefes alıp verme şeklimiz, fiziksel sağlığımız, hayallerimiz, hedeflerimiz ve tutkularımızla ilgilidir. Değerlerimizi fark edip değiştirmemize, hedeflerimizi profesyonelce yönetmemize ve insanlarla sağlıklı ilişkiler kurmamıza yardımcı olur.
Kendi adıma şunu söyleyebilirim: Eğer bunca yıl sonra bile sırf NLP ile yapılabilecek şeyleri anlatırken aynı heyecanı duyuyorsam, NLP hiç de yabana atılmayacak kadar güçlü bir araçtır ve kesinlikle bu güç kullanılmalıdır.
4: NLP’nin önemli bir ayağı modelleme. Neden modelleme kişisel gelişimde bu kadar çok önemli?
NLP, modelleme ile doğmuştur. Peki, modelleme nedir? Modelleme, herhangi bir konuda başarılı olmuş bir insanın, onu başarıya götüren tüm süreçlerinin şifrelerini çözmek ve bunu herkesin kullanabileceği kadar açık bir reçeteye dönüştürmektir. Modelleme hayatımızın her alanında bilerek ya da bilmeyerek yaptığımız bir eylemler bütünüdür. Konuşmayı, okuma yazmayı, iletişim kurmayı ve yemek yapmayı böyle öğreniriz. Öğrenme, yaşam boyu devam eden dinamik bir süreçtir. Her şeyi öğreniriz ve öğrenmeden tek geçen tek bir günümüz bile yoktur. Başarısız olmayı, mutsuz olmayı öğrenmişizdir. Ya da bu bir şekilde bize öğretilmiştir. İnsan başarısız olmayı öğrendiyse, başarılı olmayı da öğrenebilir. Modelleme bize başarıya, mutluluğa ve istediğimiz herhangi bir duyguya ulaşabilmek için açık büfe seçimler sunar. Bir model belirlersiniz ve onu kendinize uygun hale getirirsiniz. Üzerinde gerekli değişiklikleri yapar ve onu kullanılır bir modele dönüştürebilirsiniz.
Var olan modelleri kendinize uyarlayabileceğiniz gibi, kendi modellerinizi de var edebilirsiniz.
5: NLP’yi diğer kişisel gelişim tekniklerinden ayıran yönler neler sizce?
NLP, diğer kişisel gelişim yöntemlerinden birçok açıdan farklıdır. NLP, sonuçlarını anında görebileceğiniz tekniklerden oluşur. Yıllardır asansöre binemeyen birisi dakikalar içerisinde asansöre binebilir. Bir korkunuzdan dakikalar içerisinde kurtulabilirsiniz. Negatif bir ruh halinden, genellikle anında kurtulma şansınız vardır. NLP uygulamalarının sonuçlarını zaman içerisinde değil, anında görebilirsiniz.
NLP kişisel özgürlük kazandırır. NLP tekniklerini nasıl kullanacağınızı öğrendiğiniz zaman, bunu bir başkasının size uygulamasına gereksinim duymazsınız. Kendi kendinize dilediğiniz tekniği uygulayabilirsiniz.
NLP, esnek bir yöntemdir. Öğrendiklerinizle sınırlı kalmanıza gerek yoktur. Eğitimlerde zihnimizin temel çalışma yapısını anlatır ve buna uygun teknikler öğretiriz. Ancak siz bunlarla kendinizi sınırlamak zorunda kalmazsınız. Bu teknikleri kendinize uygun bir hale getirebilir, kendi yöntemlerinizi oluşturabilir ve bu özgürlüğün tadını çıkarabilirsiniz.
NLP teknikleri canlı ve dinamik bir ortamda gerçekleşir. İçimizde sakladığımız çocuksu yanımız, bu çalışmalarda ortaya çıkar. Coşku ve motivasyon NLP’nin ayrılmaz bir parçasıdır. Ya da en azından bize göre böyle olmalıdır. Sıkıcı, sadece bilgi dolu ve yorucu bir NLP eğitimi düşünemiyorum! Bu, NLP’nin özüne aykırıdır.
6: NLP mutlaka her insana faydalı olabilir mi?
Kişi hazırsa ve NLP’nin ona tam olarak ne vereceğini bilerek gelmişse evet… Bir başkasının önerisiyle ve zorla NLP eğitimlerine gelen kişilerin çok da verim almadıklarını zaman içerisinde deneyimledik. Elbette ki neden geldiğini bilmeden de çok inanılmaz sonuçlar alan kişiler oldu. Ancak biz bunu riske atmak istemeyiz ve NLP eğitimlerine kendini hazır hisseden, en azından ön yargılarından arınmış kişilerin gelmelerini isteriz. Durum böyle olunca, memnuniyet ve fayda oranları yüzde yüze kadar gelmektedir.
7: Şu an çok fazla NLP eğitimi veren eğitimci var. Gerçekten bu konunun uzmanlarını nasıl ayırabiliriz?
Bir NLP eğitmeninin yetkinliğini birçok şekilde sorgulayabilirsiniz. Almış olduğu eğitimler ve sertifikalar elbette önemlidir. Ancak bana göre gerçek bir NLP eğitmeninin yetkinliğini, yaptığı işe olan aşkı ile ölçebilirsiniz. Coşkusunu size ne şekilde yansıtabiliyor? Anlattığı konuya ne kadar inanıyor? Sizin değişiminize kendisini ne kadar adamış? Bu ve buna benzer soruların yanıtlarını o eğitmenin gözlerinden, beden dilinden, kelimelerinden ve bütün bunların da ötesinde, size yansıttığı enerjiden anlayabilirsiniz.
Kişisel gelişim alanındaki bir uzmanın, kendi yaşamında bu teknikleri uygulamıyor olmasının bir bahanesi olamaz! Bu konuda çok keskin çizgiler vardır. İnsanlar bir NLP uzmanından çok şey beklerler. Bir kıyafetiniz vardır ve ona yakışmalısınızdır.
“Mutsuz Olmak Günahtır” diye bir kitap yazdıktan sonra artık benim mutsuz olmak gibi bir lüksüm olamaz. Artık benim için acıların çocuğu olma sayfası kapanmıştır!
Bir NLP uzmanı, mutsuz olamaz! Anlattığı şeylerden bir tanesini bile yapmıyor olması kabul edilemez. Kendi adıma bu kriterlere uymaya çalışıyorum. Ne kadarını başardığımı bilmiyorum ama bu kriterlere uymak için elimden geleni yaptığımı kesinlikle söyleyebilirim.
Bana göre gerçek kriter bu olmalıdır: Giydiğiniz kıyafet size yakışmalıdır.
8: Okurlarımız için şöyle pratik, kullanışlı NLP kaynaklı önerileriniz var mı?
Çok kullanışlı bir öneride bulunmak istiyorum. Basit ama bir o kadar da etkili bir uygulamadır bu. Hepimizin olumsuz içsel konuşmaları vardır. Bu konuşmalar bazen bizi bütünüyle esir alırlar. Böyle durumlar için kolunuza bir tane lastik takmanızı öneriyorum. Kendinizi olumsuz bir ruh halinde ya da olumsuz bir konuşma içerisinde bulduğunuzda, bu lastiği sert bir şekilde çekin ve kendinize hiç acımadan bırakın. Bu olumsuz düşünceyi, kolunuzdaki lastikle cezalandırın. Sonra hemen kendinize yepyeni, güçlü bir telkinde bulunun. Örnek vermek gerekirse, kendi kendinize “Hayatımdaki her şey ters gidiyor” dediğiniz bir anda hemen kolunuzdaki lastiği sert bir şekilde çekin ve bırakın. Ardından kendinize, “Hayatımdaki her şey yolunda” mesajını verin ve o durumdan kendinizi bir an önce çıkarın. Bunu bir alışkanlık haline getirdiğinizde, süreç otomatik bir şekilde kendi kendine işleyecektir.
9: Siz NLP ile ilgili nasıl çalışmalar yapıyorsunuz? Okurlarımız size nasıl ulaşabilir?
Biz, Mustafa Çay Akademi ve i-NLP olarak, NLP ve Koçluk konularında sertifikalı eğitimler veriyoruz. NLP Giriş, Uzmanlık ve Trainer programlarımız, Yaşam Koçluğu ve Öğrenci Koçluğu sertifika programlarımız ile kişisel gelişim dünyasında 1998’den beri aktif olarak bulunmaktayız.
En güncel NLP ve Koçluk bilgilerini etik ve profesyonel anlamda kullanıma sunmak için kendimizi sürekli güncelliyoruz. Ayrıca kişisel gelişim ve NLP konularında Çay Yayınları markası adı altında kitap ve CD programları yayınlıyoruz.
Bize www.mustafacay.com web sayfasından ve 0312 419 67 87 numaralı telefondan ulaşabilirsiniz. Ayrıca, www.facebook.com/mustafacayakademi sayfamızdan da güncel paylaşımlarımızı takip edebilirsiniz.
Adem ÖZBAY
