Sue Knight’ın deyişiyle iletişim kurarken zengin bir dil kullanabilmeniz için Shakespeare olmanız gerekmez.
Shakespeare yukarıdaki sonesinde ‘gözlere’ (NLP’de Görsel Temsil Sistemleri), ‘kulaklara’ (İşitsel T.S), ‘dokunuşa’ (Dokunsal Duygusal T.S) ve ‘tada’ (Tatsal T.S) hitap ettiğini görüyoruz. İyi iletişim kurabilmeniz için siz de konuşma ve yazılarınızda anlaşılır ve zengin bir dil kullanmalı, tüm duyulara seslenmelisiniz. Dinleyici ve okurlarınızın dikkatini ve ilgisini uyanık tutmalısınız. Bu, mesajınızın (eğer bir mesajınız varsa gerçekten…) anlaşılma olasılığını artıracaktır.
Ralph Watson’un deyişiyle “Dostane bir ilişki kurmak ya da uyum sağlamak, bilinçdışı düzeyde ‘Sorumluluk’ taşıma sürecidir. ‘Güven’ ve ‘Anlayış’ ortamı yaratma becerisidir.” Bunun için de ‘Ayak Uydurmak’ ve ‘Liderlik Etmek’ gerekir. İnsanların birbirine ayak uydurması, birbirlerinin duygusal hallerine saygı göstermelerini ve yanıt vermelerini sağlayarak dostane bir ilişkiyi ya da uyumu güçlendirir.
CENGİZ ERENGİL
cengiz@cengizerengil.net
Sue Knight’ın deyişiyle iletişim kurarken zengin bir dil kullanabilmeniz için Shakespeare olmanız gerekmez.
Shakespeare yukarıdaki sonesinde ‘gözlere’ (NLP’de Görsel Temsil Sistemleri), ‘kulaklara’ (İşitsel T.S), ‘dokunuşa’ (Dokunsal Duygusal T.S) ve ‘tada’ (Tatsal T.S) hitap ettiğini görüyoruz. İyi iletişim kurabilmeniz için siz de konuşma ve yazılarınızda anlaşılır ve zengin bir dil kullanmalı, tüm duyulara seslenmelisiniz. Dinleyici ve okurlarınızın dikkatini ve ilgisini uyanık tutmalısınız. Bu, mesajınızın (eğer bir mesajınız varsa gerçekten…) anlaşılma olasılığını artıracaktır.
Ralph Watson’un deyişiyle “Dostane bir ilişki kurmak ya da uyum sağlamak, bilinçdışı düzeyde ‘Sorumluluk’ taşıma sürecidir. ‘Güven’ ve ‘Anlayış’ ortamı yaratma becerisidir.” Bunun için de ‘Ayak Uydurmak’ ve ‘Liderlik Etmek’ gerekir. İnsanların birbirine ayak uydurması, birbirlerinin duygusal hallerine saygı göstermelerini ve yanıt vermelerini sağlayarak dostane bir ilişkiyi ya da uyumu güçlendirir.
Karşınızdaki kişiyle onun dünyasında buluşarak zaman içinde uyumlu ya da dostça bir ilişki kurabilir ve bunu sürdürebilirsiniz. “Uyum sağlamak bir insanın dışsal davranışına ‘Eşleşme’ ve ‘Aynalama’ uygulayıp bir süre için onun dünya modeline katılarak onunla uyum sağlamak ve bunu sürdürmektir.”
Öyleyse kendimizi ve başkalarını suçlamayı bırakıp bilgiyi, anlayışı ve bilgeliği yaşamımıza sokarak yaşamlarımızın sorumluluğunu ellerimize alalım. Kimlik ötesi boyutumuzu güçlendirerek yaşamlarımızı kendimize ve başkalarına hizmet üzerinde yeniden kuralım. İçimizdeki erdemlerin davranışlarımıza yansımasını sağlayalım.
BİLİNÇDIŞI VE NLP’NİN İLETİŞİM MODELİ
Nedir kardeşim bu ‘Bilinçdışı’ ya da ‘Bilinçaltı’ dedikleri?..
Ruh halimizi, fizyolojimizi ve davranışlarımızı belirleyen sinyaller bilinçdışımızdaki kayıtlardan geliyor. Olumsuz kayıtlar harekete geçtiklerinde olumsuz davranışlara, iletişim ve ilişki sorunlarına yol açıyorlar. Algı filtrelerimizi boyamakta, olayları ve insanları ‘oldukları gibi’ değil de ‘ahlak boyalarımıza göre’ algılamamıza neden olmaktadırlar.
Bu yüzden Ralph Watson’ın da ısrarla belirttiği gibi gerçek NLP çalışmalarında gerçek bir ‘Değişim’in ancak bilinçdışında gerçekleşebileceği öğretilmekte ve insanlar bunu deneylemekteler.
Bilinçdışınız hedeflediğiniz değişimi istiyor mu, yoksa istemiyor mu? Bunu nasıl öğrenebilirsiniz? Tabi ki meditasyon, trans, kendi kendine hipnoz, yönlendirilmiş imgelem gücü, yaratıcı zihinsel canlandırma gibi tekniklerle…
NLP İletişim Modeline göre dışsal olayların sinyalleri duyusal girdi kanallarımızdan ve sonra algı filtrelerimizden geçerek içsel temsil sistemlerimize girmekte ve bilinçdışımıza kaydedilmektedir. Duyusal bilgileri kodladığımız ve dünyamızı deneyleme şeklimizi belirleyen kayıtları kaydettiğimiz yerler farklıdır.
Bazı insanlar ”görsel” ağırlıklıdır. Sizin hep iyi giyinmenizi, saçınızı itinayla taramanızı beklerler. Bazıları işitseldir. Sizin hep iyi konuşmanızı beklerler. Bazıları dokunsaldır. Onlara sevgi ve şefkatle sıcak sıcak dokunmanızı beklerler. Göz Erişim İpuçlarından ve konuşurken kullanılan Sözcüklerden yararlanarak karşınızdaki insanın ağırlıklı Temsil Sistemini bulabilirsiniz.
Bilinç dışımızdaki bu kayıtlar halimizi, fizyolojimizi ve davranışlarımızı etkilemektedir. İşte NLP’nin İletişim Modelinin sırrı burada yatmakta.
Bilinçdışınızla iletişim kurabiliyor musunuz?
Bilinçdışınızla ‘Dost’ musunuz, yoksa onun mesajlarını görmezden gelip bildiğinizi mi okuyorsunuz?
Bilinçdışınızın sizi cezalandırdığını düşünüyor musunuz?
Bilinçdışınızla olumlu bir ilişki kurabilirseniz, ‘Olumlu ve Kaynak Dolu bir Ruh Hali’ elde edebilirsiniz.
Bilinçdışınıza kaynak dolu ve olumlu ruh halleri kaydederseniz, kaynak çapaları uygularsanız, yaşamınızın fırtınalı anlarında bu çapalarınızı ‘Ateşleyerek’ olumlu ve kaynak dolu ruh hallerinizi yeniden yaşayabilirsiniz.
Bu ‘Kaynak Dolu Olumlu Ruh Halleri’ sizin fizyolojinizi ve davranışlarınızı belirlediğinde bir İletişim Gurusuna dönüşürsünüz. İlişkileriniz Sevgi ve Hizmet dolu olur, ilişkileriniz mükemmelleşir. Başarı elde edersiniz.
Fizyolojinizi değiştirdiğinizde, örneğin yere bakıyorsanız ve birden yukarıya sağa bakmaya başlarsanız, yaratıcı gücünüzün harekete geçtiğini ve depresif sinyallerden kurtulduğunuzu fark edebilirsiniz.
Dolayısıyla aşağıdaki bilgiler size bir anahtar sunuyor. Gündelik yaşamınızda kullandığınızda bu bilgiler sizin seçeneklerinizi, esnekliğinizi ve motivasyonunuzu artıracak.
İyi iletişim kurabilmenizi sağlayacak.
İyi ilişkiler kurabilmenizi sağlayacak.
Yaşamınızla ilgili ‘Büyük Resmi’ görebilmenizi sağlayacak.
Hepsinden önemlisi bilinçdışınızla iyi ilişki kurmanızı sağlayacak.
“Bilinçdışınız her zaman sizi koruyacak… Sesim sizinle birlikte gidecek…”
Haydi, o zaman NLP ile değişmeye…
CASE STUDY
2004 yılında NLP eğitimlerini birlikte aldığımız Galip Abdullah, on yıl kadar önce karısından boşanmış ve yurt dışına gitmişti. Bu süre içinde birçok eğitim almış, konferanslara katılmış, çeşitli dergilerde yazılar yazmıştı. Bir gün Londra’da Joseph O’Connor’un ‘NLP ve İlişkilerimiz’ başlıklı üç günlük workshopuna katılmış ve bütün hayatı değişmişti. Aşağıdaki yazının temelinde onun bu eğitim sırasında küçük kırmızı not defterine yazdığı notlar ve ‘MNG basics’ projesi var. Defterin kapağında Shakespeare’in bir şiirinden yaptığı alıntı yazılı. Bir konferans çıkışında bana, bu sözcüklerin yaşamının karanlıkta kalan yanlarını aydınlattığını söylemişti. Onun boşanma travmasını atlatmasına ve sonraki yıllarda NLP Eğitimcisi olmasına yardımcı olan aşağıdaki notlar umarım size de yardımcı olur.
Hangimiz yaşamımızda ilişki ve iletişim sorunuyla karşılaşmadığımızı söyleyebiliriz ki dostlar!..
İLİŞKİLERİMİZ
İlişkilerimizi ‘düşüncelerimizle’, ‘konuşmalarımızla’ ve ‘davranışlarımızla’ yaratırız. Tutumlarımız, ön yargılarımız, kafamızdaki imgeler, alışkanlıklarımız, algı filtrelerimiz, neyi nasıl söylediğimiz, üslubumuz, jestlerimiz kendimizde ve karşımızdaki insanlarda etki oluşturur. Bu etkiler yaşamımızın kalitesini belirler. Herhangi bir ilişkide ‘Etkin’ olabilmemiz için karşımızdaki kişiye ‘Uyum’ sağlamamız (rapport) ya da onunla ‘Dostane’ bir ilişki kurmamız gerekir. Bu, ilişkilerimizde ‘Güven’ ve ‘Saygı’ ortamı yaratır.
Karşımızdaki insana ‘Ayak Uydurmamız’ (pacing) ve sonra da ona ‘Rehberlik etmemiz’ (leading), onu ‘Yönlendirmemiz’, ona ‘Liderlik Etmemiz’ gerekir. Bunun için de önce kendimize ayak uydurmalı, kendimizle dost olmalıyız. Siz kendinizle dost musunuz? Şimdi derin bir nefes alın ve birkaç dakika bunun üzerinde düşünün…
Eğer yaşamınızda başarılı bir değişim gerçekleştirmek istiyorsanız, NLP’yi önce kendinize uygulamalı ve sonra ilişkilerinizde kullanmalısınız. Önce bilinçdışınızla olumlu ilişki kurmalı, kendinize ayak uydurmalı, kendinizle dost olmalı, kendinize liderlik yapmalı ve sonra ilişkilerinizde karşınızdaki insanlara bunları uygulamalısınız. Karşınızdaki insanın bilinçdışına saygı göstermeli, hatta bunu ona söylemelisiniz. “Senin bilinçdışına saygı duyuyorum!” Ses tonunuz yumuşak ve samimi olmalı. Sözleriniz insanların yaşamlarını değiştirmez ama davranışlarınız değiştirir. Yaşamınızda başarılı bir değişim istiyor musunuz gerçekten? O zaman bu değişimin ancak bilinçdışınız aracılığıyla gerçekleşebileceğini anlayın. Bilinçdışınız, fizyolojiniz, ruh haliniz ve davranışlarınız sizin ‘Kitabınızın’ okunmasını sağlayan sayfalardır.
Şimdi derin bir nefes alın ve birkaç dakika bunun üzerinde düşünün…
Davranışlarınızı karşınızdaki insanın davranışlarına uydurarak, onunla eşleşerek (matching) ona ayak uydurabilir ve onunla dostane bir ilişki kurabilirsiniz. Onu aynalarsınız (mirroring).
NÖROLOJİK DÜZEYLERDE AYNALAMA
Aynalama işlemini her nörolojik düzeyde yapabilirsiniz.
En alt düzey olan ‘Çevre’ (environment) ile başlayalım.
Giyiminiz, saçınız, ayakkabılarınız, paylaştığınız ilgi alanlarınız, ortak arkadaşlarınız çevrenizi aynalamada size yardımcı olabilir. Bu, sizin ‘Çevre’ düzeyinde uyum sağlamanızı sağlar. Eğer çevrenizle aranızda sorunlar varsa ‘davranışlarınızı’ değiştirmelisiniz. Eğer bir Kişisel Gelişim Planınız varsa, size saygı duyan, sizin gelişmenizi ve kendinizi sevmenizi, kendinize saygı duymanızı cesaretlendiren insanlarla dostluk kurmanızı öneririm. Çevrenizde böyle insanlar yoksa şayet, o zaman çevrenizi değiştirin!…
‘Davranış’ (behaviour) düzeyinde öncelikle beden dilinize, ses tonunuza ve kullandığınız dile dikkat edersiniz. Eğer davranışlarınızla ilgili sorunlarınız varsa, ‘becerilerinizi’ geliştirmelisiniz. Eğer bir Kişisel Gelişim Planınız varsa kendinize özen göstermenizi öneririm. Kendinize saygı duyarak kendinizi eğitin. Geçmişinizle ilgili olumsuz anılarınızın, bilinçdışınızdaki kayıtların yol açtığı sorunları tedavi edin. ‘Yönlendirilmiş İmgelemgücü’ ya da ‘Yaratıcı Zihinsel Canlandırma’ çalışmalarıyla olumlu telkinleri bilinçdışınıza yerleştirin.
Kendinizi ve başkalarını affedip yolunuza devam edin. Olumsuz anılara ve duygulara yapışmayın. Olumsuz duygusal yükleri, NLP çalışmalarıyla olaylardan ayırın. Reddedilmek, öfkelenmek ve incinmekle başa çıkmayı öğrenin. Armağanlarınıza, hedeflerinize, hayallerinize odaklanın. Amacınıza, vizyonunuza ve misyonunuza odaklanın. Yaşamınızın sorumluluğunu üstlenin, bütün eylemlerinizi bu sorumlulukla yapın ve böylelikle yaşamınızı harika bir yaşama çevirin. Unutmayın ki dünyada sizin gibi birisi yok. Siz çok özelsiniz ve biriciksiniz. Karşınızdaki insanlar da öyle.
‘Beceriler’ (capabilities) düzeyinde karşınızdaki insanla ortak becerilerinizi ve ortak ilgi alanlarınızı paylaşırsınız. Beceri düzeyiniz size ilişki ve iletişim sorunları yaratıyorsa, inançlarınızı ve değerlerinizi geliştirin. Sizi köstekleten, başarılarınızı engelleyen inançlarınızı değiştirin. Evrensel değerleri benimseyerek yaşamınızı değerli kılın.
‘İnançlar ve Değerler’ (beliefs and values) düzeyinde karşınızdaki kişinin inanç ve değerlerine saygı gösterir, onun inançlarını ve değerlerini anlarsınız. Onunla aynı inançta olmanız gerekmez. İnançlarınız ve değerleriniz size sorun yaratıyorsa ‘Kimliğiniz’ üzerinde çalışmalısınız. Gerçekten siz kimsiniz? Siz nesiniz? Kişisel Gelişim Planınız varsa derin bir meditasyon yaparak bunları düşünün.
‘Kimlik’ (identity) düzeyinde karşınızdaki kişinin temel inançlarını ve temel değerlerini anlar ve saygı gösterirsiniz. Onu bağımsız bir birey olarak değerlendirirsiniz, bir grubun üyesi olarak değil. Eğer kimliğiniz size ilişki ve iletişim sorunları yaratıyorsa, örneğin size “Bu tutumunu değiştirmezsen ilişkimiz sona erecek!” diyen insanların sayısı her yıl biraz daha artmaktaysa, ‘Kimlik Ötesi’ ya da ‘Ruhsallık’ düzeyinde çalışma yapmalısınız.
‘Kimlik Ötesi’ (beyond identity) düzeyinde sosyal boyutta karşınızdaki insanla ortak kültürünüzü paylaşırsınız. Ruhsal boyutta ise onunla ortak bir İnsanlık Ailesini paylaşırsınız. Ruhsal boyut, sizin ‘gerçekten kendiniz olduğunuz’, ‘toplumsal rol yapmadığınız’ yerdir. Maske takmadığınız yerdir. Başkalarıyla en derin bağlantı içinde olduğunuz yerdir. Kimlik ötesi çalışmalarınızı güçlendirmek için ‘Sessizlik’ çalışmaları yapın. Bir ve Tek Olan Bilinç (One Consciousness) üzerinde odaklanın.
Şimdi bu bilgiyi aldınız. Bunları yaşamınıza nasıl geçirebilirsiniz? Eğer meditasyon, kontamplasyon, vizyon, yaratıcı imgelemgücü gibi çalışmalar yapmazsanız, bunları yaşamınıza geçiremezsiniz. Değişemezsiniz. Eğitim sistemlerindeki başarısızlıkların nedeni budur. Hep sol beyne, egoya, bilince hitap ederler. Buz dağının suyun üstünde kalan kısmına hitap ederler. Oysaki her gerçek eğitim, öğrenme ve değişim sağ beyine, yaratıcı hayal gücüne, zamansızlığa, sezgilere ve yaratıcı zihinsel canlandırmaya hitap etmek, sağ ve sol beyinlerin çalışmalarını bütünlemek zorundadır.
UYGULAMA
Gittiğiniz okulda, dershanede, çalıştığınız iş yerinde, yolda, dükkanlarda ve restoranlarda birbiriyle konuşan insanları izleyin. Kimin karşısındakiyle ‘Uyum’ sağladığını ve kimin sağlayamadığını söyleyebilir misiniz?
Bir telefon konuşması yaparken karşınızdaki kişinin sesine ayak uydurun. Onunla aynı hızda, aynı yükseklikte ve aynı sessizlik sürelerini kullanarak konuşun. Konuşmanın kalitesine dikkat edin. Konuşmayı bitirmek istediğinizde ‘Eşleşmeyi’ bozun. Daha çabuk ve daha yüksek bir tonda konuşmaya başlayın. Sessizlik anlarının süresini farklılaştırın. Bu telefon konuşmasını “Şimdi gitmem gerekiyor.” ya da “Kontörüm bitiyor.” gibi bir söz söylemeden bitirebilmeye çalışın.
Bir insanla yüz yüze konuşurken onunla ilgilenin. Onun büyük bir bilgi ve bilgeliğe sahip olduğunu hayal edin! Konuşmanız bittikten sonra konuştuklarınızı gözden geçirin. Onunla uyum sağladınız mı? Onun beden diliyle eşleştiniz mi? Bir başka gün, bir dostunuzun siz o kişiyle konuşurken sizi izlemesini sağlayın. Sonra onun izlenimlerini öğrenin.
Bir televizyon dizisinden iki karakter seçin. Bunlar iki önemli karakter olsun. Onları izleyin ve kimin ötekiyle ilişkisinde ‘Ayak Uydurma’ ve ‘Liderlik Etme’yi daha iyi becerdiğini belirleyin.
Yaşamınızda ‘hiç geçinemediğinizi düşündüğünüz’ birisini gözünüzün önüne getirin. Eğer onunla iyi bir iletişim ve iyi bir ilişki kurmak isterseniz, hangi nörolojik düzeyde çalışma yapmanız gerektiğini bulun. Bu, sizin onunla ‘Eşleşemediğiniz’ noktadır. Bunlar birden fazla da olabilir. Bu nörolojik düzeylerde onunla ‘Eşleşme’ sağlayın. Sonra bunu yaşamınızda uygulayın.
Bakın bakalım iletişiminizde ve ilişkinizde nasıl bir ‘Fark’ ortaya çıkacak.
‘MNG basics’ PROJESİ
1. Meditasyon Gücü
2. Bilinçdışının Gücü
3. Sessizliğin Gücü
4. Kontamplasyon Gücü
5. Trans, Olumlama ve Görselleştirme, Yaratıcı Zihinsel Canlandırma Gücü
6. Özgüven ve Özsaygı Gücü
7. Vizyon Gücü
8. Management ve NLP Çalışmalarının Gücü
9. Kararlılık Gücü
Galip Abdullah’ın küçük kırmızı defterinde üç üçgenden oluşan bir Yıldız şekli vardı. Yıldız şekli sayılarla da bağlantılıydı. İlk bakışta bana Pagan Bilgesi Pithagoras’ın çalışmalarını anımsatmıştı her nedense… Üzerinde bir cümle yazılıydı:
“İnsanlarla İyi İlişkiler kuran ve birer İletişim Gurusu olanlar, içlerindeki güçleri geliştirip bir yöntemle kullanarak bunu başarıyorlar…”
Kırmızı Not Defterinden seçtiğim satırlar burada sona eriyor.
Bu arada Case Study’deki hikayemize dönecek olursak, Galip Abdullah başarılı bir NLP eğitmeni oldu. ‘MNG basics’ adlı bir eğitim programı hazırladı, özellikle öğrenciler ve öğretmenler için… Bebek sırtlarında deniz manzaralı dairesi olan, zengin bir psikyatrist hanımla evlilik hazırlıkları yaptıkları söyleniyor…
‘MNG basics’in ışığı, yaşamınızdaki gölgeli yanları aydınlatsın dostlar…
