Osmanlı İmparatorluğu’nun Tanzimat dönemi yazar, çevirmen ve idarecilerinden olan Ahmet Vefik Paşa, 3 Temmuz 1823’te İstanbul’da doğmuş. Fransa’da eğitim aldıktan sonra Evkaf Nazırlığı, Londra’da elçilik katipliği, danışma meclisi üyeliği, Tahran Elçiliği, valilik ve tercümanlık gibi görevlerde bulunmuş. Sıra dışı bir idareci olan Ahmet Vefik Paşa Bursa’da valilik yaparken, Fasulyeciyan’ın Kumpanyası’nı getirip halkı tiyatro ile tanıştırmış ve Osmanlı topraklarında batılı anlamda tiyatronun yerleşmesi için çalışan bir tiyatro sever olarak da tanınır olmuş. Bunlar yetmemiş, pek çok ilmi çalışmalar yapmış, Türk tarih ve edebiyatına yeni eserler ve tercümeler kazandırmış. Moliere’den tercümeler ve adaptasyonlar yapan Ahmet Vefik Paşa, Lehçe-i Osmani isimli bir eser de hazırlamış.
Ahmet Vefik Paşa, idari ve ilmi alandaki çalışmalarının yanı sıra 150 yıl sonrasının yönetici ve liderlerini de düşünmüş ve ideal yönetici …
ELSÜN ÇALIŞKAN
bilgi@gencgelisim.com
Osmanlı İmparatorluğu’nun Tanzimat dönemi yazar, çevirmen ve idarecilerinden olan Ahmet Vefik Paşa, 3 Temmuz 1823’te İstanbul’da doğmuş. Fransa’da eğitim aldıktan sonra Evkaf Nazırlığı, Londra’da elçilik katipliği, danışma meclisi üyeliği, Tahran Elçiliği, valilik ve tercümanlık gibi görevlerde bulunmuş. Sıra dışı bir idareci olan Ahmet Vefik Paşa Bursa’da valilik yaparken, Fasulyeciyan’ın Kumpanyası’nı getirip halkı tiyatro ile tanıştırmış ve Osmanlı topraklarında batılı anlamda tiyatronun yerleşmesi için çalışan bir tiyatro sever olarak da tanınır olmuş. Bunlar yetmemiş, pek çok ilmi çalışmalar yapmış, Türk tarih ve edebiyatına yeni eserler ve tercümeler kazandırmış. Moliere’den tercümeler ve adaptasyonlar yapan Ahmet Vefik Paşa, Lehçe-i Osmani isimli bir eser de hazırlamış.
Ahmet Vefik Paşa, idari ve ilmi alandaki çalışmalarının yanı sıra 150 yıl sonrasının yönetici ve liderlerini de düşünmüş ve ideal yönetici olmanın şartlarını 24 maddede açıklayan 24-M formülünü geliştirmiş. Bunu yaparken Osmanlıca’nın olanaklarını sonuna kadar kullanmış. 150 yıl öncesinin yöneticilik sırlarına mazhar olduğumuz bu listeye bakılırsa, zamane şartlarında stratejik ve dolambaçlı metodlar uğruna metelik vermediğimiz, burun kıvırıp geçtiğimiz pek çok nitelik, ideal liderin olmazsa olmazları arasında yer alıyor. Ahmet Vefik Paşa gibi on parmağında on marifet barındıran bir yönetici olmak isteyenlerin geçmiş zamana dönüp bakmasında, 24 maddelik formüle kulak kabartmasında fayda var. İşte 24-M içinde kendine yer bulan ve ideal lider profilini tanımlayan nitelikler:
1. Muteber – Geçerli
2. Mutena – Seçkin
3. Mutedil – Ilımlı
4. Mu’tezim – Azimli
5. Mutlif – Bağışlayıcı, affedici
6. Muvakkit -Zamanı iyi ayarlayabilen
7. Muvaffak – Başarılı
8. Muzaffer – Galip
9. Müdebbir – Tedbirli
10. Müeyyide – Disiplinli
11. Mütefekkir – Düşünür
12. Müferrih – Güler yüzlü
13. Muhibbi – Muhabbetli, sevecen
14. Mükrim – Cömert, ikramcı
15. Mültefit – İltifat eden
16. Mümeyyiz – İyiyi kötüden ayırabilen
17. Münevver – Aydın
18. Mübessir – Müjdeleyici
19. Mübeccel – Yüceltilmiş
20. Muvahhit -Allah’a inanan
21. Mücerrib – Tecrübeli
22. Müfarik – Fark edebilen
23. Müeyya – Hazır olan
24. Müceddid – Cildini, görünüşünü yenileyen
Üstün Dökmen, 150 yıl aradan sonra “Varolmak, Gelişmek, Uzlaşmak” isimli kitabında Ahmet Vefik Paşa’nın formülleştirdiği 24 maddelik listeye, ideal yöneticiyi bugünün şartlarında daha da ideal kılacak 31 madde eklemiş. Üstün Dökmen’in listeyi 55 maddeye tamamlayan ideal yönetici sıfatları şunlar: İDEAL LİDER,
25. Müteşebbis olmalı – Girişimci
26. Mütehassis olmalı – Uzman olmalı
27. Mucit olmalı – Yaratıcı olmalı
28. Muasır olmalı – Çağdaş olmalı
29. Mütemadiyen tekamül etmeli – Sürekli gelişmeli
30. Mücerret düşünmeli, müşahhas konuşmalı – Soyut düşünmeli, somut konuşmalı
31. Müzakereye mütemayil olmalı – Müzakereye eğilimli olmalı
32. Müsrif olmamalı – İsraf etmemeli
33. Mukallid olmamalı – Taklitçi olmamalı
34. Müessir olmalı – Etkili olmalı
35. Müşteriye mülayim davranmalı – Müşteriye yumuşak davranmalı
36. Müflis olmamalı – İflas etmiş olmamalı
37. Münafık olmamalı – İkiyüzlü olmamalı
38. Müdahalede aşırı gitmemeli – Sorumluluğu delege etmeli
39. Müşkülpesent (Zor beğenir) olmamalı
40. Münasip ölçüde müsamahalı olmalı – Hoşgörülü olmalı
41. Müstebit olmamalı – Baskıcı olmamalı
42. Müşfik olmalı – Şefkatli,
43. Müstait olmalı – Yetenekli,
44. Müstakil olmalı – Bağımsız olmalı
45. Müsta’zim olmamalı – Kibirli olmamalı
46. Müsahid (Gözlemci) olmalı
47. Mütevazı (Alçakgönüllü) olmalı
48. Mutaassib (Tutucu) olmamalı
49. Müvesvis (Kuşkucu) olmamalı
50. Müzevvir (Arabozucu) olmamalı
51. Mes’uliyetli (Sorumlu) olmalı
52. Müsterih (Huzurlu) olmalı
53. Müsavata ehemmiyet vermeli – Eşitliğe önem vermeli
54. Müneccim olmamalı- Makul miktarda malumat toplamalı
55. Mahsun olmamalı – Depresyona girmemeli
