1- İsteklilik: İstekli öğretmenler öğrettikleri konulardan hoşlanır, öğrenciye bilgi aktarımıda bulunmaktan zevk duyarlar. Konuşma, jest, mimik ve yüz ifadesinde kendini belli eden bu özellik öğrencileri motive eder ve daha çok öğrenmelerini sağlar. İstekli öğretmenler dinamik, uyarıcı, enerjik ve etkileyici olarak tanımlanırlar. Onlar için öğretmek bir görev değil tatlı bir uğraşı halini almıştır.
2- Sıcaklık ve mizah: Öğretmenin sıcaklığı öğrencileriyle olan ilişkilerinde hemen farkedilir. Öğretmenin arkadaşça davranması, öğrencilerine ayrı ayrı değer vermesi öğretmen-öğrenci ilişkisinin rsmi bir havada ilerlemisini önler. Katı, prensipleri sıkı sıkıya bağlı bir öğretmen ise öğrencileri hem kendinden hem de öğrenme isteğinden soğutur. Sınıf içinde mizahi öğeler kullanan, öğrencileri güldürmeyi bilen öğretmenin dersi zor bir ders de olsa, sevilir, beklenir. Bu öğretmenler eğitimi eğlenceli hale getirirler. Mizah zor bir derste öğrencinin …
Özlem Kocukeli
bilgi@gencgelisim.com
1- İsteklilik: İstekli öğretmenler öğrettikleri konulardan hoşlanır, öğrenciye bilgi aktarımıda bulunmaktan zevk duyarlar. Konuşma, jest, mimik ve yüz ifadesinde kendini belli eden bu özellik öğrencileri motive eder ve daha çok öğrenmelerini sağlar. İstekli öğretmenler dinamik, uyarıcı, enerjik ve etkileyici olarak tanımlanırlar. Onlar için öğretmek bir görev değil tatlı bir uğraşı halini almıştır.
2- Sıcaklık ve mizah: Öğretmenin sıcaklığı öğrencileriyle olan ilişkilerinde hemen farkedilir. Öğretmenin arkadaşça davranması, öğrencilerine ayrı ayrı değer vermesi öğretmen-öğrenci ilişkisinin rsmi bir havada ilerlemisini önler. Katı, prensipleri sıkı sıkıya bağlı bir öğretmen ise öğrencileri hem kendinden hem de öğrenme isteğinden soğutur. Sınıf içinde mizahi öğeler kullanan, öğrencileri güldürmeyi bilen öğretmenin dersi zor bir ders de olsa, sevilir, beklenir. Bu öğretmenler eğitimi eğlenceli hale getirirler. Mizah zor bir derste öğrencinin içine düştüğü sıkıntılı ortamı hafifletir, tansiyonu düşürür, disiplin problemlerini azaltır.
3- Güvenilirlik: Öğretmen bilgisi, deneyimi, eğitim seviyesi, öğrencilerle olan iletişimi, sıcak mizacı ve tatlı dili ile öğrencilerin güvenini kazanır. Öğrettiklerini uygulayan, özü sözü bir olan öğretmen güven hissi aşılar, örenciler onun yarattığı olumlu havayı farketmeden de olsa hisseder ve öğretmenlerine itimat ederler.
4-Yüksek başarı beklentisi: Etkili öğretmenler hem kendileri hem de öğrencileri için yüksek başarı beklentisi içerisindedirler. Ancak beklentilerini öğrencilerinin kapasiteleri doğrultusunda oluştururlar. Kendilerinin öğretebileceğine öğrencilerin de öğrenebileceğine içtenlikle inanırlar.
5- Teşvik ve Destekleyicilik: Etkili öğretmenler öğrencilerine onları sınavlarda aldıkları notlara göre değil, kişilikleri sebebiyle sevdiklerini hissettiriler. Not kadar çalışma ve gayret göstermenin de önemli olduğunu ifade eder, bunları da ödüllendirmeye çalışırlar. Öğrencilerinin başarılı olacaklarına inanır ve onların da buna inanması için çaba gösterirler. Öğrenme güçlüğü yaşayan öğrencilerin dersten soğuyup uzaklaşmaları yerine onların başarılarını takdir eder, biraz gayretle daha başarılı olacaklarına inandırırlar.
6- Sistemlilik: Etkili öğretmenler dersi gelişigüzel işlemek yerine bir program takip eder, sistemli çalışmaya önem verirler. Görevlerini ciddiye alırlar. Onlar için eğitim baştan savma şekilde uygulamayacak kadar önemlidir. Böyle öğretmenlerin soğuk, sıkıcı ve somurtkan oldukları düşünülse de hem sistemli olan, hem de bunu katı kurallara büründürmeden, öğrencilerle sıcak bir iletişim çerçevesinde uygulamayı bilen öğretmen başarıyı yakalayabilir.
7- Uyum Gösterebilme/Esneklik: Etkili öğretmenler sürprizler ve önceden kestirilemez beklenmedik durumlar için hazırlıklıdırlar. Kendilerini yeni durumlara adapte edebilirler. Sistem içindeki herhangi bir değişikliğe, yeni bir öğretme yöntemine, yeni araç gereçlere açıktırlar ve kolaylıkla uyum gösterebilirler. Değişim ihtiyacının farkındadırlar ve daha iyi bir eğitim için gerekli gördükleri düzenlemeleri yapmaktan, insiyatif almaktan kaçınmazlar.
8- Bilgisini Aktarabilme: Öğretmen konuyu ne kadar iyi bilirse o kadar anlaşılır kılma ve öğrencilerin hoşlanmalarını sağlama potansiyeline sahip demektir. Öğretmenin konu bilgisi arttıkça kendine olan güveni de artar ve konuyu öğrencilere öğretebilmek için onlarla daha fazla iletişime geçer. Konuyu daha fazla bilen öğretmenler daha açık bir dil kullanırlar. Öğrencinin her türlü sorusuna açıktırlar. Konu bilgisi fazla olan öğretmenler, açıklamalarında belirsizlikten uzak dururlar. Öğretmen ne kadar az belirsiz ifade kullanırsa öğrenci o kadar başarılı olur. Etkili bir öğretmen konu hakkında yeterli donanıma sahiptir. Ancak sahip olduklarını öğrenciye aktarabilmek, öğrencinin yaşına ve bilgi düzeyine seslenmeyi bilmek de bir o kadar önemlidir. Bu nedenle öğrenciyi iyi tanımak ve bilgiyi basitleştirerek aktarabilmek gerekir.
Etkili Öğretmenin Sahip Olduğu Mesleki Beceriler
Öğrencinin Dikkatini Çekme: Etkili öğretmen işlenecek konuyla ilgili öğrencilerin dikkatini çekecek materyaller kullanır, grafikler, haritalar, deney malzemeleri, fotoğraflar kullanır. Hikayeler, öyküler, bilmecelerle konuyu akılda kalıcı ve eğlenceli hale getirir. Öğrencileri derse hazırlamayı bilir. Yıl boyunca tüm dersleri aynı biçimde, aynı etkinliklerle ve monoton bir ses tonuyla anlatmak öğrenmeyi olumsuz yönde etkiler. Öğrencilerin istenen davranışlarını pekiştirmek ve övmek için değişik yöntemler kullanır. Öğrencilere gülümseme, göz iletişimi kurma, yakın durma ve yerinde kullanıldığında kahkaha bile destek ve ilgiyi ifade eden pekiştiriciler olabilir.
Öğretim Zamanını Etkili Biçimde Kullanmak: Etkili öğretmenler, öğretime ayrılan zamanı en uygun biçimde kullanırlar. Öğrencileri konuya ısındırma, konuyu anlatma, öğrencilerden gelen soruları cevaplama, tekrar yapma gibi bölümlerin herbiri için zaman planlaması yaparlar.
Sorular Sormak: Etkili öğretmenler dersi, öğrencilerin katılımını sağlayacak biçimde işlerler. Öğrencileri soru sormaya teşvik ederler. Kendileri de hangi soruların derse ilgiyi artıracağını, hangilerin dersin anlaşılıp anlaşılmadığını bilir ve bunları kullanırlar. İyi sorular öğrencilerin ilgisini arttırır, düşünce seviyesini yükseltir, düşüncelerini organize etmede ve görevlerini yerine getirmede öğrencilere yardımcı olur. Öğretmenlerin de öğrencilerin anlama seviyelerini izlemelerini ve geribildirimde bulunmalarını sağlar.
Açık Bir Öğretim Gerçekleştirmek: Açıklık, öğretimin anlaşılır bir dille gerçekleştirilmesi anlamına gelir. Dersi anlatırken açık bir dil kullanan öğretmenler tekrar ederek, tahtaya yazarak, anlattıktan sonra biraz bekleyerek ve yeniden gözden geçirerek konunun önemli noktalarını vurgularlar. Onlar çeşitli sorular sorarak ve öğrencilere bilgilerini uygulama fırsatı veren etkinlikler ve deneyimler sağlayarak öğrencinin anlama düzeyini izlerler. Öğrencilerin anlamadığı bölümleri tekrar ederler ve önemli noktalara yeniden işaret ederler.
Öğrenci Gelişimini İzlemek: Etkili öğretmenler öğrencilerin sadece davranışlarını değil anlama düzeylerini de izlerler. Öğrencilerin performansını ve gelişimini dikkatlice ve sürekli değerlendirirler ve anlayıp anlamadıklarını çeşitli yöntemlerle kontrol ederler. Eğer öğrenci yeterince anlamamışsa bazı değişiklikler yaparlar. İzleme aynı zamanda öğretmenin ilgisinin öğrencinin gelişimine yoğunlaşmasına neden olur ve öğrenmenin ilk evrelerinde özellikle önemlidir. Bu dönemdeki izleme öğretmenlere, öğrenciler yanlış davranışları öğrenmeden ve alışkanlık haline getirmeden önce onları düzeltme fırsatı verir.
Bu yazılarda ilginizi çekebilir:
Okulda Dikkat Edilmesi Gerekenler
Öğretmen ve Okul Programı Niye Önemli?
ERGENLİK ÇAĞINDA ÇOCUĞUMA NELER OLUYOR?
DERS ÇALIŞMA VE SINAV KAYGISINI GİDERME YOLLARI
YÖNETİCİLERE, OKUL MÜDÜRLERİNE PSİKOLOJİK DESTEK
4+4+4 EĞİTİM SİSTEMİNİN DUYGUSAL GELİŞİM BOYUTU
