Aynı konuda değişik bakış açıları olabilir ve herkes kendi bakış açısını destekleyecek delilleri rahatça bulabilir. Mesela; bir kötümseri dinlediğinizde, kötümserlikle ilgili pek çok olay ve olgu anlatabilir. Bir iyimser de görüşünü destekleyecek pek çok iyimserlik vakasını anlatabilir. Bakış açıları, bizim zihnimizin eseri ve sonuçlarıdır. Bize düşündüğümüzü gösterir, diğerlerini ise görmezlikten gelir. İnsanların sayısı kadar bakış açıları vardır. İnsanların anlaşmazlıklarının temeli budur. Ne kadar çalışırsak çalışalım, önyargılarımızı bir tarafa atarak gerçeğe bakamayız. Her algıda, evvelki tecrübelerin izi vardır.
Bir şeye değişik açılardan bakmadıkça, onun leh ve aleyhinde yazılanları okumadıkça, tam bir bilgiye ulaşamayız. Vereceğimiz hükümler, gerçeği yansıtmaz, tek yanlı ve eksik bir bilgi olur. Bize apaçık doğru gelenleri bile inceleyip sorgulamalıyız, zira sonradan yanlış olduğunu anladığımız pek çok şey, başta bize apaçık bir hakikat gibi gelmiştir. Her şeyin birden çok görünümü vardır, hiçbir şey göründüğü gibi değildir.
İnsan genellikle görmek istediği şeyi görür. Beyin hangi şeye programlanmışsa onu görür. Bir olayı, insanların farklı anlatmaları bundandır. Her biri onda ilgisini çeken şeye bakmıştır. Hiçbirisi onu aynı şekilde nakletmez. Mahkemelerde tek kişinin tanıklığının kabul edilmemesi bundandır. Ancak iki kişi olursa tanıklık, bir gerçeklik ifade eder. İnsan, olaylara olduğu gibi bakamıyor. Baktığı hâlde gözünün önündeki şeyi görmeyebilir.
İyimser biri, meydana gelen her olayı iyi; kötümser ise, hep kötü yorumlar. Hâlbuki gerçek birdir, orada olduğu gibi duruyor. “Size hayır görünen şeyler şer, şer görünen şeyler hayır olabilir.” diyor bir ayet. “Her şeyin ya kendisi veya neticesi iyidir.” diyor Said Nursi. Fakat biz hep, şer tarafına bakıyoruz. İleriyi göremediğimiz için, hoşumuza gitmeyen şeylere kötü diyoruz. Olaylara “iyi” ve “kötü” yaftasını biz vuruyoruz. Bu, onlara nasıl baktığımıza bağlıdır. Önemli olan, olumsuz ve çirkin görünen şeyleri olumluya çevirebilmektir.
İnsanların aleyhimize çalıştıklarını, bize düşman olduklarını düşünüyoruz. Kimsenin bizi düşünecek vakti yoktur. Her şeyi kişiselleştiriyor ve aleyhimizde yorumluyoruz. Asıl sorumlu olan,bu tarzdaki tutum ve düşüncelerimizdir. Önce bu yanlış düşünce tarzımızı, yani hayata bakış açımızı düzeltmekle işe başlamalıyız. Düşüncelerimizin çoğu, gerçeklikten yoksun sanılardır. Sanılar, yani zanlar, gerçeğin yerini tutmaz. Her şey bakış açısına göre değişir. “Gülün dikeni var, diyeceğimize, dikenler arasında gül yarattığı için Allah’a şükretmeliyiz.”“Güzel gören güzel düşünür. Güzel düşünen, hayatından lezzet alır.” diyor Said Nursi.
*
Cuma Özusan
Kaynak: Bilgece Yaşamak
www.gencgelisim.com
