Hata yapmaktan korkmaz, hatalarından ders almayı bilir
“Ders alınmış başarısızlık başarı demektir” M.S. Forbes
Çoğu insan hata yapmaktan korkar. Oysa asıl hata, hata yapmaktan korkmaktır. Neden mi? Çünkü hatalar insana çok önemli aydınlıklar sunar. Hatalar gelişmek için iyi bir fırsattır. Bu fırsatları iyi değerlendirdiğimizde ise ilerlememizi sağlam adımlarla sürdürebiliriz. Hata yapmaktan korkmak demek olduğunuz yerde kalmak hatta gerilemek demektir.
Bizim kültürümüzde, tasavvufta hayat, öğrenmek içindir.
Eğer hata yapmaktan korkuyorsanız kendinize güveniniz eksiktir ya da yoktur.
Unutmayın! Hata yapmak ne yasaktır ne de kabul edilemez bir şeydir.
Hatalar, ilerlemenin bedeli olarak yaşadığımız fırtınalardır. Bugün kaybetmezsek yarın kazanamayız. Hata yapmaktan korkmamak almamız gereken kararlar sırasında da rahat davranmamızı sağlar.
Yaşamak demek, öğrenmek, anlamak, anlatmak, ilerlemek, bilgeleşmektir.
İngiliz devlet adamı Paul Craig Roberts’in “İnsanın zihnini başarı kadar bulandıran, başarısızlık kadar da berraklaştıran hiçbir şey yoktur” cümlesi, hata yapacağını düşünmek, hata yapmaktan daha yanlış ve insanı sınırlayan bir olgu olmadığını açıkça belirtmiştir. doğru yol ancak hata yapılarak bulunur.
Hatalarınız yüzünden mutsuzluğa, karamsarlığa kapılmayın. Bu, insan olmanın bir özelliğidir. “Beşer şaşar” sözünü hatırlayın. Önemli olan hata yapmak değil aynı hatayı tekrar etmektir.
Hata yapmak, yanlış işlere girişmek, yolunu, yönünü şaşırmak, insan olmanın bir sonucudur. Olgunluğun, sağlıklı bir öz saygının işaretidir. Dilimize yerleşmiş olan beşer şaşar sözü bu gerçeği dile getirmiştir.
Başarılı insan, “Beni hata yapmam” ya da “Hata yapmaktan korkuyorum” demez.
Başarılı insan hatalara doğru tavır sergiler:
Öğrenmenin en doğal yolu hata yapmaktan geçer.
İnsanoğlu, hata yapmakla özdeştir.
Bazı yanlışlar başarının basamaklarıdır.
“Asla hata yapmayacağım.” “Hata yapmak en büyük cezadır.” “Hata yaparsam itibarım zedelenir” bu duygu ve düşünceler çoğaltılabilir. Fakat bunlar başarıya değil başarısızlığa giden yolu açar.
Hata yapma korkusu insanı gereksiz sınırlamalara iter. Zihninde bir engel oluşturur. Stres düzeyi artar.
Bir yolcu harap kulübesinin önünde çıplak ayakla oturmuş sigarasını tüttürüyordu. Oradan geçen bir yabancı, köylüden bir bardak su istemek için yanına gitti. Muhabbete başladılar:
“Bu sene pamuk nasıl?” diye sordu adam.
“Pamuk ekmedim” dedi köylü.
“Peki, mısır nasıl?”
“Ekmedim. Yağmur yağar diye korktum.”
Adam mahcup oldu fakat neşesini bozmamak için sordu: “Patates nasıl?”
“Ekmedim. Hastalık gelmesinden korktum” dedi köylü.
“Peki, ne ektin?” diyen adama köylü: “Hiçbir şey ekmedim, kendimi emniyete aldım” cevap verdi.
Bu köylü tarlasını ekmedi ve boş bir tarlası var. Birçok insanda hayat tarlasına korkuları yüzünden ekim yapamıyor ve boş bir hayatın kenarında sigarasını tüttürüyor.
Başarılı insan, hatasından ders alır,
Hata yapmaktan korkmaz,
Hatayı telafi etmek için çözüm üretir,
Hatanın kaynağını bulur,
Hatanın insanın doğasında olduğunu bilir.
Hata yapmaktan korkulmamalıdır. Bir Fransız yazar “Yapılacak o kadar çok hata var ki, aynısını yapmak için hiçbir sebep yok” demiştir.
Sanıldığının aksine başarılı insanlar az hata yapanlar değil hata yapmaktan korkmayanlar ve hatalarından ders alan insanlardır.
Hatalarımız yüzünden kendimizi cezalandırmamalıyız. Cezalar bizim cesaretimizi kırar, korkak davranmamıza sebep olur. Bununla beraber, hata yapmaktan korkar ve kaçarız. Buda insanın hareket alanını daraltır ve başarıya ulaşmakta zorluk çıkarır.
Öte yandan hata yaptığımızda kendimize iyi davranırsak hatanın üzerimizde oluşturacağı stres ve baskıyı azaltmış oluruz. Böylece bu hatalardan ders alınacak yönleri aramaya başlayabiliriz.
Hataların isteyerek yapılmadığını unutmayın. Hatalar bir eylem sonucu ortaya çıkar. Yani bir şeylere ulaşmak, bir şeyleri başarmak için yapılan eylemler esnasında hatalar doğar.
“Her hata iyi bir öğretmendir, yeter ki iyi bir öğrenci olalım”
Niyazi F. ERES
Hatalara yaklaşımınızla ilgili hangi ifade daha doğrudur?
a) Hatalar hayatın bir parçasıdır ve bizi biz yapan deneyimlerimiz, yapmış olduğumuz hataların toplamıdır.
b) Hiç hata yapmayan insan hiçbir şey yapamayan insandır.
c) Hepimiz hata yaparız, ancak başarılı insanlar daha az hata yapanlardır
Karılaştığınız herhangi bir olay ya da bir kriz anında sakin ve güvenli şekilde yolunu bulabilmek, başarı yolunda hatalarınızdan ders almış olmanıza bağlıdır.
Yapılan hatalar üzerinde nerede yanlış yaptığınızı düşünerek zamanınızı ve enerjinizi tüketmeyin. Eğer zihniniz yapılan yanlışları değerlendirmekle meşgul olursa, gerçek işlerinize ve çözüme odaklanamazsınız. Problem çıktığı andan itibaren bunu kabullenmeli ve çözümü düşünmelisiniz.
Hatalardan ders alabilmek için önce insanın hatayı fark etmesi, onu algılaması ve kabul etmesi gerekir.
Hatalarımızdan ders alabilmek, onları tecrübe sandığımızda başarımız için altın anahtarlar olarak bulundurabilmek için önce hata gerçeğini kabullenmemiz gerekir. Hatayı kabullenmek boyun eğmek değildir, hatayı daha net görmek demektir.
Hatalardan ders alabilmek, hayatın yapıcı unsurlarından biridir. Başarılı insanlar hatalar karşısında dövünmezler. Hatalardan ders almak başarıya, mükemmelliğe giden yolda önemli bir erdemdir.
Yapılan, meydana gelen bir hatadan ders almak, ders almayı bilmek, bunu öğrenmek ve uygulamak birçok dezavantajı avantaj haline getirir.
Başarısız insanlar hatalardan ders almak yerine aynı hataları tekrar edip dururlar. Hatalar onların hayatlarına bağlanmış birer pranga gibidir. Başarılı insan hatayı kabullenir, ders alır ve tekrar etmez.
Başarılı insanlar başarılarından gurur duydukları kadar hatalarından da gurur duyarlar. Çünkü o başarılar o hatalar sayesinde gelmiştir.
Her sistemde, her dönemde çeşitli icraatlar sırasında krizler çıkabilir. Önemli olan o sıradaki tutumlardır. Hata yapmaktan korkmadan, hata varsa da ondan ders alarak hareket edilmelidir.
Başarılı insan hatalardan ders alarak yapılan yanlışları ayıklar, çözüm getirmeyen fikirleri, politikaları, teorileri, yöntemleri değiştirir ve kendisine başarı fırsatı sunar.
Kısa ve öz olarak, hatalardan ders almak bir yaşama sanatıdır. Hata yapmayan değil hatalardan ders almayı bilen insanlar ilerleyebilirler.
Da Vinci’nin 7 prensibinden biri olan “dimastrazione” bilgiyi deneme yolu ile test etme, sebatkârlık ve hatalardan ders alma arzusu anlamına gelir. Da Vinci için hatalar, başarı kadar önemliydi.
Hatalardan pişmanlık duymak zihni bulandır. Bulanık bir zihinle geçirilen her an çözümden çalınan saniyelerdir.
“Hatalardan alınan her ders, yarın için kendimize bıraktığımız bir mirastır.”
Niyazi F. ERES
Yapılan hatalardan ders almazsak eğer, aynı yönde yaklaşan bir hata ile kalıcı ve yıpratıcı sonuçlarla karşılaşabiliriz.
Başarılı insanlar hataları farklılıklar meydana getirmek için basamak olarak kullanırlar. Başarılı insanların en temel özellikleri, bir hedefe sahip olmaları ve hatalardan ders alarak doğruyu bulmaya çalışma isteğidir.
Birçok insan maalesef hatalardan utanılması gerektiği, bunların zayıflık belirtisi olduğu fikirleriyle yetiştirilmişlerdir. Anne – babalar, öğretmenler hatlara karşı taviz vermeyen bir tutumla büyütmüşlerdir geleceğimiz dedikleri çocuklarını ve o çocuklar şimdiki büyüklerdir.
Hata yapmaktan korkan insanlar hatalardan korktukları kadar onlar hakkında konuşmaktan da korkarlar.
Şunları yapmanız size dinamizm getirecektir:
- Açık olun, hataları kabullenin.
- Hataların çözümüne ilişkin öneriler getirin. Bunu yapmak sizi sorunun bir parçası olmaktan kurtaracaktır.
- Yardım almaktan çekinmeyin. “Bir elin nesi var iki elin sesi var” sözünü hatırlayın.
- Hatalardan ne öğrendiğiniz üzerinde düşünün ve notlar alın.
Şunları yapmanı ise faydalı olacaktır:
- Hataları görmezden gelmeyin.
- Hataların kendi kendine düzeleceği zannına kapılmayın, kapıldıysanız da kurtulun.
- Başkalarını ve hayatı suçlamayın.
Hatalarınızdan bir şeyler öğrenin:
Hatayı kabullenmenin sağladığı en büyük avantaj yeni bir şeyler öğrenmenizdir. Etkili bir hatalardan öğrenme için ise şu soruları cevaplamaya çalışın:
- Ne oldu?
- Niçin oldu?
- Bu hata daha önce de olmuş muydu?
- Aynı hatanın gerçekleşmemesi için neler yapılmalı?
Bu soruları sormadan önce ilk yapılması gereken şey, çözüme adaklanmak ve ilk sorulması gereken soru da “bu hatayı nasıl düzeltebilirim?” olmalıdır.
Hatalar, güçlü ve zayıf yanlarımızı tanımamız için iyi bir rehberdir.
Başarılı insanlar hataların öz saygılarını ve öz güvenlerini yıkmasına izin vermezler. Hatalara takılıp kalmazlar. Hatalara saplanıp kalanlar başarıdan ve hayattan uzaklaşırlar.
“Asıl alkışlanması gerekenler bir yerden bir yere değil; yanlışlardan doğrulara, hatalardan fazilete sıçrayabilenlerdir… Yoksa diğerinde çekirgeler ve pireler bile insandan daha üstün.”
M. Selahaddin ŞİMŞEK
Hatalar karşısında karamsarlığa düşmek, hayatın bize karşı olduğunu söylemek başarısızlık duygusunun galibiyetiyle sonuçlanacaktır.
Bazı insanlar hataları göz ardı ederler çünkü onları düzeltecek, onlarla mücadele edecek cesaret ve yeterliliğe sahip değillerdir.
Hata yapma cesareti, hatalardan öğrenme ve ders alma becerisi insanın piyasa değerini, toplumsal itibarını da artıracak ve bu insan en başarılılar cennetinde olacaktır.
E. Deming şöyle söylemiş: “Hatalar bedava değildir. Birileri hata yapar ve bu insanlara yaptıkları hatalar için para ödenir.”
“Hatalarımız yanılgılarımız değil, kazanımlarımızdır.” Niyazi F. ERES
Korku, hatalar karşısında elinizin ayağınızın dolaşmasına ve zihninizin karışmasına ve kontrolünüzü kaybetmenize sebep olur.
Altı temel korku vardır:
Yoksulluk,
Eleştiri,
Hastalık,
Aşkın kaybedilmesi,
Yaşlanma,
Ölüm.
“Korku, kararsızlık ve şüphenin çocuğudur.” Niyazi F. ERES
Hatalar, belleklerden silinmez ve eğer hataları derse çevirmezsek önyargılarımızın da etkisiyle cesaretimizi yitiririz.
Hatalar genellikle yanlış bilgilenme ile yapılan eylemler sonucunda yada sırasında ortaya çıkarlar. Bu hatalardan ders alınmazsa ödenen bedel ağır olacak ve beklenen sonuç, başarı gelmeyecektir.
Hatalarınız karşısında alacağınız eleştirilere karşı ayrımcı bir yaklaşım göstermelisiniz yoksa inisiyatif alma yeteneğinizi öldürürsünüz. Eleştirinin kimden ve ne dozda geldiğe dikkat edin. Her eleştiriyi kale alacak olursanız kafanız karışacak ve rotanız şaşacaktır.
Tüm zamanların en büyük dahisi olarak görülen Leonardo Da Vinci bile büyük hatalar ve şaşırtıcı gaflar yapmıştır. Da Vinci şöyle söylemiştir: “Bana öyle geliyor ki bütün kesin kanatların anası olan, deneye dayanmayan, kökeni ve araçları birinci elden denenmemiş veya beş duyudan biriyle sınanmamış bilimler yararsız ve hatalarla doludur.”
Bunun için hatalardan, önümüze çıkan zorluklardan ders alarak öğrendiklerimizi doğruluğuna kanaat getirerek zihnimize koymalıyız.
Kişilerin karşılaştıkları başarısızlıklardan öğrendikleri bilgilerin, daha sonra ulaştıkları başarılı sonuçlarda etkili olduğunu unutmayın.
Başarılarıyla tarihe mal olmuş birçok insanı kitaplarda okuyor, belgesel filmlerde seyrediyoruz. O insanlar o konumlara o başarılara hatalarıyla, hatalarına karşı tutumlarıyla gelmişlerdir. Siz daha iyisini yapabilirsiniz çünkü onlardan avantajlısınız.
Avantajınız ne mi? Onlar ölü, siz ise yaşıyorsunuz!
Başarının Psikolojik Ön Koşulları:
Başarılı olmak bedensel, zihinsel ve psikolojik performansların toplamı sonucu ortaya çıkar. Başarılı olmak için gereken ön koşulları bilen ve uygulayabilen insanlar başarıya ulaşacaklardır.
Başarı kazanmak, galip gelmek ya da yenilgiye uğramamak olarak düşünülmemelidir. Sadece sonucu düşünmek, her ne olursa olsun kazanmaya çalışmak kişinin doğru düşünmesini ve doğru davranmasını engeller.
Başarılı insan, mücadeleyi seven, zorluklarla başa çıkmayı eğlenceli hale getirebilen, büyük düşünen, hayalleriyle isteklerinin farkında olan, isteklerine ulaşmak için çalışmaktan korkmayandır.
Başarılı insan anı yaşar ve hatalardan korkmaz.
“Akıllılar bir kere hata yaparlar, akılsızlar aynı hatayı hep tekrar ederler.” İ. İNAN
Yazan: Niyazi Fırat Eres
www.gencgelisim.com
