Lütfi Şahin
“Marifet iltifata tabidir” demiş büyüklerimiz. Tarih içerisinde marifetli bireyleri yüceltmiş ve yükseltmiş olan toplumlar, adeta lokomotifi takip eden vagonlar misali kendileri de yücelmiş ve yükselmişlerdir. Tarihin hangi evresini incelerseniz inceleyin, bu durumu görmeniz mümkündür.
Filozof Diogenes’in MÖ 400’lü yıllarda bir fıçı içinde yaŞadığı; bir aba, bir baston ve bir ekmek torbasından başka hiçbir şeyi olmadığı söylenir. Bir gün Diogenes fıçısının önünde yatmış güneşlenirken Büyük İskender onu görmeye gelir ve Diogenes’in önünde durup bu bilge kişinin kendisinden istediği ne varsa onu dilemesini, her türlü isteğini hemen yerine getireceğini söyler. Diogenes cevap verir: “Gölge etme, başka ihsan istemem!” Büyük bir hükümdar kendisini dev aynasında görüp ukala bir tavır içerisine girmemiş ve bir alimin ihtiyaçlarını gidermek istemiştir. Aristo’nun verdiği cevap ise İskender’in düşünmesi için öğüt olmuştur. Diogenes’e duyduğu saygı, kendi yükselişine vesiledir aslında.
Büyük medeniyetlerin bilginlerine, sanatkârlarına velhasıl bütün yetenekli bireylerine saygı gösterdikleri görülmektedir. Hüner sahibi ve yetenekli bireyleri el üstünde tutan toplumlar ivme kazanmış ve tarih sahnesinde hatırı sayılır bir yer edinmişlerdir.
Roketin Mucidi Lagari Hasan Çelebi
Bizim toplumumuz da tarih boyunca bilim adamlarını, sanatkarları, yetenekli insanları hep yüceltmiş, kendilerini geliştirmeleri için olanak sunmuştur. Mimar Sinan, Mevlana, Biruni, Akşemsettin, Şeyh Edebali, Nasreddin Hoca, Aziz Mahmut Hüdayi ve burada adını zikredemediğimiz binlerce yetenekli insan saygı görmüş, itibar kazanmıştır.
Burada özellikle Lagari Hasan Çelebi’den söz etmek istiyorum. Bizim toplumumuzda yetişmiş ve modern denilen Avrupa’nın yüzlerce yıl sonra yapmaya çalıştığı roket sistemlerini ilk defa yapan bir mucittir “Lagari Hasan Çelebi.” 1633 tarihinde Osmanlı Padişahı 4. Murat’ın kızının doğum gecesinde Lagari Hasan Çelebi yapmış olduğu roketi ateşleyerek yaklaşık 300 metre yükselmiştir. Daha sonra takma kanatlarıyla Sinan Paşa Kasrı önüne yumuşak bir iniş yapmıştır. (1)
4. Murat, Lagari Hasan Çelebi’yi ödüllendirir ve bir kese akçe hediye eder. Ayrıca yetmiş akçelik bir maaş bağlanır ve sipahi ocağına kaydedilir.
Lagari Hasan Çelebi geri kalan ömrünü Kırım’da geçirir. Ne gariptir ki, modern anlamdaki ilk roket denemeleri yüzlerce yıl sonra Kırım’ı da içine alan Ukrayna’da gerçekleştirilmiştir.
(1) Alkan Selçuk, Uçan Süper Beyin: Lagari Hasan Çelebi, Süper Beyin Dergisi, sayı 20, sayfa 34.
