Öğrenmenin de bir raconu var elbet. Her durum ve şartta, her zaman ve mekanda öğrenemeyiz. Önce öğrenmeyi öğrenmek gerek. İşte bunun için bilmeniz gereken 9 şey!
1- Öğrendiklerinizi tekrar edin ve pratik yapın
Beynin öğrendiğimiz bilgileri muhafaza edebilmesi için bilgileri tekrar edip uygulamamız, üzerinde pratik yapmamız gerekiyor. Sihirbazlık taktiklerini öğrenen kişilerde, beynin görsel hafızadan sorumlu oksipital lobundaki gri maddenin arttığı görüldü. Bu kişiler sihirbazlık numaralarını tekrar etmeyip pratik yapmayınca gri maddenin yok olduğu gözlendi. Uzun lafın kısası, “kullan ya da kaybet” fenomeni öğrenmede de geçerli. Beyindeki bazı bağlantılar varlıklarını yıllar boyu sürdürürken, bazıları da kısa zamanda yok olur. Kullanılan bağlantılar yaşamaya devam ederken, kullanılmayanlar elimine edilir. O halde, öğrendiklerinizi kullanın ki sizin olmaya devam etsinler!
2- Farklı yollardan öğrenin
Bir şeyi okuyarak öğrenmeye alışkınsanız, aynı şeyi görsel yoldan izleyerek, yazarak ya da dinleyerek öğrenme gibi farklı yollar deneyebilirsiniz. Arkadaşınıza anlatabilirsiniz, öğrendiklerinizle ilgili resimler, grafikler ya da haritalar çizebilirsiniz, notlar alabilirsiniz. Bu, o bilginin hafızanızda daha uzun sürfe kalmasına yardımcı olur. Nörolog Dr. Judy Willis bu konuda şöyle diyor: “Bilgi beyninizde ne kadar fazla yere depolanırsa, o bilgiyle ilgili o kadar fazla bağlantı oluşur. Bu çeşitlilik, bu depo yerlerinden verilen ipucuna en uygun olanına ulaşılarak öğrenilen bilginin hatırlanma ihtimali güçlenir. Farklı öğrenme yöntemleriyle bilginin beynin farklı bölgelerine kaydedilmesiyle gerçekleştirilen bu çapraz-referans yöntemi, aynı zamanda bilginin ezberlenmesi değil, gerçek anlamda öğrenilmesi anlamına gelir.
3- Öğrendiğinizi başka bir kişiye anlatın
Eğitmenlere göre öğrenmenin en iyi yollarından biri öğrendiklerinizi bir başkasına anlatmak. Öğrencilerin öğrendiklerini arkadaşlarına anlatmaları, ödev yapmaktan çok daha faydalı ve etkili. Siz de bu yöntemi yaşamınızda uygulayabilirsiniz. Öncelikle öğrendiklerinizi kendi cümlelerinizle ifade edin. Bu, bilginin beyninizde pekişmesine yardımcı olur. Sonrasında bu bilginizi birileriyle paylaşmanın bir yolunu bulun. Blog oluşturabilir, konuyla ilgilenen bir arkadaşınıza aktarabilir, bir tartışma grubunda paylaşabilir veya annenize, eşinize, bir dostunuza doğrudan anlatmayı tercih edebilirsiniz.
4- Önceden öğrendiğiniz bilgilerden faydalanın
Bildiklerinizle yeni öğrendikleriniz arasında bağlandı kurun. Mesela Romeo ve Juliet’le ilgili bir çalışma yapmanız gerekiyorsa, Shakespeare hakkında daha önce öğrendiğiniz bilgileri, mesela yazarın yaşadığı dönemin özelliklerini, yazım tekniğini, diğer eserlerinde öne çıkan özellikleri hatırlayın.
5- Hayata geçirin, tecrübe edinin
Çoğumuz için öğrenme süreci; tipik olarak okuma, derslere katılma, internette ya da kütüphanede araştırma yapma faaliyetlerinden ibarettir. Bilgi hakkında okumalar yapıp sonra da yazarak çalışmak oldukça etkili bir yöntemken, bilgiyi hayata geçirip uygulamak çok daha etkili ve kalıcı bir metottur. Dil öğreniyorsanız bir yakınınızla ya da bir turistle konuşmak, bir matematik konusu öğreniyorsanız onunla ilgili sorular çözmek, fen dersinde deney yapmak öğrenmeyi hem hızlandıracak hem de kolaylaştıracaktır.
6- Hatırlayamadığınız detaylar için zihninizi zorlamayın
Bazen öğrendiğimiz konuyla ilgili bazı ayrıntıları hatırlayamayız. Böyle durumlarda kaynağı açıp bakmak yerine hafızanızı zorlamak pek de doğru bir yol değil aslında. Araştırmalar gösteriyor ki, bir bilgiyi hatırlamak için harcadığınız zaman ne kadar fazlaysa, onu yeniden unutma ihtimaliniz de o kadar yüksektir. Neden? Çünkü hatırlamak için attığınız her yanlış adımla doğru cevabı değil, “hata durumunu” öğrenme süreci gerçekleşir. Yani doğruyu değil yanlışı öğrenirsiniz.
7- En iyi nasıl öğrendiğinizi belirleyin
Herkesin bir öğrenme stili vardır. Kimi gördüklerini asla unutmaz, kimi dinleyerek öğrenir, kimi de mutlaka yazmalıdır. Siz de her birini deneyerek hangi stille daha kolay öğrendiğinizi keşfedebilirsiniz. Gardner’in çoklu zeka teorisi kişisel yeteneklerinizi keşfedip onlara uygun öğrenme stillerini uygulamanız açısından faydalı olacaktır.
8- Öğrendiklerinizi test edin
Sınavlar ve testler öğrendiklerinizi hatırlamanız açısından çok faydalıdır. Yapılan araştırmalar gösterdi ki, sıkı çalışıp ardından sınav olan öğrenciler, öğrendiklerini uzun süre sonra da hatırlayabiliyorlar. Ancak kendilerine diğer gruba göre daha fazla çalışma süresi verilen fakat sonrasında sınava tabi tutulmayan ikinci grup, öğrendiklerini kısa sürede unuttu.
9- Beyin sakin ve huzurlu ortamda daha iyi öğrenir
Sıkıntılı, stresli ve gergin anlarınızda öğrenme sürecini erteleyin. Bu durumda beyninizin yeni bilgileri kaydetmesi çok zor olacaktır. Öncelikle sizi sakinleştirecek bir şeyler yapın. Dinlendirici bir müzik dinleyin, gözlerinizi kapatıp, derin derin nefes alarak soluklarınıza odaklanın, bedeninizi gevşetecek egzersizler yapın. Vücudunuz rahata kavuşsun ki zihin de uygun mesajı alıp öğrenmeye hazır hale geçsin.
