Bu hafta toplumda sıklıkla karşılaşılan bir başka psikolojik rahatsızlıktan bahsetmek istiyorum. Özellikle kadınları çok daha fazla etkileyen bu rahatsızlıkğın adı “Obsesif Kompulsif Bozukluk”
Obsesyon irade dışı gelen, bireyi tedirgin eden, benliğe yabancı, bilinçli çaba ile kovulamayan, tekrarlayıcı düşüncelerdir. Kompülsüyon ise çoğu kez saplantılı düşünceleri kovmak için yapılan, irade ya da kontrol dışı tekrar edilen hareketlerdir. Bu tür davranışlar kişinin kendisine de aşırı derecede anlamsız, hatta saçma gelir. Kişi bu tür dürtü ve düşüncelere önem vermemeye ya da bunları baskılamaya çalışır. Ancak bu düşünceleri kafasından uzaklaştırmaya çalıştıkça bunlar aksine kişinin zihnine daha da çok gelir. Bu tür dürtü ve düşünceler başka bir düşünce ya da davranışla etkisizleştirilmeye çalışılır. Israrlı, yineleyici, görünüşte bir amaca yönelikmiş izlenimini veren ya da kalıplaşmış her türlü davranış (örneğin; el yıkama, kontrol etme) yada zihinsel eylemler (örneğin; sayı sayma, bazı sözcükleri sessiz bir şekilde söyleyip durma) kompulsiyon olarak tanımlanır.
Kompulsiyon, obsesyonların yarattığı sıkıntıdan kurtulmaya veya korku yaratan olaydan ya da durumdan korunmaya yöneliktir. Ancak kompulsyonlar kişiye haz ya da doyum sağlamaz. Başlangıçta kişi kompulsyon adı verilen davranışları yerine getirmemek için bir direnç gösterir. Ancak obsesyonun oluşturduğu gerilim, kompulsyonun gerçekleştirilmesiyle kısa sürelide olsa atlatılmış olur. Bu obsesyon ve kompulsiyonlar kişinin zamanının önemli bir bölümünü (günde bir saatten daha uzun zaman alır) boşa harcamasına yol açar.
Obsesyonların dört ana belirti grubu vardır :
1. Bulaşma: En yaygın görülenidir. (Kişi sürekli olarak idrar, dışkı,pislik, toz ya da mikrop bulaşacağını düşünür. Bu bulaşmanın kişiden kişiye, nesneden nesneye geçtiğine inanır. Bu durumun yarattığı sıkıntıyı azaltmak için temizleme eylemlerine girişir, ya da onlardan kaçınmaya çalışır).
2. Kuşku : Kişi bazı işleri yapmadığına, unuttuğuna, ihmal ettiğine inanır. (Kapıyı kapattığından, ocağı kapattığından bir türlü emin olamaz bu nedenle kontrol etme kompulsiyonları başlar. Defalarca ocağı, musluğu, kapıyı kontrol etmeye çalışır).
3. Cinsel ya da saldırgan eylem düşünceleri : (Çocuğuna zarar vereceği, öldüreceği, herhangi birine cinsel tacizde bulunacağı gibi düşünceler).
4. Simetri – Kuralcılık : Bazı durumların belli bir düzen içinde olmasını isteme şeklindedir. (Masanın üzerindeki eşyaların belli bir düzene göre yerleştirilmesi, bu düzendeki en küçük bir değişikliği fark etme ve tekrar eski haline getirme davranışı)
Obsesif Kompulsif Bozukluğun her yaşta ortaya çıkması mümkündür fakat 09-25 yaşları arası risk daha yüksektir. Çocukluk döneminde veya ergenlikte ortaya çıkan Obsesif Kompulsif Bozukluk genellikle tik bozuklukları ile birlikte görülmektedir. Erişkinlik döneminde otaya çıkan Obsesif Kompulsif Bozukluklar tedaviye daha iyi yanıt verirler. Buna ek olarak bu rahatsızlık kadınlarda daha sık görülmektedir. Dünya nufusunun %1-3 ünü etkilediği tahmin edilen Obsesif Kompulsif Bozukluğun tedavisi ile ilgili bilgileri ise önümüzdeki haftaki yazımda bulabilirsiniz.
