Osman Esgice (Sanatalemi.net)
Kültür hayatımızda ve edebiyat dünyamızda önemli yeri bulunan türküler, bu hafta ESKADER’in düzenlediği Bâbıâli Sohbetleri’nde ele alınacak. “Medeniyetimizin Oluşumunda Türkülerin Katkısı”nı, son yıllarda bu konuda önemli araştırmalar yapan gazeteci yazar ve senarist Ünal Bolat anlatacak. Bolat, konuyla ilgili araştırmalarını dinleyicilerle paylaşacak. Timaş Kitapkahve’de, 22 Ocak Perşembe akşamı saat 18.00’de başlayacak olan 229’ncu toplantıyı, değerli yönetmen Mustafa Nadir Önay takdim edecek. Ünal Bolat, konuşmasını tamamladıktan sonra dinleyicilerin sorularına da cevap verecek. Programla ilgili ayrıntılı bilgi almak isteyenlerin (0 212) 5112323- 5112324 numaralı telefonları aramaları, sanatalemi.net, medeniyetimiz.comveya bizimsemaver.com sitelerini ziyaret etmeleri gerekiyor. Sohbet toplantısı, Alayköşkü Caddesi, No. 5 Cağaloğlu adresinde gerçekleşecek.
MEDENİYET ARAŞTIRMALARI VAR
Gazeteci yazar ve senarist Ünal Bolat 22 Temmuz 1960 tarihinde Çorum’da doğdu. İlk, orta ve liseyi bu şehirde okudu. Samsun 19 Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Bölümü mezunudur. Yüksek lisansını İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı’nda tamamladı. Tez konusu, Vuslatü’s-Sâlikîn, (İnceleme ve Metin, Osmanlı Türkçesi) idi. 24 yıldan beri Türkiye gazetesinde köşe yazarlığı yapan Ünal Bolat bazı editörlüklerde bulundu, senaryolar yazdı. Yayımlanmış romanları ve diğer eserleri şunlardır: Gülcan, Bir Başka Kadın, Alın Yazısı, Ayrılık Olmasaydı, Anasının Kuzusu, Yasemin, Ayrılık, Beyaz Gelinlik, Güneşin Gözyaşları, Osmanlı’da İlginç Vakıf Hikâyeleri, Bu Yıl Hacca Gitmeyeceğim, Romanlaşan Hayatlar – I, II, III, Fırtınaya Karşı Güç Kimde?, Mevlâna’nın Yedi Sırrı, Hacı Bektâş-ı Velî’nin 14 Sırrı.
***
Kaplan Hoca Bir Enstitü Gibi Çalıştı
Osman Esgice (Sanatalemi.net)
Yeni Türk Edebiyatı alanında kıymetli eserleri bulunan, binlerce talebe yetiştiren İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi eski öğretim üyelerinden merhum Prof. Dr. Mehmet Kaplan, doğumunun 100. yılında ilk olarak İstanbul Üsküdar’da yâd edildi.
“Üsküdar’ın Ebedî Sâkinleri” başlıklı program dün ilk olarak Üsküdar Bağlarbaşı Kültür Merkezi’nde edebiyatçı yazar Mehmet Nuri Yardım’ın idaresinde başladı. Karacaahmet Mezarlığı’nda yatan Mehmet Kaplan’ı, talebesi ve son asistanı, Mimar Sinan Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Başkanı Prof. Dr. Abdullah Uçman anlattı.
Açış konuşmasını yapan Mehmet Nuri Yardım, İstanbul’da kültür sanat alanında önemli faaliyetlere imza atan Üsküdar Belediyesi’nin “Üsküdar’ın Ebedî Sâkinleri” başlığı altında güzel ve anlamlı bir hizmet başlattığını, bu programın ilkinde de Mehmet Kaplan’ı yâd edeceklerini söyledi. Yardım, özetle şunları söyledi: “Son talebelerinden biri olma şansına eriştiğim Mehmet Kaplan Hocamız, ekip ruhuna sahip, çalışmayı ve çalıştırmayı seven, idealist ve mükemmel bir hocaydı. Fakültede bir enstitü gibi çalıştı ve çok kıymetli eserleri edebiyat dünyamıza kazandırdı. Onun gayreti ile Ahmet Hamdi Tanpınar gündeme geldi ve okunmaya başlandı. Hepimizin üstünde çok hakkı vardır.”
MEHMET KAPLAN’IN İÇ DÜNYASI
Abdullah Uçman, Kaplan Hoca’nın Yunus Emre’nin “Benim bir karıncaya ulu nazarım vardır.” sözünü çok tekrarladığını belirterek, yoksul bir ailede yetişmesine rağmen gayretiyle tahsil hayatını başarıyla tamamladığını söyledi. Eskişehir’de hocanın ailesinin yoksul hâlini anlatan Uçman, “Kaplan Bey, hocaları bakımından şansıydı. Meselâ ilim dünyamızın mümtaz isimlerinden Prof. Dr. Ömer Lütfi Barkan, Eskişehir Lisesi’nde Mehmet Kaplan’ın felsefe öğretmeni olmuştur.” dedi. Abdullah Uçman, Kaplan Hoca’nın Fuat Köprülü, Ali Nihad Tarlan ve Reşit Rahmeti Arat’tan çok etkilendiğini ve bu hocalardan istifade ettiğini belirtti. Abdullah Uçman, hâtıralarla süslediği konuşmasında özetle şunları söyledi:
“Kaplan Hoca, Türk edebiyatına bir tahlil metodu getirmiştir. Şiir Tahlilleri ve arkasından Hikâye Tahlilleri bu alanda yapılmış ilk çalışmalardır. Alain’i çok sevdi ve onun denemelerinin tercümesini yaparak Fransızcasını geliştirdi. Hoca çok disiplinli bir insandı. Kendisini 1968 yılında önce talebesi olarak tanıdım, başta ürkerdik, sonra hocaya alıştık. Derslerine zamanında başlar, zamanında bitirirdi. Altı ciltlik antoloji çalışmalarını birlikte yaptık. Talebelerinin imzalarını da bu kitapların üzerine koydurttu. Sonra Cenab Şehabeddin’in bütün şiirlerini bir araya getirip yayınladık. Hoca, yeni çıkan kitapları ve dergileri de takip eder, bunları bana aldırırdı. Meselâ Cemal Süreya ve Hilmi Yavuz gibi şairlerin şiir kitaplarını kendisi için aldığımı hatırlıyorum. Ama Hocanın ömrü vefa etmedi. Bu şairlerin şiirlerini tahlil edemedi. 19 akademik çalışma yaptırdı. Nesillerin Ruhu çok kıymetli bir eseridir. 1000’e yakın yazısı vardır ve bunların büyük bir kısmı henüz kitaplaşmamıştır. Hoca, ülkenin durumuyla ilgili görüşlerini açıklardı. Meselâ Milli Eğim Bakanı her değiştiğinde mutlaka ona bir mektup yazar, maarifin aksayan yönlerine dikkat çekerdi.
İki saat devam eden ve büyük ilgi gören programın ardından bütün dinleyicilere kitap armağan edildi. Toplantıya iştirak edenler arasında Prof. Dr. Mehdi Ergüzel, Dursun Gürlek, Menekşe Özkaya, Nihat Çeçen, Recep Arslan, Nurettin Durman, Yusuf Bilge, Serdar Üstündağ, İsmail Hakkı Avcı, Ali Hakkoymaz ve Abdülkadir Karataş da vardı.
1915’te Eskişehir Sivrihisar’da doğan 23 Ocak 1986 tarihinde İstanbul’da vefat eden Mehmet Kaplan’ın talebeleri arasında Orhan Okay, İnci Enginün, Zeynep Kerman, Birol Emil, Saim Sakaoğlu, Necat Birinci, Sema Uğurcan ve Abdullah Uçman da bulunuyor. Dergâh Yayınları arasında çıkan eserleri şunlardır: Büyük Türkiye Rüyası, Edebiyatımızın İçinden, Hikâye Tahlilleri, Kültür ve Dil Nesillerin Ruhu, Şiir Tahlilleri-1 Tanzimattan Cumhuriyet’e, Şiir Tahlilleri-2 Cumhuriyet Devri, Tanpınar’ın Şiir Dünyası, Tevfik Fikret (Devir, Şahsiyet, Eser), Türk Edebiyatı Üzerine Araştırmalar-1, Türk Edebiyatı Üzerine Araştırmalar-2, Türk Edebiyatı Üzerine Araştırmalar-3 (Tip Tahlilleri), Âli’ye Mektuplar, Sevgi ve İlim.
