Friedrich Nietzsche (15 Ekim 1844 – 25 Ağustos 1900), Alman filozof, yazar, şair ve dilbilimcidir. 19. yüzyılın en önemli filozoflarından biri olarak kabul edilir ve düşüncesi, modern felsefenin ve kültürel teorinin gelişiminde büyük bir rol oynamıştır.
Nietzsche, 15 Ekim 1844’te Prusya Krallığı’nın Röcken kasabasında doğdu. Babası Karl Ludwig Nietzsche, bir Protestan papazıydı ve annesi Franziska Oehler, bir ev hanımıydı. Nietzsche, 1858’de Schulpforta adlı bir yatılı okula girdi ve burada Latince, Yunanca, felsefe ve teoloji dersleri aldı. 1864’te okuldan mezun olduktan sonra, Bonn Üniversitesi’nde teoloji okumaya başladı. Ancak, kısa süre sonra teolojiden vazgeçerek filoloji okumaya başladı. 1869’da filoloji alanında doktorasını aldı.
1869’da, Nietzsche, Basel Üniversitesi’nde klasik filoloji profesörü olarak atandı. Bu dönemde, Platon, Aristoteles ve Stoa felsefeleriyle yakından ilgilendi. Ayrıca, Schopenhauer’in felsefesinden de etkilendi. 1879’da, sağlık sorunları nedeniyle Basel Üniversitesi’ndeki görevinden istifa etti.
Nietzsche, istifasının ardından, İsviçre’nin çeşitli kasabalarında ve köylerinde yaşadı. Bu dönemde, felsefe üzerine yoğun bir şekilde çalıştı ve birçok önemli eser yazdı. Nietzsche’nin en önemli eserleri arasında:
- Böyle Buyurdu Zerdüşt (1883-1885)
- Bgedeutete Welt (1883)
- Götzen-Dämmerung (1888)
- Ecce Homo (1888)
- Der Antichrist (1888)
- Der Wille zur Macht (1888-1901)
Nietzsche’nin felsefesi, geleneksel değerleri ve inançları sorgulayan bir felsefedir. Nietzsche, Tanrı’nın ölümü, üstinsan kavramı ve yaşam iradesini öne sürmüştür. Nietzsche’nin felsefesi, modern felsefenin ve kültürel teorinin gelişiminde büyük bir rol oynamıştır.
Nietzsche, 25 Ağustos 1900’de, İtalya’nın Torino kentinde öldü. Ölümü, felsefesinin önemini daha da artırmıştır. Nietzsche, hala günümüzde de tartışılan ve üzerinde çalışılan bir filozoftur.
Friedrich Nietzsche’nin yayımlanmış kitapları:
- Die Geburt der Tragödie aus dem Geiste der Musik (1872, Tragedy’nin Doğuşu)
- Menschliches, Allzumenschliches (1878, İnsani, Pek İnsani)
- Morgenröte: Gedanken über die moralischen Vorurteile (1881, Şafak: Ahlaki Önyargılar Üzerine Düşünceler)
- Also sprach Zarathustra (1883-1885, Böyle Buyurdu Zerdüşt)
- Jenseits von Gut und Böse (1886, İyi ve Kötünün Ötesinde)
- Zur Genealogie der Moral (1887, Ahlakın Soykütüğü)
- Die fröhliche Wissenschaft (1882-1887, Neşeli Bilim)
- Götzen-Dämmerung oder Wie man mit Philosophen umgeht (1888, Putperestlerin Şafağı ya da Filozoflarla Nasıl Davranılır)
- Der Antichrist (1888, Antikrist)
- Ecce homo. Wie man wird, was man ist (1888, İşte Ben: Nasıl Olunur, Ne Olunur)
- Der Wille zur Macht (1888-1901, İrade-Güç)
Nietzsche’nin kitapları, çok sayıda dile çevrilmiş ve dünya çapında milyonlarca okuyucuya ulaşmıştır.
