ABD’de yapılan bir araştırma, kansızlık olarak adlandırılmayan orta seviyede demir eksikliğinin, kadınların hafıza, dikkat ve öğrenmeyle ilgili testlerde yeterli seviyede demire sahip kadınlara göre daha başarısız olmalarına yol açtığını ortaya koydu.
Penn Üniversitesi’nin yaptığı araştırmada, kansızlık teşhisi koyulan kadınların da bu testlerde en başarısız grup olduğu görüldü.
Demir eksikliği olan kadınlara 4 ay boyunca demir haplarıyla yapılan tedaviden sonra bu kadınların testlerde eskisinden 5 ya da 7 kat daha başarılı oldukları gözlendi.
Sonuçları American Journal of Clinical Nutrition dergisinde yayımlanan, Dr. Laura E. Murray-Kolb başkanlığında yapılan araştırma çerçevesinde, yaşları 18 ila 35 olan 113 kadının incelendiği ve başta bunlardan 71’inde demir eksikliğinin tespit edildi.
Vücutta hücrelere oksijen taşınması için gerekli olan demirin, yaşları 19 ila 50 olan kadınlar tarafından günde 18 miligram, hamileler tarafından da günde 27 miligram oranında alınması öneriliyor.
Demir Eksikliği Nedenleri
Beslenmede yeteri kadar demir içeren gıdalara yer verilmemesi, adet kanamaları, sık doğum, demirin bağırsakta yeteri kadar emilememesi, kanamaya neden olan hastalıklar, vejetaryen beslenme demir eksikliği nedenleri olarak sayılabilir.
Bağırsaklardaki çengelli solucan ve malarya mikrobu demir eksikliğine yol açan etkenler arasında.
Bazı araştırmalar, vücuttaki iltihabın da kansızlık sebebi olabileceğini gösteriyor. Zira iltihaplanma, demir emilimini ve demirin kırmızı kan hücrelerinden geri dönüşümünü azaltan hepcidin adlı peptid hormonunu artırıyor.
Demir Eksikliği Belirtileri
Ciltte görülen solukluk, halsizlik, çabuk yorulma, iştahsızlık, nefes darlığı, baş ağrısı, baş dönmesi, kolay üşüme, çarpıntı, hafıza ve dikkat azalması, tırnaklarda kolay kırılma, dil papillalarında düzleşme ve dudak çatlamaları demir eksikliğinin göstergeleridir. Saç dökülmesine de neden olabilir.
Demir Eksikliğinin Zararları
Kansızlık her yaşta oldukça yaygın rastlanılan bir durumdur. Kadınların demir minerali ihtiyaçları erkeklerden daha fazladır. Henüz kansızlık derecesine ulaşmamış demir yetersizliği bile kadınların zihinsel kapasitesini olumsuz etkilemekte ve hamile kadınların demire olan ihtiyaçları daha da artmaktadır.
Demir azlığı bebekte ve annede sorunlara yol açabilir. Ayrıca ileriki yaşlarda çocuğun zekasını olumsuz etkileyebilir. Hamilelik döneminde sadece beslenmeyle gerekli demir gereksinimini karşılamak zordur. Bu yüzden doktorlar demir takviyesi önerirler.
Çocuklarda demir yetersizliği iştahsızlık, zayıf hafıza, zeka düzeyinde gerilik, dikkatini toparlayamama, motivasyon zorluğu, düşük kilo, bağışıklık sisteminin zayıflaması, huzursuzluk gibi sorunlara sebep olur.
Hızlı beyin büyümesinin ve psikomotor becerilerin kazanıldığı süt çocukluğu döneminde demir yetersizliği zekâ düzeyinde kalıcı düşüklüğe yol açabilir.
Bebeklerde anne sütünün yeteri kadar alınamaması ve de ek gıdaya geçtikten sonra demir içeren besinlerle gerektiği kadar beslenilmemesi bu soruna neden olur. Ayrıca 1 yaşından önce inek sütüne başlanması da demir yetersizliğine yol açar.
Demir İçeren Besinler
Kırmızı et (etin rengi ne kadar koyuysa demir oranı o kadar fazladır), sakatatlar, pekmez, yumurta, soya fasulyesi, kuru meyveler, kuru kayısı, kuru üzüm, kuru erik, kuru incir, roka, maydanoz, yeşil yapraklı sebzeleri demir içeren gıdalar arasında sayabiliriz.
Çay demirin emilimini azaltacağı için birlikte alınmamalıdır. C vitamini demirin emilimini artırır. Kalsiyum içeren besinlerin fazla tüketilmesi ise demirin emilimini azaltır. Kepek ekmeğinde bulunan fitat adlı madde vücutta demir emilimini engellediği için kansızlık problemi olan kişilerin sürekli kepek ekmeği yemeleri önerilmez.
Sebzelerdeki toplam demirin çok az bir kısmı vücut tarafından emilebilir. Örneğin maruldaki demirin % 4′ü, soya fasulyesindeki demirin % 7′si vücut tarafından alınır. Kırmızı etteki demirin ise % 20′si vücut tarafından emilir.
Eğer emilimde sorun varsa yeterli oranda demir alınsa bile yine demir yetersizliği oluşabilir. Emilim bozukluğu yanlış beslenmeden kaynaklanabileceği gibi metabolik sistemdeki bozukluklar da buna yol açabilmektedir.
Kaynak: www.tnvmsnsc.com
