Vizyon, yaklaşım olarak hem bireysel, hem de kurumsal anlamda ele alınabilir. Bireysel olarak bakıldığında “hedefe uygun şekilde geleceği düşlemek ve tasarlamak” ve “hayal edilenle mevcut durum arasında doğru bağlantılar kurgulayabilme ve eyleme geçme” şeklinde anlamlandırılabilir. Kurumsal olarak ise; bir şirket için belirli bir zaman dilimi ve süreç belirtilerek ulaşılmak istenen hedef noktaya ulaşmanın önemini belirlemekle birlikte, nasıl ulaşılacağı, ne tür araçlar kullanılacağı oldukça geniş kapsamda ilişkili tüm faktörler göz önünde bulundurularak ifade edilebilmektedir. Vizyon, şirketin uzun vadede, gelecekte nasıl bir formda görünmek istediğinin tanımıdır.
Vizyondan söz ederken, vizyon oluşturma sürecinde sahip olunan teknik ve işlevsel yapının özelliklerinin çok iyi bilinmesi önemlidir. Bununla birlikte esas olan, mümkün olduğunca esnek düşünme ortamı sağlayarak, olabildiğince geniş kapsamlı beyin fırtınası yapılması yoluyla ihtiyaç duyulan tüm verilerin elde edilmesi sağlanmalıdır.
Vizyon kavramının özünde, geleceğe yönelik tasarımı hayal etmek, kurgulamak, olması arzu edileni düşleyerek ortaya koymak vardır. Burada söz edilen “düşlemek” hayal aleminde gerçek dışı kurgular yaratmak anlamında kullanılmamaktadır. Vizyon geliştirmede “düşlemek”, sahip olunan gerçeklikle, gelecekte olması istenen arasında sağlam bir bağ oluşturmanın yollarını sorgulama aracıdır. Varmak istediğimiz noktaya, öncelikle zihinsel olarak ulaşmak, bu esnada gidilecek en kestirme, en kazançlı, en sağlıklı yolu belirleyebilmek demektir. Bu bakış açısıyla vizyonu, gelecekte varmak istediğimiz yerin zihinsel haritasını oluşturmak olarak tanımlayabiliriz.
Öyle bir harita kurgularız ki; bu haritayla ortaya konan vizyonumuzda, sahip olduğumuz tüm teknik bilgi ve donanımımız, bireysel özelliklerimiz, ilkelerimiz, değerlerimiz, hedeflerimiz, misyonumuz, kültürümüz, bütünün birer parçası olarak yerini almalıdır. Bu harita bireysel ya da kurumsal düşlerin gerçeğe dönüşüm planıdır. Ne kadar gerçekçi olursa, eyleme geçmek ve gerçekleştirmek de o kadar kolay ve kısa vadede olur. Elde edilen sonuçlar da buna paralel olarak gerçekçi olacaktır.
Mevcut özellikleri ve nitelikleri oldukça esnek bir şekilde ortaya koyarken, bir yandan da geliştirilebilir yanları, geliştirilmesi gerekli yanları ve gelişmenin mümkün olmadığı alanları da Zihin Haritaları kullanarak net bir biçimde ortaya koymanın faydaları tartışılmaz. Güçlü ve zayıf yönlerin bilinmesi, bireyin ya da sistemin net olarak anlaşılmasını sağlayacağı gibi eyleme geçmeden önce ilk müdahale veya iyileştirmelerin hangi noktalarda, hangi alanlarda yapılması gerekliliği hakkında bilgi vermektedir.
Zihin Haritaları kullanılarak iyileştirme ve gelişmenin hangi alanlarda yapılacağının belirlenmesinin yanı sıra, nasıl yapılacağı ile ilgili düşünceler de ortaya dökülecektir. Yine aynı yöntemle, eylem planının aşamaları, çerçevesi, süreç tanımları, takip noktaları son derece pratik bir şekilde oluşturulmuş olacaktır.
Vizyon oluşturma sürecinde, Zihin Haritalarının kullanılmasının sağlayacağı faydalar:
· Yeterince esnek bir çalışma sistemi sunduğundan,
· Yaratıcı fikirlerin birbiri ardına ortaya konabilmesi,
· Klasik çalışma süreçlerinde aralarında ilişki kurulması mümkün olmayan bir çok faktörün aslında bünyelerinde çok önemli bağlar taşıdığının fark edilmesine olanak sağlaması,
· Çalışma esnasında zaman yönetimini etkin kılması,
· Bir çok seçeneğin bir arada görülebilmesine olanak sağlaması,
· Yapısının doğallığı sayesinde etken olabilecek herkesi sürecin içine dahil edebilmesi,
· Aynı anda beynin hem sağ hem de sol lobunu aktif hale geçirdiğinden, olağan dışı yaratıcı fikirlerin ortaya konmasını sağlaması,
· Vizyon yaratırken “geleceği düşlemek” fikrinden yola çıktığımızdan, klasik çalışma yöntemleri ile beynin sadece sol lobu aktifken yalnızca mantık çerçevesinde üretimler olacağı için, düşlemenin oluştuğu sağ lobun aktive edilmesi ile yeterince yaratıcı “düşler” ortaya konmasına olanak sağlaması sayesinde, kişiliğinizi veya kurumunuzu en iyi, en gerçekçi şekilde ifade edebilecek vizyonu geliştirmeniz mümkün olabilecektir.
Günümüzde bir çok kanaldan, örneğin internet gibi araçlarla bilgiye kolay ulaşılabilir olması bir anlamda pratiklik sağlamakla birlikte, bir diğer taraftan farklı alanlarda aynı bilgilerin birbirini tekrarına, kopyalanmaya da olanak sağlamaktadır. Bunun sonucu olarak, aralarında hiçbir benzerlik olmayan sistemler ve kurumların aynı vizyonu edindiklerini sıklıkla görebiliyoruz. Bu da bize gösteriyor ki, sistem ya da kurum, kendisini ifade edebilecek özgün vizyonunu ortaya koyamıyor, bir başkasına ait olanı benimsemeyi ya da sadece yazmayı tercih ediyor.
Oysa ki gerçek anlamda özgün bir biçimde oluşturulan vizyon, kişinin, sistemin ya da kurumun anatomisini gözler önüne serer ve sahip olunan bu anatomi ile kısa ve uzun vadede nelerin başarılmak istendiğini, hedeflerini, hedefe ulaşmak için eylem adımlarını ortaya koyarken, asıl can alıcı nokta diğerlerinden farkının ne olduğunun, neden tercih edilmeleri gerektiğinin en özgün ve hayret uyandırıcı şekilde ifadesini içermelidir. Takdir edersiniz ki bu da bir başkasından esinlenilen veya kopyalanan bir ifadeyle mümkün olamayacaktır.
Bu sebepledir ki, gerçek bir vizyon çalışmasının yapılabilmesinde bir uzman eşliğinde Zihin Haritalarının kullanılması, tamamiyle benzersiz, gerçeği ifade eden, hedef kitleye net ve doğru mesajlar veren, kimliğinizi en doğru şekliyle ortaya koyabilen bir sonuç elde edilmesine olanak sağlayacaktır.
Çok genel bir ifadeyle, vizyonunuzla ortaya koyduğunuz fark, sizi hem kişisel, hem de kurumsal anlamda hedeflediğiniz zirve noktaya ulaşmanızı sağlayacak en önemli kaynak aracınız olacaktır. Ortaya koyduğunuz farkın mimarı da Zihin Haritanız’dır kuşkusuz.
Şimdi Zihin Haritanız’la vizyonunuzu yeniden gözden geçirmeye ne dersiniz?
Yasemin Özkul Aydın
www.gencgelisim.com
