Burada vereceğim hızlı okuma tekniklerini öğrencilerden öğretmenlere, iş adamlarından bilim adamalarına, araştırma görevlilerinden anne-babalara herkes öğrenip uygulayabilir. Böylece kelime kelime okuyarak bir-iki haftada tamamladığımız bir kitabın geneli hakkında birkaç dakika bilgi edinebilir, bildiklerimizi eleyerek ihtiyacımız olan bilgileri öğrenebiliriz.
Aşağıdaki basamaklar başlangıçta biraz kafa karıştırıcı gelebilir. Ama uygulamaya devam ettiğiniz takdirde kısa zamanda otomatik bir hal alacak, okuma öncesi harika ve süratli bir hazırlık olacaktır. Ama eğer eski kelime kelime okuma yönteminize dönerseniz, hızlı okuma tekniğini unutacağınıza emin olun. Ders ve araştırma kitaplarında bu yöntemi uygulayın, ne kadar kısa sürede verim alacağınızı görün.
1. İçindekiler bölümü hakkında çok iyi bilgi edinin: Kurgusal olmayan eserler, bilimsel kitaplar, araştırma ve deneme kitapları ve tarihi kitaplarda içindekiler bölümüne önemli bir yer ayrılır. Burada kitabın hangi bölümlerden oluştuğu, her bir bölümün içeriğinde hangi konuların yer aldığı ayrıntılı bir şekilde verilir. Bu kısmı gözden geçirmek için kendinize 2 dakika ayırın. İlginç görünen, ilginizi çeken bölümleri not edin. Özellikle temel başlıkları hafızanıza almaya gayret edin; çünkü bunlar okumanın ileri safhalarında size gerekecek. İçindekiler kısmı üzerinde iyi çalışırsanız, okuma hazırlığı sürecinde bunu kitabın iskeleti olarak kullanacak, okuduklarınızı bu iskelet üzerine inşa edeceksiniz.
2. Kitabı hızla gözden geçirerek alt başlıkları, resim bilgilerini, kitapla ilgili yorumları ve koyu yazılmış kısımları not edin: Bu bölümde iskeletin en önemli organlarını yerleştiriyoruz. İskeletin neresine hangi organın gelmesi gerektiğini iyice öğrendiğimiz safha burasıdır. Ayrıntıları okumakla vakit harcamayın, yalnızca belirttiğimiz kısımları not ederek kitap hakkında bir taslak oluşturun. İskeletin organlarını yerleştirmeden önce, her bir parçanın elimizde olduğuna emin olmalıyız.
3. İçindekiler kısmına geri dönün: İçindekiler kısmını bir daha gözden geçirin. Bu kez not aldığınız kelime ve alt başlıkların hangi bölüme ait olduğunu tahmin edin, hangi bölümle bağlantılı olduklarını bulun ve bu başlıkları kitabın tamamını zihninizde inşa etmek için kullanın. Burada hızlı okumada geçerli olan her şeyi birbirine bağlama süreci başlar. Her bölümün neyle ilgili olduğunu, bunları okurken hangi soruların cevabını bulmanız gerektiği ve size en önemli gelen noktanın ne olduğunu hızlıca not etmek çok işinize yarayacak. Burada dikkat etmemiz gereken nokta, ne tür bir kitap okuduğunuza dair temel bilgileri eksiksiz olarak öğrenebilmektir. Geriye kalan son iki basamak, biriktirdiğiniz bilgiyi pekiştirip sağlamlaştırmaya yarayacak.
4. Kitabın içeriği hakkında belirlediklerinizden hangisini daha iyi öğrenmek istediğinizi bulun: Bu adımın amacı, kitapta sizin için en önemli olan bölümlerin hangileri olduğunu kesinleştirmektir. Birçok kitapta verilen bilgilerin bir kısmı, bildiğiniz, önceden öğrendiğiniz bilgileri içerir. Bu kısımda kitabın hangi bölümlerinin bildiğimiz şeylerin bir tekrarı olduğunu, hangilerinin ise bizim için taze ve yeni bilgiler sunduğunu belirliyoruz. Şu anda kitabın ana fikri hakkında bilgi edinmiş olmalısınız.
5. Kitap hakkında biriyle konuşun: Bir arkadaşınıza ya da ailenizden birine kitaptan bahsedin. Siz bahsederken, onların soru sormalarına imkân verin. Bu sorular kitapta gözünüzden kaçanlar ya da anlamadığınız noktalar hakkında sizi aydınlatacaktır. Birine anlatmak öğrendiklerinizi pekiştirecek, okuduklarınız arasında neyin önemli olduğunu anlamanızı sağlayacaktır. Oluşturduğunuz taslağı yanınızda bulundurun, hatırlayamadığınız bir yer olduğunda kitabınızın içindekiler kısmına değil, elinizdeki bu taslağa bakın önce. Bu taslak kitabın zihninizde ne şekilde organize edildiğini temsil eder. Ve aradığınızı daha kolay bulmanıza yardımcı olur.
Cemal Kondu
www.gencgelisim.com
