Akran zorbalığı dijital dünyada da yaygınlaştı
İlkokul, ortaokul ve lise çağındaki çocuklar arasında görülen akran zorbalığı teknolojiyle birlikte ‘siber zorbalığı’ da beraberinde getirdi. Çocukların telefon üzerinden zorbalık yapmasının çok kolay olduğunu belirten Altınbaş Üniversitesi Psikoloji Bölüm Başkanı Doç. Dr. Aylin İlden Koçkar, “Aileler, çocuklarının hayatını yakından izlesin ” dedi.
Akran Zorbalığı Nedir?
Akran zorbalığı, güçlünün daha güçsüze uyguladığı fiziksel veya psikolojik baskı olarak tanımlanıyor. Zorba doğulmadığını zorba olunduğunu söyleyen Doç. Dr. Aylin İlden Koçkar, “Bir zorbanın olması için öncelikle bir kurbanın olması gerekiyor. Kurban varsa zorba ortaya çıkabiliyor. Kurbanlar genellikle duygusal açıdan daha zayıf, arkadaşı olmayan, sosyal olarak yalnızlığa itilmiş çocuklar olabiliyor. Zorbalar kurban olarak o çocukları seçiyor. Ve o çocuklar üzerine oynamaya başlıyorlar” dedi.
KIZLARDA DEDİKODU ŞEKLİNDE GÖRÜLÜYOR
Zorbalıkta, hedef kişiye yönelik ısrarcı biçimde fiziksel veya duygusal sindirme girişimleri olduğunu belirten Doç. Dr. Aylin İlden Koçkar, “İlkokul, ortaokul ve lisede akran zorbalığı görülüyor ancak şekilleri değişiyor. Zorbalıkta çok net bir hedef var ve hedefe yönelik ısrarcı biçimde fiziksel veya duygusal sindirme girişimleri bulunuyor. Bir çocuğu takıntılı biçimde seçmek ve onun üzerine oynamakla ilerliyor durum. Kızlar ve erkekler arasında saldırganlık açısından da farklılıklar görülüyor. Kızlar arasında dedikodu, arkasından konuşma, konuşmama ve dışlama şeklindeyken; erkeklerde oyun üzerinden dışlama ‘Onla futbol oynamayın onu takıma almayın’ tarzında veya somut biçimde yumruklarla görülebiliyor.” dedi.
SİBER ZORBALIK YAYGINLAŞTI
Siber zorbalığın günümüzde giderek arttığını ifade eden Doç. Dr. Koçkar, görülme şekillerini ise şöyle anlattı: “Herkesin elinde telefon var. Kurban telefonun ucunda ve ona ulaşmak çok kolay. Telefon üzerinden zorbalık yapmak da çok yaygınlaştı. Bu tür web siteleri ortaya çıktı. Bir web sitesinden bir kızın ismini yazıyorsunuz onun hakkında yazılmış dedikodu veya kötü sözler çıkabiliyor. Bu bir ‘siber zorbalık’ yöntemi. Bir kişinin fotoğrafını çalıp başka sahte bir hesapta kullanma, o hesaptan saçma sapan şeyler paylaşma. En yaygın olanı ise Whatsapp üzerinden gruplar kurma, hedefteki çocuğu gruba alma-çıkarma, dedikodusunu yapma şeklinde.”
OKUL HAYATINI İZLEYİN
Ailelere çocuklarının okul hayatını takip etmesi konusunda tavsiyelerde bulunan Koçkar şöyle devam etti: “Çocuğun okul hayatını izlemek gerekiyor. Çocuklara somut sorular sorulmalı, gerekirse kendi yaşamlarımızdan örnekler vererek iletişim kurmalıyız. ‘Bugün okulda seni çok mutlu eden veya üzen bir şey oldu mu?’ şeklinde duygulara yönelik sorular yöneltilmeli. Çocukları çok dikkatli dinlemek ve gözlemlemek gerekiyor. Mesela çocuğunuz okuldan geldi ve keyfi iştahı yok. Biraz ne olup bittiğini araştırmak gerekiyor ama ‘ne oldu, okulda bir şey mi oldu’ tarzında değil; ‘Bugün canını sıkan bir şey var mı, keyifsiz görünüyorsun’ şeklinde sohbetler karşılıklı açık iletişimde etkili bir yol olabiliyor.”
