Kimi anne ve babaların sorusudur. Kendilerine “Çocuğum acaba doğrumu söylüyor, Gine yalan mı söylüyor” gibi sorular sormak zorunda kalırlar. Yalan; insanları bilerek yanıltmaktır. Gerçekleri saklayarak, insanları kandırmak için uydurulmuş gerçekle alakası olmayan sözlerdir.
Çocuklar Neden Yalan Söyler?
Çocuklarda yalanın amacı, başkalarını yanıltmaktır. Anne ve baba çocuğunun erken yaşta dahi yalan söylemesini istemez. Ancak bu dönemde çocukların söyledikleri yalan olarak değil, hata ya da yanlış olarak değerlendirilmelidir. Çünkü çocukta gerçeklik duygusu gelişmemiştir. Ancak 6 yaşından sonra yalan olarak değerlendirilebilir. Çocuk 3 yaşında öyküler uydurur, taklitler yapar ve bundan da hoşlanır. Bu dönemde çocukların hayal güçleri oldukça geniştir. Olmamış olayları olmuş gibi anlatırlar. Bunda korkulacak bir durum yoktur. Bu onların hikâye dönemidir ve anlattığı şeyler çocuğun zekâsını gösterir. Bu dönemde çocuklar gerçek ile yalanı ayırt edemezler. Ancak ayırt edebilecek yaşa geldiğinde halen hayal ürünü anlatıyorsa ve bunu alışkanlık haline getirmiş ise bir sorun var demektir. Çocuk yalan söylemeyi alışkanlık haline getirmeye başlamıştır. Artık yalanlar masum değildir.
Çocukların yalan söylemesinin nedenleri
Çocuklarda yalan söylemeye başlamasının birçok nedeni olabilir. Ancak ilk olarak yalan söylemesinin nedeni aileden kaynaklanan nedenlerdir. Çocuğun sürekli yalan söylemesinin nedeni gerekli aile eğitimi almadığı, mutlu huzurlu ve sağlıklı bir aile ortamında yetişmemesinden kaynaklanır.
Bu konuda ailenin tutumu da önemlidir. Çocuğa nasıl yaklaşıldığı, iletişimleri ve ebeveyn ile çocuk arasındaki ilişki çok önemlidir. Çocuğun yalan söylemesinde diğer önemli etken çocuğu yapmadığı bir olay yüzünden suçlamaktır. Çocuğu dinlemeden, olayı tam öğrenmeden çocuğu suçlamak yanlıştır. Çocuğun yaptığı bir davranış sonucunda anne ve babanın çocuğu cezalandırması sonucunda çocuk ceza almamak için yalan söyler. Çocuğu sürekli başkalarıyla kıyaslamak, çocuğu küçümsemek de onu yalan söylemeye iter. Çünkü çocuk bu durumdan rahatsız olduğu için dikkat çekmek isteyecektir. Bunu da başta yalan olmak üzere, etrafına zarar vererek ya da başka bir şekilde göstermek isteyecektir. Bir diğer nedende eğer anne ve baba çocuğa sürekli baskı yapıyorsa çocuk kurtulmak için yalan söyler. Anne ve babayı örnek alan çocuk ebeveynler gibi davranır. Annesinin ve ya babasının yalan söylediğini gören çocuk yalan söyler. Bunun zararsız bir şey olduğunu sanır. Çünkü örnek aldığı anne ve babası da yalan söylüyordur.
Çocuğun yalan söylemesi her zaman aileden kaynaklanmaz. Arkadaşları ve çevresinin de önemli rolü vardır. Arkadaşının yalan söylediğini gören çocuk “o da yalan söylüyor, benimde söylememde sakınca yok” diye düşünür. O arkadaşına benzemeyi ister ve zamanla onun gibi davranmaya başlar. Bu konuda anne ve baba çocuğun hareketlerini izleyerek bir tespit yapmalıdır.
Çocuğum Yalan Söylüyor Ne Yapmalıyım? Çocuklarda yalan söylemeyi engellemek için ne yapmalı?
Çocukların yalan söylemesini engellemek için ilk önce çocuğunuza iyi bir örnek olmalısınız. Her zaman sizi örnek aldığını unutmamalısınız. Çocuğun dürüst biri olmasını istiyorsanız bunu davranışlarınızla gösterin.
Çocukla konuşarak yaptıklarının onun gelecekte mutlu olması için yapıldığını anlatılmalıdır.
Çocuğun yalan söylemesine imkân verilmemeli ve bu tür davranışlardan uzak durulmalıdır.
Çocuğun yaptığı yanlış hareketler abartılmamalı ve olay büyütülmeden konuşarak çözmek gerekir.
Çocuğu korkutmak, azarlamak ve çocuğun üzerine fazla gitmek yalan söylemesine neden olacaktır. Bu nedenle bu davranışlardan kaçınılmalıdır.
Çocuğunuzun arkadaş grubunu tanımalısınız. Çünkü çocuk yalan söylemeyi arkadaş çevresinden öğrenmiş olabilir. Eğer öyle bir durum var ise yapılacak en doğru hareket çocuğunuzu bu ortamdan uzaklaştırmaktır. Daha sonra da çocuğunuza bunun nedenleri anlatmak doğru olur.
Çocuğa sürekli yalan söylemenin zararlı bir şey olduğunu, erişkinliğin de ona ciddi boyutlarda zarar verebileceği anlatılmalıdır.
Çocukla konuşularak neyin doğru neyin yanlış olduğu ve dürüst bir insan olmanın önemi anlatılmalıdır.
Çocuğa örnekler vererek yalan söylediği zaman neler olacağı hakkında bilgi verilmelidir. Yalan söylerse kimsenin ona inanmayacağı ve zamanla yalnız kalacağı tarzında konuşmak çocukta daha kalıcı olabilir.
Çocuk yalan söylediği zaman eğer bunu kendi fark edip size itiraf ediyorsa ceza vermek yanlış olur. Sakin bir şekilde, onu kırmayacak bir şekilde karşılamak daha faydalıdır.
kaynak: annegunlugu.net
