Uyum ve davranış bozukluğu görülen çocuklarda genellikle şu belirtiler görülür:
– Huysuzluk, sinirlilik, süreklilik gösteren rahatsız olma hali.
– Tırnak yemek, parmak emmek gibi davranışlar.
– Fiziksel şiddet ve zorbalık eğilimi gösterirler.
– Otoriteye karşı gelirler.
– Sürekli streslidirler.
– Yalan söylerler.
– Çalma davranışı gösterirler
– Motivasyonları ya azdır ya hiç yoktur.
– Okuldan ve evden kaçarlar.
-Enerjilerini belli bir alanda toplayama, bir konuya odaklanamazlar.
– Utangaç, şüpheci, korkak, endişelidirler.
– Bazı durumlarda oldukça sakin görünebilirler.
Çocukta uyum ve davranış bozukluğu olduğunun söylenebilmesi için bu özelliklerin birkaç tanesinin en az 6 ay boyunca çocukta izlenmesi gerekir. Aynı zamanda çocuğun gelişim dönemi de göz önüne alınmalıdır. Örneğin, çocukların 4-5 yaşına kadar, hatta okul çağında bile arada sırada gece altına kaçırmaları normal sayılmakta, bir davranış bozukluğu olarak kabul edilmemektedir. Çünkü altına kaçırma davranışı, tek başına bozukluk olarak kabul edilemez. Davranışın sıklığı, yoğunluğu ve buna eşlik eden diğer uyumsuzluk belirtileri de göz önüne alınmalıdır.
Ruhsal uyumsuzlukların büyük bir kısmı, çocukluk çağından kaynaklanmaktadır. Bu yüzden, çocuğun ailesi ve çevresi ile birlikte ele alınıp değerlendirilmesi gerekmektedir. Gelişimini yardım alamadan, destek göremeden, karşılaştığı sorunları tek başına göğüslemeye çalışan çocuk, yaşıtlarından daha çabuk yorulur, umutsuz ve tedirgin bir davranış sergiler. Yaşıtlarından ruhsal olarak daha geç olgunlaşır.
Sedat Dörtkardeş
