ÖZGÜVEN VE ÖZSAYGI SAHİBİDİR

EGONUN DEĞİL KENDİ KENDİNE SAYGININ İNSANIDIR.

ÖZGÜVEN VE ÖZSAYGI SAHİBİDİR

“Hayatı sürdüren üç şey vardır; kendine saygı, kendine bilgi, kendine egemenlik.”

Tennyson

Öz saygının ne olduğu ile ilgili olarak hemen hemen herkes iyi ya da kötü bir şeyler söyleyebilir. Özsaygı, kişinin benlik imajı ve ideal benliği arasındaki farkı değerlendirmesidir. Yani, kişinin kendini nasıl algıladığı ile o ana kadar ki olduğu haliyle olmayı arzu ettiği benliği arasındaki fark öz saygı düzeyini belirler. Tabi bunu yapabilmek için kişinin kendini tanıma yeterliliği önemlidir. Çünkü kişinin kendini nasıl algıladığı, değerlendirdiği ve bu farkın kişinin duygusal dünyasını nasıl etkilediği önemlidir.

Basit ifadeyle özsaygı, kendini sevmek, en az diğer insanlar kadar değerli ve iyiliklere, iyi şeylere layık olduğumuza inanmaktır.

Özsaygının ne olduğunu anlamak için şu üç kavramı bilmem yararlı olacaktır:

• Benlik kavramı: Kişinin zihinsel ve fiziksel özelliklerinin toplamı, sahip olduğu özelliklere ilişkin kendini değerlendirmesidir.
• Benlik imajı: Kişinin zihinsel ve fiziksel özelliklerinin, yetenek ve potansiyelinin farkında olmasıdır.
• İdeal benlik: Benlik imajının gelişmesiyle kişi yavaş yavaş sahip olması gereken ideal benlik özelliklerinin neler olduğunu öğrenmesi ve anlamasıdır.

Öz saygı, kendini gerçekleştirmenin bir göstergesidir.

Kendini gerçekleştiren insanın özellikleri:

· Yaşantılara açık olma: yaşantılara açık olan kişiler, gerçekleri daha doğru ve daha çabuk algılayabilirler. Olanı olduğu gibi görür olmasını istediği gibi değil. Bu özellikle güçlenen insan, karşısındaki insanları, olayları, hayatı, kendini daha doğru olarak değerlendirir.

· Anı yaşama: Anı yaşamak, duyguları anında hissetmek, keşfetmektir.

· Kendini, başkalarını ve tabiatı kabullenme: İnsanın kendini kabullenmesi, kendini gerçekleştirmesi için güç sağlar. Kendini kabullenme, hatalardan ötürü yüksek oranda suçluluk duymamak, gereksiz korkulara kapılmamak, kendinden utanmamak demektir. Başkalarını, durumları, olayları kabullenebilmek de kendini kabullenme ile ilgilidir.

· Sadelik, doğallık ve içten geldiği gibi davranma: Ruhsal açıdan sağlıklı olan insanlar, tabi, sade ve içten davranırlar. Yapmacıklıktan, riyakârlıktan, egoistlikten hoşlanmazlar.

· Problemlerden kaçmaz: Geniş ve evrensel bir bakış açısıyla problemlere yaklaşırlar. Sadece kendi problemleriyle değil kendi dışındaki problemlerle, özellikle de kendini etkileyebilecek problemlerle de ilgilenir.

· Kendi kendilerine yetebilirler: Bu insanlar için yalnızlık bir korku ve endişe kaynağı değildir. Bilakis kendini dinleme ve değerlendirme fırsatıdır.

· Takdir edebilme: kendini gerçekleştirmiş olan insan, hayattaki iyilikleri, güzellikleri, bilinçle, hayranlıkla, ibretle, şükür ve coşkuyla değerlendirme gücüne sahiptir.

· İletişim ve ilişkileri güçlü ve sağlamdır: Kendini gerçekleştirmiş insan, diğer insanlarla ilişkilerinde yoğun ve derindir. Çok geniş bir çevre yerine daha güçlü, derin ve yoğun bir çevreleri vardır ve bu onların tercihidir.

· Dostluklarında insanları sınıflara ayırmaz: Kendini gerçekleştiren insan, ilişkilerinde sosyal sınıf, ırki dil ayrımı yapmadan karakterine uygun olan herkesle arkadaşlık ve dostluk kurabilir.

· İyiyi kötüyü, doğruyu yanlışı, amacı ve aracı birbirinden ayırt edebilir: kendini gerçekleştiren insani bu ayırımları kolaylıkla yapar, hayatını daha değerli ve mutluluk düzeyini artırmak için kullanır.

· Nüktedan ve mizahçıdır: Kendini gerçekleştirmiş insanların kendine has ancak alaycılığa kaçmayan bir mizah anlayışları vardır. Bu insanlar nüktedanlığı ve mizahçılığı, düşünce yolunu açmak için kullanırlar. İncitici nükteden ve hicivden kaçınırlar.

· Sıradan davranmazlar: Kendini gerçekleştiren insan, bağımsız, farklı ve bu farklılığı ortaya cesaretle koyabilen bir yapıdadır.

· Yenilikçidir: Kendini gerçekleştiren insan, olumlu yenilikleri düşüncesizce reddetmez ve yeniliğin her yönden faydasını düşünür.

Bu açıklamalarla öz saygının anlamını, kendini gerçekleştirmeyle bağlantısını ve kendini gerçekleştiren insanın özelliklerini derin olarak gördük. Çünkü içi boş bir öz saygı kavramı sadece kelimeden ibaret olacaktır.

Öz saygısı gelişmemiş insan, çevresine karşı cahilce bir egoizmle üstünlük kurma yarışı içine girer. Kendini gerçekleştiren ve öz saygısını artıran insan zaten hemen farkını gösterecektir.

Özgüven düzeyi arttıkça verimlilikte buna bağlı olarak artacaktır. Hayatı doğru ve esnek şekilde yorumlayacak farkı oluşturacaktır.

Mekanik olan ve zihinsel beceriler, faaliyetler gerektirmeyen bir yaşam öz saygının gelişimini engeller hatta yok eder.

Başarılı insanlar hayatı mekanik bir sistem değil bir bütünlük içerisinde ele alırlar. Bunun sonucu daha güçlü bir öz saygı düzeyidir.

SÖZÜMÜZÜ SAHİPLENMEK ÖZ SAYGIMIZI GELİŞTİRİR

Bir söz verdiğimizde onu tutmak, en azından kendimize olan saygının bir gereğidir. Kendisine saygısı olan her insan, tutulmayan her sözün o saygıda bir aşınmaya neden olacağını bilir. Tutulmayan sözlerle birlikte kişi, diğer insanların gözünde olduğu kadar, kendi gözünde de değersizleşmeye, güvenilmez olmaya başlar. Öz saygı yitimi böyle başlar. Doğru ile yanlış birbirine karışmaya başlar. Verilip de tutulmayan sözler, söylenen yalanlar, gerekçeler meşru gözükmeye başlanır, bu nokta artık tükenişin başladığı noktadır. Bunun önü alınamadığında, kişilikte bozulma, çürüme gelişir.

Oysa tuttuğumuz her sözümüz ve sözümüze sahip çıkmanın bir çizgi haline gelmesi, insanın kendisine olan saygısını ve güvenini geliştirir. Öz saygısı gelişkin olan bir insan kendisiyle barışıktır. Bu barışıklık huzurlu bir tavrın var olmasını sağlar. Olumluluklarını görür ve onlardan aldığı güçle olumsuzluklarının üstüne üstüne yürür. Aksaklıklar, yanlışlıklar, sorunlar onu hiçbir zaman bunalıma sokmaz. Çünkü bunları aşmanın dinamiklerinin kendisinde olduğunu görmüştür o. Bunun rahatlığı ve huzuruyla, her zorluğun altından kalkacak kararlılığı gösterir.

Aksi durumda, verilip de tutulmayan sözler olumsuzlukların gelişmesine neden olur. Söylenip de yapılmayan işlerin ağırlığı altında ezilmeye başlar. Yerine getirmediği sözlerin hesabının sorulacağı korkusuyla örgütten kaçış başlar. Bunun yarattığı huzursuzlukla kurguculuk-kuşkuculuk gelişir. Artık her yapılan şeyin altında farklı bir anlam aranmaya başlanır, rahat huzur kaçar.

Sözüne sahip çıkan, öz saygısı gelişkin insanlar, kendilerine saygılarının ve çevrelerinde yarattıkları etkinin ağırlığıyla hareket eder. O saygının yok olması kendilerinin de yok olmasıyla eş anlamlı olduğunun farkındadırlar. Sözlerine sahip çıkan ve gereğini her koşulda, her türlü zorluğun üstesinden gelecek bir iradeyi göstererek yerine getirir.

KENDİMİZE SAYGIYI KORUMAK İÇİN

• Fiziksel, psikolojik ve zihinsel sağlığımızın yerinde ve iyi olmasına özen göstermeliyiz.
• Donanımlarımızı artırmalıyız.,
• Sürekli kendimizi geliştirmeliyiz.
• Pratik ve dikkatli olmalıyız.
• Sürekli öğrenmeli ve öğrendiklerimizi uygulamalıyız.
• Yüksek ahlak ve erdemliliği elden bırakmamalıyız.
• Saygılı ve onurlu davranmalıyız.
• Olumlu ve kararlı olmalıyız.

Kendinize şu soruları sorun ve cesurca cevaplayın:

• Kendime saygı duyuyor muyum?
• Kendi değerlerime uygun bir yaşam sürüyor muyum?
• Güvenilir ve sözüme sadık biri miyim?
• Kendimi kabul ediyor muyum?
• Başkalarına gösterdiğim anlayışı kendime de gösteriyor muyum?
• Kendimi takdir ediyor muyum?
• Mantıklı ve dengeli kararlar verebiliyor muyum?
• Sağduyulu muyum?
• Olumluluklar üzerinde mi, olumsuzluklar üzerinde mi yoğunlaşıyorum?

Kendine saygı duymayan insan başkalarına da saygı duymaz. Egosunun esiri olan insanlar, hem başarıdan hem de insanlardan koparlar. Hiç kimse saygısız bir insanla aynı ortamı paylaşmak istemez. Hiçbir başarı da saygısız bir insana ait olamaz.

Başarı yolunda kendisine saygısını yükselten insan depresyondan da korunmuş olur. “Ben böyleyim” diyerek kendini acziyet içerisine hapsetmez. Yine “Ben her şeyim” diyerek egoizmin doruklarında yaşamaz.

Kendine saygısı olan bilinçli bir insan, zihninin gücüyle var olabileceğinin bilincine varmıştır. Bu sebeple düşünce yeteneğini geliştirir.

Kendine saygı geliştirmek, kendini beğenmişlik ve narsistlikle karıştırılmamalıdır. Bunlar egonun değerleridir.

Kendine Saygı Döngüsü

Başarılı insan başarıya doğru ilerlerken, hayat güneşinin altında kendine saygı duyar. Kendine saygısı olan insan, bunu bir güç olarak görür ve hayatının her yönünü olumlu olarak etkileyeceğini bilir. Kendine saygı etkinliğini de artırır.

Kendimize saygımız arttıkça kararlarımızı daha cesurca ve güvenle varabiliriz. Bu bizim etkinliğimizi ve etkililiğimizi artırır. Etkinliğimiz ve etkiliğimiz arttıkça da kendimize saygımız artar.

EGONUN ESİRİ OLMAK

Kişinin sürekli olarak egosunu beslemesi, insanı sonu olmayan bir çıkmazın içine sürükler. Hırsla, güçle, maddiyatla beslenen ego, insanı iflah olmaz bir kibre götürür. Kişi, egonun esareti altında insani değerlerinden ve başarılarını kaybetmiş, mutluluk düzeyi düşük bir hayat sürer.

İnsanların bir merkeze ihtiyaçları vardır. Önemli olan bu merkezde nelerin olduğudur. Eğer kişi egosunu merkez yaparsa kendine saygısı gelişmeyecek ve bu merkez etrafında yaşayacaktır. Eğer kişi sürekli olarak egonun esas kaynak olduğuna inanır ve hissederse bu, derinlere kök salacak ve insan egosunun içinde kaybolacaktır.

EGONUN DEĞİL KENDİNE SAYGININ ADAMI KENDİNE SAYGIYI ŞU YOLLARLA GELİŞTİRİR VE ARTIRIR

1. Hata yaptığını fark ettiğinde kendini aşağılamaz.
2. Olumlu özelliklerini, yetenek ve potansiyelini keşfeder.
3. Neye hayır neye evet diyeceğini bilir.
4. Kendine engel olmaya çalışanlara kulak asmaz.
5. Tanıştığı insanları kendinden aşağı ya da yukarı görmez.
6. Hata yapmaktan korkmaz.
7. Tecrübeyi önemser.
8. Mutluluk düzeyini yükselten etkenleri fark eder.
9. Hoşlandığı bir iş bulur ya da işinin hoşlanacağı taraflarını keşfeder.
10. İnsanlar üzerinde bırakacağı etki konusunda endişe ve kaygı duymaz.
11. Kendini kabul eder.
12. Kendine zaman ayırır.
13. İsteklerine ulaşmak için hedef odaklı çalışır.
14. Kendi hakkında fikir sahibidir.
15. Umduğu gibi gitmeyen işler karşısında şikayet etmez.
16. Diğer insanların farklılıklarını kabul eder.
17. Kendini başkalarıyla kıyaslamaz.
18. Farklılıklarından rahatsız olmaz, bilakis bunları kullanır.
19. Gereksiz yere kendine acı çektirmez.
20. Doğru kararlarını öne çıkarır.
21. Sağlığına önem verir.
22. Eleştirilere karşı anlayışlı olur.
23. Kendi adına düşünür ve kendi adına karar verir.
24. İltifatlar karşısında şımarmaz.
25. Esnektir
26. Kendi fikirlerine değer verir.
27. Kendine özen gösterir.
28. Suçluluk duygusu yoktur
29. Kendini değerli görür
30. Olayları öncelikle olumlu yönüyle ele alır.
31. Diğer insanlar hakkında kötü düşünmez.
32. Problem çözücüdür.
33. Haklarını savunur.
34. Kendine güvenir.
35. Sorumluluk alır.
36. Hak ettiğinde suçunu kabul eder.

Kendine saygısı yüksek olan insanlar, hayatla ve kendileriyle barışık insanlardır. Temel ihtiyaçlarını karşılamış, egonun esaretinden kurtulmuş, kendine saygı güneşinin aydınlığında başarılarının tadını çıkarıyorlardır.

 

 

Yazan: Niyazi Fırat Eres

www.gencgelisim.com