arl Marx (5 Mayıs 1818 – 14 Mart 1883), Alman filozof, ekonomist, sosyolog, tarihçi, gazeteci ve sosyalist devrimci. Fikirleri, sosyal bilimin ve sosyalist siyasi hareketin gelişiminde önemli bir rol oynadı. Yaşamı boyunca çok sayıda kitap yayınladı, bunların en önemlileri Komünist Manifesto (1848) ve Das Kapital (1867-1894) idi.
1843’te Marx, Jenny von Westphalen ile evlendi ve birlikte yedi çocukları oldu. 1848’de Marx ve işbirlikçisi Friedrich Engels, komünizm teorilerini özetleyen Komünist Manifesto’yu yayınladılar. Manifesto, kapitalizmin yıkılması ve sosyalist bir toplumun kurulması çağrısında bulunuyordu.
Marx hayatının çoğunu sürgünde, Fransa, Belçika, İngiltere ve İsviçre’de yaşayarak geçirdi. 1883’te Londra’da öldü.
Marx’ın fikirlerinin dünya üzerinde derin bir etkisi olmuştur. Çalışmaları devrimleri haklı çıkarmak ve sosyalist hükümetler yaratmak için kullanıldı. Fikirleri ayrıca çok ütopik olduğu ve totaliterliğe yol açtığı için eleştirildi.
Marx’ın sosyal bilime en önemli katkıları, tarihsel materyalizm teorisini, kapitalizm analizini ve sınıf mücadelesi teorisini içerir. Onun tarihsel materyalizm teorisi, insanların mal ve hizmet üretme biçimleri gibi maddi yaşam koşullarının toplumun gelişimini şekillendirdiğini savunur. Onun kapitalizm analizi, kapitalizmin işçilerin kapitalistler tarafından sömürülmesine dayanan bir sistem olduğunu savunur. Ve onun sınıf mücadelesi teorisi, işçi sınıfı ile kapitalist sınıf arasındaki çatışmanın eninde sonunda kapitalizmin yıkılmasına yol açacağını savunur.
Marx’ın fikirleri bugün hala tartışılmaktadır. Bazı insanlar fikirlerinin modası geçmiş olduğuna ve modern dünyaya uygulanmadığına inanıyor. Diğerleri, fikirlerinin hala geçerli olduğuna ve modern dünyanın sorunlarını anlamamıza yardımcı olabileceğine inanıyor.
Karl Marx’ın yayımlanmış kitapları şunlardır:
- Komünist Manifesto (1848, Friedrich Engels ile birlikte)
- Das Kapital (1867–1894, üç cilt)
- Alman İdeolojisi (1845–1846, Friedrich Engels ile birlikte)
- Kutsal Aile (1845, Friedrich Engels ile birlikte)
- Alman Tarih Felsefesi (1846)
- Felsefenin Sefaleti (1847)
- Yahudi Sorunu Üzerine (1844)
- Feuerbach Üzerine Tezler (1845)
- Hegel’in Hak Felsefesinin Eleştirisi (1843)
- Economic and Philosophic Manuscripts of 1844 (1932’de yayınlandı)
Marx’ın yayımlanmış kitaplarının yanı sıra, birçok makale ve deneme de yazdı.
