John Locke (29 Ağustos 1632 – 28 Ekim 1704), İngiliz filozof, tıp doktoru, politik düşünür ve yazardır. Klasik liberalizmin kurucusu olarak kabul edilir.
Locke, Wrington, Somerset’te doğdu. Babası, Anglikan bir papazdı. Locke, Westminster Okulu’nda ve Christ Church, Oxford’da eğitim gördü. 1656 yılında tıp doktoru oldu.
Locke, 1667 yılında, Lord Ashley’in özel sekreteri oldu. Ashley, daha sonra Shaftesbury Kontu oldu. Locke, Shaftesbury ile birlikte, Whig Partisi’nin kurucularından biri oldu.
Locke, 1683 yılında, Shaftesbury’nin Fransa’ya sürgüne gönderilmesinden sonra, kendisi de Hollanda’ya sürgüne gönderildi. Locke, Hollanda’da 1689 yılına kadar yaşadı. 1689 yılında, William III ve Mary II’nin tahta çıkmasıyla, İngiltere’ye döndü.
Locke, 1704 yılında, Londra’da öldü.
Locke’un en önemli eserleri şunlardır:
- İnsan Anlayışı Üzerine Bir Deneme (1689)
- Hükümet Üzerine İki Makale (1690)
- Tolerans Üzerine Bir Mektup (1689)
- Eğitim Üzerine Düşünceler (1693)
- Dinsel Hoşgörü Üzerine Bir Mektup (1689)
Locke’un felsefesi, bireyin özgürlüğü, akılcılık, hoşgörü ve eğitim üzerine yoğunlaşmaktadır. Locke, bireyin özgür olduğunu ve kendi kaderini tayin edebileceğini savunmuştur. Locke, aklın, doğruyu yanlıştan ayırt etmenin tek yolu olduğunu savunmuştur. Locke, hoşgörünün, farklı görüşlere sahip insanların bir arada barış içinde yaşayabilmeleri için gerekli olduğunu savunmuştur. Locke, eğitimin, bireyin yeteneklerini geliştirmenin ve onu topluma yararlı bir birey haline getirmenin en iyi yolu olduğunu savunmuştur.
Locke’un felsefesi, 18. yüzyılda Amerika Birleşik Devletleri’nin bağımsızlık mücadelesine ve Fransız Devrimi’ne ilham kaynağı olmuştur. Locke’un fikirleri, günümüzde de tartışılmaktadır.
