Jean-Jacques Rousseau (28 Haziran 1712 – 2 Temmuz 1778), İsviçreli filozof, yazar, besteci, eğitimci ve diplomattır. Aydınlanma Çağı’nın en önemli düşünürlerinden biri olarak kabul edilir.
Rousseau, Cenevre’de doğdu. Babası, İsviçreli bir saatçiydi ve annesi, Fransız bir kadındı. Rousseau, genç yaşta annesini kaybetti ve babası onu terk etti. Daha sonra, bir müzik öğretmeni tarafından büyütüldü.
Rousseau, 1742 yılında Fransa’ya gitti ve burada çeşitli işlerde çalıştı. 1749 yılında, Paris’te Felsefe Akademisi’nin bir yarışmasına katıldı ve ödül kazandı. Bu yarışmada, “İnsanların eşit doğduğu ve toplumun onları köleleştirdiği” tezini savundu.
Rousseau’nun en önemli eserleri şunlardır:
- Emile (1762)
- Toplum Sözleşmesi (1762)
- İtiraflar (1782)
- Düşünceler (1764)
- Doğal Tarih (1755)
Rousseau’nun felsefesi, bireyin özgürlüğü, toplum sözleşmesi ve eğitim üzerine yoğunlaşmaktadır. Rousseau, bireyin özgürlüğünün, toplum sözleşmesi ile sınırlandırılabileceğini savunmuştur. Toplum sözleşmesi, bireylerin kendi özgürlüklerini, ortak iyilik için feda ettikleri bir sözleşmedir. Rousseau, eğitim konusunda da önemli fikirler öne sürmüştür. Rousseau, eğitimin, bireyin doğal yeteneklerini geliştirmeye yönelik olması gerektiğini savunmuştur.
Rousseau’nun felsefesi, Fransız Devrimi’ne ve diğer devrimlere ilham kaynağı olmuştur. Rousseau’nun fikirleri, günümüzde de tartışılmaktadır.