Başkalarının temel haklarına saldıran, var olan yasalara uygun olarak davranmayan, kuralları hiçe sayan başlıca toplumsal değerleri önemsemeyen ve tekrarlayıcı bir biçimde devam eden rahatsızlık, davranış bozukluğu olarak adlandırılabilir.
Davranış bozukluğu olan kişiler, diğer insanların duygularını, arzu, istek ve beklentilerini umursamazlar ve empati yapamazlar. Saldırgan bireyler, belirsiz ortamlarda diğerlerinin niyetlerini düşmanca ve tehdit edici olarak algılarlar. Saldırgan tepkiler verip, bu tepkilerinde de hakli ve mantıklı olduklarına inanırlar. Bu bireyler kati, arsız olup, duruma uygun suçluluk ve pişmanlık duyguları da göstermezler. Çoğu kez arkadaşlarını ele verip, kendi suçları nedeniyle başkalarını suçlarlar. Güçlü görünmeye çalışırlar ama kendilerine güvenleri genelde düşüktür. Öfke atakları, irrite – gergin hal, engellenmeye karşı tolerans düşüklüğü ve sık sık kaza yaptıkları görülebilir. Okul başarıları yasa ve zekaya göre beklenen düzeyin altındadır (okuma ve sözel becerilerde sıklıkla). İntihar düşünceleri ve intihar girişimleri, rastgele cinsel ilişkilerle hastalık taşıma ve okuldan atılmalar görülür.
Anne ve babanın reddi ve ihmali, huysuz bebeklik dönemi bakımında ve eğitiminde tutarsızlıklar ve baskı, fiziksel ve cinsel sömürü – dayak – denetim eksikliği, çocuğun sınırlarının çizilmemesi, bakim veren kişilerin sık sık değişmesi, ailedeki büyüklerin sayısının fazla olması, suçlu çocuk gruplarıyla arkadaşlık etme de, aileden kaynaklanan bozukluklardır.
Davranış bozukluğu son 10 – 20 yılda artmıştır ve kentlerde daha sık görülmektedir. Erkek çocuklarda görülme sıklığı biraz daha fazladır. (18 yaşın altındaki erkeklerde % 6 – 16, kızlarda ise % 2 – 9 arasında değişir)
GİDİŞ
Davranış bozukluğu 5 – 6 yaşlarında başlayabilir. Daha çok geç çocukluk ya da erken ergenlik döneminde baslar. 16 yaşından sonra nadir olarak başladığı görülmüştür. Gidişi değişkendir. Erken başlamışsa anti sosyal kişilik bozukluğu riskini artırır. Duygu durum bozukluğu, anksiyete bozukluğu riskleri de vardır.
Genetik ve çevre şartları ile oluşan bir bozukluktur. Alkol bağımlılığı, duygu durum bozukluğu, şizofreni, hiperaktivite bozukluğu, davranış bozukluğu gösteren ailelerin çocuklarında bu bozukluk sık görülür.
Karşıt olma – karşı gelme bozukluğu ve dikkat eksikliği – hiperaktivite bozuklukları ile birlikte bulunabilir. Manik epizod geçiren çocuklarla ve uyum bozukluğu olan çocuklardan ayrılmalıdır. 18 yaşın altındaki bireylere anti sosyal kişilik bozukluğu tanısı konmaz.
(DSM IV’den yararlanılmıştır)
BELİRTİLERİ:
- Çevresindeki kişilere gözdağı vermek, korkutmak ve üstünlük taslamak,
- Kavgaları başlatmak
- Bıçak, tabanca gibi aletlerle başkalarına ciddi bir biçimde fiziksel olarak zarar vermek, yaralamak
- İnsanlara fiziksel olarak acımasız davranmak.
- Hayvanlara fiziksel olarak acımasız davranmak
- Başkalarına saldırmak, hısızlık yapmak, tehdit etmek
- Başkalarını cinsel olarak taciz etmek, zorlamak
- Çıkar sağlamak için sorumluluktan kaçmak ya da yalan söylemek
- Kurallara uymamak
- Genel düzeni bozmak
- Yasaklara karşı gelmek
