ABD’nin sivil haklar hareketi ve ırk ayrımına karşı verilen mücadele, 20. yüzyılın ikinci yarısında ABD tarihinde önemli bir dönemdir. Bu dönemde, siyah Amerikalılar, ırkçı yasalar, uygulamalar ve tutumlar nedeniyle maruz kaldıkları ayrımcılık, adaletsizlik ve şiddete karşı mücadele etmişlerdir. Bu mücadele, hem şiddetsiz hem de şiddetli yöntemlerle yürütülmüştür. Bu mücadelede öne çıkan isimlerden biri, şiddetsiz direniş savunucusu ve Protestan papaz Martin Luther King’dir. King, 1963 yılında Washington’da yaptığı “Bir Rüyam Var” konuşmasıyla milyonlarca insanı etkilemiştir1
Sivil haklar hareketi, birçok eylem, protesto, boykot, yürüyüş, dava ve kampanyayla kendini göstermiştir. Bu hareketin bazı önemli olayları şunlardır:
- 1954: Brown v. Board of Education davasında, Yüksek Mahkeme, kamu okullarında ırk ayrımının anayasaya aykırı olduğuna hükmetti. [2][2]
- 1955: Rosa Parks, Alabama’da bir otobüste beyazlar için ayrılan koltuğa geçmesi istendiğinde direndi ve tutuklandı. Bu olay, Montgomery Otobüs Boykotu’na yol açtı3
- 1960: Dört siyah öğrenci, Kuzey Carolina’da beyazlara ayrılan bir lokantada oturarak oturma eylemi başlattı. Bu eylem, ülke genelinde yayıldı4
- 1961: Özgürlük Binicileri adı verilen bir grup aktivist, Güney eyaletlerinde ırk ayrımının devam ettiği otobüs hatlarını kullandı. Bu eylem, şiddetli saldırılara uğradı5
- 1963: Birmingham kampanyası, Alabama’da ırk ayrımına karşı düzenlenen bir dizi protestodur. Bu protestolar, polis şiddetiyle karşılaştı. Aynı yıl, 250 bin kişinin katıldığı Washington Yürüyüşü gerçekleşti.
- 1964: Sivil Haklar Yasası, Kongre tarafından kabul edildi. Bu yasa, ırk, renk, din, cinsiyet veya milliyet temelinde ayrımcılığı yasakladı.
- 1965: Selma’dan Montgomery’e Yürüyüş, Alabama’da oy hakkı için yapılan bir eylemdir. Bu eylem, kanlı Pazar olarak bilinen bir saldırıya maruz kaldı. Aynı yıl, Oy Hakkı Yasası, Kongre tarafından kabul edildi. Bu yasa, siyahların oy kullanmasını engelleyen engelleri kaldırdı.
- 1968: Martin Luther King, Memphis’te bir suikast sonucu öldürüldü. Bu olay, ülke genelinde ayaklanmalara neden oldu.
Sivil haklar hareketi, ABD’de siyahların sivil, siyasi, sosyal ve ekonomik haklarını geliştirmiş, ırkçılık ve ayrımcılıkla mücadele etmiş, diğer azınlık gruplarına da ilham vermiştir. Bu hareket, ABD tarihinde ve kültüründe derin izler bırakmıştır.
