DRAMA, “kendini ifade etme, yaratıcılığı destekleme, öğrenme, ezberin dışına çıkma, iletişim kurabilme, rahatlama, doğaçlama, canlandırabilme, özgüveni destekleme, eğitim verilecek durumu oyunlaştırma etkinliğidir” diyebilirim, belki başka ilavelerim de olabilir. Şimdilik, genel bir giriş yapmak istiyorum.
Drama uygulanacak mekan bazı özelliklere sahip olmalıdır.Çalışma mekanı,çocukların rahat hareket edebilecekleri büyüklükte olmalıdır.Salon, sınıf, oda olabilir. Bu alan, halı ile kaplanabilir, ses çıkarmayan lamine parke kaplı ya da çocukların alerjik olma ihtimali de düşünülerek, temizliği, sterilliği sorun olmayan değişik başka malzemelerle de kaplanmış olabilir. Aydınlatma ve ses durumuna dikkat edilmeli, sakin, sesi geçirmeyen zemin kaplama ve çok parlak olmayan bir aydınlatma durumu tercih edilmelidir. Alanın çok büyük olması gerekmez. Ancak, çocuklar çalışmalar sırasında birbirlerine çarpmamalı, rahat hareket edebilmelidir. Rahatlama ve konsantrasyon çalışmalarına, yaş guruplarının özelliklerine göre ilgiyi dağıtmayacak tarzda mekan hazırlanmalıdır.
Ortam hazırlamasında, çocukların hayal güçlerini canlandırmaya uygun objeler bulunmalıdır. Drama çalışmalarında, malzemeler gerçek anlamlarında kullanılmayabilir. Örneğin, uzunca bir tahta parçası ya da ağaç dalı çocukların atı olabilir, mukavva bir kutu, masa ya da televizyon olarak kullanılabilir. Önemli olan, katılımcıların bu objeyi hangi amaçla kullandığının belirlenmesidir. Objeler, güdüleyicidir, katılımcıların rolleriyle bütünleşmelerine yardımcı olur.
Drama ortamında, CD çalar, CD ler, kasetler, bilgisayar, projektör, slayt, tepegöz, DVD, oyuncaklar, kuklalar, boş kutular, kullanılmayan giysiler, ayakkabılar, bozulmuş telefon, ütü, saç kurutma makinesi, radyo, televizyon gibi araçlar, gazete, dergi, afiş, boyama malzemeleri, boyama kağıt, karton, defterleri, panolar, fotoğraflar, ses çıkaran müzik araçları, zil, def, org, marakas gibi araçlar bulunabilir, tarak, saç bantları,fırçalar, şapkalar, başlıklar,bilezik, kolye, kemer gibi aksesuarlar bulunabilir.
Drama için bulundurulan malzemeler, katılımcıların birlikte karar verip, oluşturdukları, dolap, sandık, ya da kutularda saklanmalıdır. Toplanan malzemeler, dikkatlice elden geçirilmeli ve çocuklara zarar vermeyecek, sivri uçlu, batıcı, kesici olmamasına dikkat edilmelidir. Ayrıca, temizliğine de dikkat edilip, zaman zaman temizlenmelidir. Malzemeler, çocukların rahatça kullanabilecekleri tarzda olmalı, hareketlerini engelleyici olmamalı, ekonomik olmasına dikkat edilmelidir.
Drama çalışmalarına 2 yaşını geçmiş herkes katılabilir. Çalışmalardaki esas, kusursuzluk gibi bir beklenti içinde olmamak ve kişinin kendisini rahat hissetmesidir. Drama gurupla yapılan bir çalışmadır ve her katılımcının farklı kişisel özellikleri vardır. Değişik aile ve çevrelerden gelmişlerdir; yaşama ilişkin deneyimleri farklıdır. Katılımcıların çalışmalarında bu durum gözardı edilmemelidir. Katılımcıların ilgi ve istekleri, cinsiyetleri, gelişim seviyeleri, yaşları zaman kullanımını belirleyen etkenlerdir.
Drama uygulanan ortam, katılımcıların işlenen konuyla ilgili yaşantılarını hatırlayabilmelerine, yansıtabilmelerine, duygularını hissedebilmelerine, duyguları ile ilgili yorum ve eleştiri yapabilmelerine, uygulamayı yorumlayabilmelerine, diğer katılımcılardan kendisini farklı kılan sosyal, duygusal, bilişsel, motor, fiziksel gibi gelişim alanlarındaki özellikleri fark edebilmelerine imkan sağlar. Dramadaki koşullar yerine getirilirse tüm bu özelliklerden yararlanılır.
Dramada katılımcılar, herhangi bir durumu, konuyu, olayı anlatırlar. Anlatım, canlandırma ile olur. Katılımcılar; drama etkinliğine katılanlardır. Canlandırmada, yaratıcılıklarını, deneyimlerini, yaşantılarını ortaya koyarlar. Drama Lideri, rehberlik yapar; öğretmen, lider olabilir. Deneyim kazanıldıkça, katılımcılar da lider olabilir. Yaşlar küçük olursa yetişkin bir drama lideri daha iyi olur.
Drama lideri, çocukların rahatça başlangıç yapabilecekleri, sakin bir ortam yaratmalıdır. Doğal olmalı, güleryüzlü, sempatik olmalıdır, planlı çalışmalı ve dramanın sınırlarına uygun hareket etmelidir. Ortam hazırlanmasında işbirliğine açık olmalıdır.Gurubu etkin olarak kontrol altında tutabilmelidir. Kendisinin de birşeyler öğrendiğinin farkında olmalıdır. Çocukların sorduğu soruları onlara yönelterek, cevabını yine onlardan almalıdır. Bu, çocukların zihinsel gelişimini destekler.Objektif olup, katılımcıların isteklerini de dikkate almalıdır, güven vermeli, sır saklayabilmelidir, dramada katılımcılar tarafından eleştiri yapılırken başka çocuklara da söz hakkı verilmeli, hemen bir çocuğun eleştirisi kabul edilmemelidir.
Erken çocukluk döneminde yapılacak ilk çalışmalarda bazı özelliklere dikkat etmek gerekir. Drama çalışmalarında gurup 12 kişiyi geçmemelidir. Uygulanacak etkinlik için çocukların fikirleri alınmalı, etkinliğe yoğunlaşma sağlanmalıdır. Çalışmalar için çocukların yaş ve gelişim seviyeleri belirlenmelidir. Çocuklarda rol uygulanırken başarısızlık hissetmemeleri için yapılan işlemlere özen gösterilip, zevk almaları sağlanmalıdır.
Drama çalışmalarında gereksiz konuşulmaz
Mükemmel olmaya çalışılmaz
Olduğunun dışında görünme, başkasına benzeme gayretleri olmaz
Tüm süreçlere içten şekilde katılınır
Dikkat kendi yaptığına yoğunlaştırılır
Başkaları ile kıyaslanılmaz
Drama uygulamaları yaparken, katılımcı kendisinin farkına varmalı, kendisini keşfedebilmeli, sosyal bir varlık olduğunu gösterebilmeli, problem çözme becerisini geliştirebilmeli, drama çalışmalarını yapmaya istekli olmalı, sorumluluklarını yerine getirmeli, rolüne uygun sesler çıkarabilmeli, başkaları ile ortak ve değişik yönlerini fark edebilmeli, gurup çalışmalarında katılımcı olmalı,yaratıcı düşünce gücünü ifade edebilmeli, tepkilerini gösterebilmeli, rol alma, oyun kurma ve yazabilme becerisini geliştirebilmeli, içinden geldiği şekilde kendini ifade edebilmeli, yani doğaçlama yapabilmelidir.
Isınma çalışmaları dramada yapılan ilk çalışmalardır. Drama liderinin yönlendirmesi ile çalışmalar başlar. Katılımcılar, birbirlerini tanırlar, motive olurlar, gözlem yaparlar, kaynaşmaya ve uyumlu olmaya çalışırlar, bedenlerini fonksiyonel hale getirirler. Liderin ya da öğretmenin yönergelerine uyulur. Taklit yürüyüşleri, ritm tutma, ritmle yürüme, koşma, zıplama gibi çalışmalar yapılır.
Katılımcılar, birbirlerini gözleme fırsatı bulurlar, bununla duyularını kullanma ve uyumlu davranma becerisi edinirler. Beyinlerini ve bedenlerini etkin şekilde kullanabilme becerisi edinirler. Birbirlerine güven kazanırlar.
Eğitimciler, anne ve babalar dramanın önemini iyi bilmeli, çocuklarının kendisini iyi ifade edebilmeleri , farkındalık yaratabilme adına fırsat sağlamalı ve eğitimcilerden uygulama şekilleri hakkında bilgi almalı, sorunların çözümünde bu SİHİRLİ değnekten yararlanabilmelidirler. Gurubun üyesi olma ile de aidiyet kavramlarının oluşmasına zemin yaratılmalıdır. Günümüzde yetişkinlerde hala kendisini keşfedemeyenler olduğunu ve hangi yönlerinin güçlü olduğunu bilmeyenlerin bulunduğunu görürüz. Bu, kişisel ve toplumsal bir kayıptır.
