Antik dönemlerdeki kent planlamalarının arkeolojik izleri, antik kentlerin kalıntılarından elde edilen verilerle belirlenir. Bu veriler arasında, kentlerin yapıları, sokak düzenleri, su kanalları, meydanlar, tiyatrolar, hamamlar, tapınaklar, surlar, limanlar, vb. yer alır. Bu kalıntılar, antik kentlerin planlamasına dair bilgileri sağlar ve arkeologlar tarafından incelenir. Örneğin, Pompeii kenti, antik kentlerin mekân organizasyon yapısının okunmasında kullanılan bir matematiksel model olan mekân dizimi analiz yöntemi ile araştırılmıştır 1.
Bu yöntem, kent planlama ilkeleri ve arkeolojik verilerin birlikte değerlendirilerek, antik kentlerde fonksiyonel yapılanma özellikleri ile mekânın biçimlenme özellikleri arasındaki ilişkinin, mekânsal yapılanma özellikleri arasında karşılaştırmalı inceleme imkânı verir 1.
Arkeolog ve şehir plancılarının ortak ilgi alanlarından biri, geçmiş dönemlere ait kentlerin gelişimini etkileyen faktörler ve mekansal yapılanma özellikleridir 1.
