Eflatun, hitabet sanatını canlı bir varlık olarak görür; ayakları olan, başı olan ve gövdesi olan bir canlıdır hitabet onun için. Burada vurgulanmak istenen, konuşmalar arasındaki uyumdur. Dağınık bir konuşma pek ilgi çekici olmaz. George Eliot, "Ne mutlu o kimseye ki, söyleyecek bir şeyi olmadığı zaman bu gerçeği kelimelerle göstermeye çalışmaz." derken, gerçekten söylenecek bir şeylerin olmasının öneminden bahseder. Dağınıklık, söyleyecek bir şeylerinin olmadığı imajını yaratır. Bu da hatip için iyi bir durum değildir. Proje ya da tez sunarken, bir konu hakkında görüş bildirirken, belirli bir konuda konuşma yaparken hitabet sanatının inceliklerini göz önünde bulundurmanız gerekir. İşte bunlardan birkaçı:
> Coşku Verici Birkaç Sözle Başlayın:
Direkt konuya girmektense, "Arkadaşlar bugün sizin aranızda …
Ö. Faruk Reca
bilgi@gencgelisim.com
Eflatun, hitabet sanatını canlı bir varlık olarak görür; ayakları olan, başı olan ve gövdesi olan bir canlıdır hitabet onun için. Burada vurgulanmak istenen, konuşmalar arasındaki uyumdur. Dağınık bir konuşma pek ilgi çekici olmaz. George Eliot, "Ne mutlu o kimseye ki, söyleyecek bir şeyi olmadığı zaman bu gerçeği kelimelerle göstermeye çalışmaz." derken, gerçekten söylenecek bir şeylerin olmasının öneminden bahseder. Dağınıklık, söyleyecek bir şeylerinin olmadığı imajını yaratır. Bu da hatip için iyi bir durum değildir. Proje ya da tez sunarken, bir konu hakkında görüş bildirirken, belirli bir konuda konuşma yaparken hitabet sanatının inceliklerini göz önünde bulundurmanız gerekir. İşte bunlardan birkaçı:
> Coşku Verici Birkaç Sözle Başlayın:
Direkt konuya girmektense, "Arkadaşlar bugün sizin aranızda bulunmaktan ve size hitap etmekten son derece mutluyum. Ümit ederim sizler de benim kadar mutlusunuzdur." şeklindeki bir girişle başlayıp kısa fakat vurucu bir öykü anlatılabilir.
> Önce Ortamı Hazırlayın:
Bundan kastedilen şey, dinleyiciler beklenti halindeyken onlara ilk çarpıcı konuşma üslubuyla birlikte birkaç saniye göz gezdirmektir. Dikkatlerini iyice sizin üzerinize verdiklerinden emin olarak, durumunuzdan ve duruşunuzdan hiçbir şey eksiltmeden konuşmaya girebilirsiniz.
> Daha Önce Tanışıyormuş Havası İçinde Olun:
Bu samimiyettir, candan olma halidir. Sizin bu hâliniz (olumluluk hâli) dinleyicilerin hissiyatından kaçmaz. Dinleyicilerle aranızda yabancı bir havanın esmesine izin vermeyin. Sanki daha önceden tanışıyormuş gibi bir ruh hâli içerisinde bulunun.
> Şaka ve Espriden Kaçınmayın:
Dostça ve arkadaşça olan yaklaşımlar her zaman tutulmuştur. Bir hatibin en önemli hazinesi sempatik kişiliğe sahip olması olacaktır. Aşırı ciddiyet ve asık suratlılık konu üzerinde yoğunlaşmanızı zorlaştırır. Hatta bir müddet sonra dikkatiniz dağılabilir; eğer dinleyicilerle aranıza gönül köprüsü atarsanız çok daha rahat ve başarılı olursunuz. Eğer kendinizi sevdirirseniz, emin olunuz ki konuşmanızı da seveceklerdir.
> Konuya Geçtiğiniz Anda Konunuzun Ne Olduğunu Belirtin:
Üzerinde konuşmak istediğiniz konuyu ana hatlarıyla belirtiniz. Her zaman için sadelik ve netlik sizin için artı puan olacaktır. Konuyu ana hatlarıyla belirtirken öz cümleler kullanınız. Bu konuyu Atatürk'ün 1928 yılındaki etkileyici bir hitabet örneği ile daha iyi anlayabiliriz.
> Vatandaşlar, arkadaşlar! Çok söz, sadece bir şey için söylenir:
Hakikati anlamayanları harekete geçirmek için. Ben, bu devirleri geçirdim. Şimdi sözden ziyade iş zamanıdır. Artık benim için, hepimiz için çok söz söylemeye ihtiyaç kalmadığı kanaatindeyim. Bundan sonrası, faaliyet, hareket ve iş yapmak zamanıdır. Çok işler yapıldı. Ama bugün yapmaya mecbur olduğumuz, son değil. Lâkin, çok lüzumlu bir iş daha var: Türk harflerini çabuk öğrenmeliyiz. Her vatandaşa, kadına, erkeğe, hamala, sandalcıya öğretiniz. Bunu, vatanseverliğin ve milliyetperverliğin vazifesi biliniz. Bu vazifeyi yaparken düşününüz ki, bir heyet-i içtimaiyenin yüzde onu, yüzde yirmisi okuma-yazma bilir, yüzde sekseni, yüzde doksanı bilmezse, bu ayıptır.
> Neden Konuşmak Zorunda Olduğunuzu İfade Edin:
Bunu tüm hakikatiyle, tüm içtenliğinizle haykırın. Sizin bir şeyleri söyleme sancınız var, zaten bunun için hatip adaysınız. O taktirde kitlelere yapacağınız her konuşmada o an orada neden bulunduğunuzu, neden konuşmak zorunda olduğunuzu anlatınız. Dinleyiciler sizin bu samimiyetiniz taktir edecektir.
İlgi Uyandıran Bir Konuşmacının 5 Altın Unsuru
< İstatistiksel Bilgiler: Konunuzla ilgili rakamsal veriler kullanırsanız, dinleyiciler önünde kıymetiniz ve prestijiniz artar. Konuyla yakın alakalı olduğunuz bilinci kuvvet kazanır.
< Örneklemeler: Anlatılan konuya ilişkin vereceğiniz gerçek örnekler konuşmanıza inandırıcılık katacaktır.
< Kıyaslamalar-Öngörüler: Hayatın içinden yapılacak karşılaştırmalar konuşmaya canlılık katar. Dinleyici, bu tür konuşmaları zevkle dinlemektedir. Anlatılan konu sıkıcı olmaktan çıkıp daha anlaşılır hale gelmektedir.
< Dinleyicilerle Saniyelik Diyaloglar: Bu tarz bir yaklaşım, ilgiyi daha çok üzerinize çeker. Onların dikkat çekici yönelimleriyle konu renklenir. Ancak bunu yaparken, konunun genel akışının bozulmamasına dikkat ediniz.
< Düşünce Fatihlerini Ortak Etmek: Konuşmalarınızda topluma örnek olan ve tanınan insanların güzel sözlerine, onların yaşam öykülerinden kesitlere yer veriniz. En etkileyici hitabet taktiği budur.
