Seçimler yaklaştıkça birbirinden farklı uygulamalarla anketlerde de bir yoğunluk gözlenir oldu. En yaygın araştırma yöntemlerinden biri olan anket çalışmalarıyla kamuoyunun nabzı tutulmaya çalışılıyor. Tarihte seçim anketi uygulamasını ilk başlatan…
Yazar : Ömer Faruk Reca
bilgi@gencgelisim.com
Seçimler yaklaştıkça birbirinden farklı uygulamalarla anketlerde de bir yoğunluk gözlenir oldu. En yaygın araştırma yöntemlerinden biri olan anket çalışmalarıyla kamuoyunun nabzı tutulmaya çalışılıyor. Tarihte seçim anketi uygulamasını ilk başlatan ve çalışmalarıyla en doğru tespitlere ulaşmayı başararak günümüzde dahi adından söz ettiren Horace Gallup ise bu işin duayeni.
Horace Gallup 1901’de Amerika’nın Jefferson şehrinde dünyaya geldi. Çocukluğunda kendinden büyüklerle sohbeti severdi. Herkesi çok iyi gözlemlerdi. Hislerinde Allah vergisi bir enerjisi vardı. Arkadaşları arasında bu yönüyle ün salmıştı. Henüz 15 yaşındayken sanki insan sarrafı olmuştu. Liseyi bitirdikten sonra gazetecilik ve psikoloji eğitimi aldı.
Gallup doktora tezini toplumun genel eğilimlerini ölçme ve tahmin üzerine hazırladı. ABD’de kamuoyu yoklamaları ile ilgili ilk araştırma hazırlığı yapan Gallup oldu. Bu arada Opheliya Smith isimli bir bayanla evlendi. Bu evlilikten üç çocuk sahibi oldu.
Drake Üniversitesi bünyesinde ilk defa “Kamuoyu Yoklamaları Enstitüsü” kuran Horace Gallup oldu Daha sonra North Western Üniversitesi’ne geçerek çalışmalarını burada yürüttü. Sonraki dönemlerde piyasa araştırmaları uzmanı olarak tanınmaya başlandı. Hatta 1973’te ABD Piyasa Araştırmaları Kuruluna Başkan seçildi. 34 yaşına geldiğinde Colombiya Üniversitesi’ne Profesör olarak atandı. Kamuoyu yoklamaları ve Psikoloji üzerine çalışmalar yaptı.
1936’da zamanın şöhretli dergisi Literary Digest, Başkanlık seçimlerinde önce sıkı bir kamuoyu yoklaması çalışması başlattı. Ellerindeki geniş imkânlar sonucunda 5 milyon kişi üzerinde anket yaptı. Anket sonuçları, ABD Başkanı olarak Cumhuriyetçi Alfred Landon’u gösteriyordu. Öte yandan zavallı Gallup, hocalıktan aldığı bir kaç kuruşla iki bin kişi üzerinde anket yaptı. Ona göre, yani onun aldığı akademik eğitime ve ABD halkının psikolojik havasına göre Amerikan vatandaşlarının temsili bir kesitine oluşturan birkaç bin anket sonucu, halkın tamamının tahmini çıkartılabilinirdi. Herkes onun bu görüşüne kahkahalarla güldü, onu alaya aldı.
Gallup birkaç bin kişi üzerinde yaptığı ankette Roosvelt’in başkan seçileceğini söylemişti. Seçimler oldu. Sonuç, Gallup’un dediği gibi çıktı: Roosevelt ABD başkanı. Ünlü Literary dergisi yanılmıştı, hem de büyük bir farkla. O tarihten sonra Literary dergisi kamuoyu araştırmalarını bıraktı. Gallup kendini kanıtladıktan sonra Avrupa’ya açıldı, İngiliz Kamuoyu Enstitüsü’nü kurdu. Sonraları radyo dinleyicileri arasında da araştırmalar başladı. Artık bütün dünya da kamuoyu araştırmaları şubesi açılmaya başladı.
1947’de Uluslararası Kamuoyu Araştırmaları Enstitüsü’nün başına geçen Horace Gallup, burada başarılı çalışmalar gerçekleştirerek dünyaca tanınmaya başlandı.1948’deki ABD başkanlık seçimlerinde Thomas Dewey’in kazanacağını kamuoyuna bildirdi, fakat Harry Truman çok az bir farkla kazandı. Bunun sebebi de Gallup’un anket yoklamalarını çok erken yapıp sonuçlandırmış olmasıydı. Bundan sonraki seçimlerde örneğin 1953 seçimlerinde Eisen Hover’in “Başkan” seçileceğini söyledi, doğru çıktı.
Seçim öncesi kamuoyu yoklamalarının dev adamı olarak tanınan dünyaca ünlü Gallup, Kamuoyu Yoklamaları İçin Rehber Kitaplar Serisi’ni de hazırladı. 1960‘larda örnekleme yöntemiyle geliştirdiği sistem bütün dünyaca tutuldu.
Türkiye’de seçimler öncesi doğru tahminleriyle tanınan ve onun adını taşıyan Gallup Kamuoyu Yoklama Şirketi, hâlen dünyanın birçok yerinde anket çalışması yapmaktadır.
Horace Gallup 1984’te İsviçre’de öldü.
