NAZİLLİ’NİN PİRLİBEY KASABASI’NDA DEMİRCİLİK YAPAN SÜLEYMAN USTA’NIN OĞLU OLAN DEMİRCİ MEHMET EFE 1885 YILINDA KARACASU’DA DÜNYAYA GELMİŞTİR, SİYAH GÖZLÜ. 1.75 BOYUNDA İDİ, ASKERLİĞİNİ YAPARKEN ERMENİ YÜZBAŞI MIGIRDİÇ İLE YAHUDİ LEVİ’NİN ŞİMŞEKLERİNİ ÜZERİNE ÇEKMİŞ. BUNLARIN SÜREKLİ BASKISI ÜZERİNDE OLMUŞTUR, O ZAMANLAR HACI GAVRİL İSMİNDEKİ ARKADAŞI İLE NAZİLLİ’NİN ASMALI MEYHANESİ’NDE İÇKİ İÇEN DEMİRCİ KAVGA ETMİŞLER. DEMİRCİ HACI GAVRİL’İ PATAKLAMIŞ, GÜZELKÖY’E KADAR DA ARKASINDAN KOŞTURMUŞ. BU OLAYDAN SONRA AYNI YERDE ASKER OLAN HACI GAVRİL İZMİR’E GİDİNCE MIGIRDİÇ’E DEMİRCİ’NİN İKİDE BİR FİRAR EDİP NAZİLLİ’YE KAÇTIĞINI VE ASMALI MEYHANE’DE KAFAYI BULDUĞUNU ANLATMIŞ. DÖNÜŞÜNDE MIGIRDİÇ’TEN DAYAK YİYEN DEMİRCİ ONU YARALAYIP NAZİLLİ’YE GELMİŞ, HACI GAVRİL’İDE ÖLDÜRMÜŞ. EVİNDEN SİLAHLARINI ALIP DAĞA ÇIKMIŞ, BİR HAFTA DAĞLARDA DOLAŞMIŞ. PİRLİBEY’E GELDİĞİNDE BABASI ELİNE BİR MEKTUP VERİP O ZAMANLARIN ÜNLÜ EFESİ ÇAKICI MEHMET EFE’YE ÖDEMİŞ’E YOLLAMIŞ. ÇAKICI MEKTUBU OKUMUŞ AMA DEMİRCİ’Yİ ÇOCUK BULMUŞ, ONU FATA (GÖKÇEN) BUCAĞINA ÖDEMİŞ’Lİ BİR TANIDIĞI İLE İMAMIN YANINA MÜEZZİN OLARAK VERDİRMİŞ. DEMİRCİ BURADA 5 AY FALAN KOLTUĞUNUN ALTINDA KUR’ANI KERİM’LE HOCALIK VE MÜEZZİNLİK YAPMIŞ. BU ARADA ÇAKICI KARINCALIDAĞ’DA VURULMUŞ, DEMİRCİ’DE YANIK HALİL İBRAHİM EFE’NİN YANINA KIZAN OLARAK GİRMİŞ. ÖNCELERİ YANIK HALİL İBRAHİM EFE’NİN ADAMLARI DEMİRCİ İÇİN ’KIZAN OLMAK KİM, BU ŞEHİR EVLADI KİM ?’ BU YAPSA YAPSA NAZİLLİ’DE ŞERBETÇİLİK YAPAR, DAĞDA CAKA SATACAĞINA PAZARDA SÜT YOĞURT SATSA DAHA İYİ EDER.’ DERLERMİŞ. DEMİRCİ BUNLARIN HEPSİNİ BİR MÜSADERE SIRASINDA KURTARINCA YANIK HALİL İBRAHİM EFE ’GÖRDÜNÜZ ANALAR NELER DOĞURUYOR, BANA DİYECEK LAF KALMADI GAYRİ. ÖLÜRSEM VASİYETİM OLSUN, EFENİZ BUNDAN BÖYLE BEN DEĞİLİM, AHA BUDUR..’ DEMİŞ.
DEMİRCİ 23 YAŞINDAN 36 YAŞINA KADAR BU YÖRELERDE EFELİK YAPMIŞ, KARINCALIDAĞ’I KENDİSİNE MESKEN TUTMUŞ. 36 YAŞINDA YURDU DÜŞMAN İŞGAL EDİNCE 49 KİŞİ İLE BİRLİKTE ’NAZİLLİ KUVAYİ MİLLİYE TEŞKİLATI’NI KURMUŞ VE İCRA KUVVETİ NEDENİ İLE KUMANDAN TAYİN EDİLMİŞ. BİRDE NAMINA ’AYDIN VE HAVALİSİ UMUM KUMANDANI DEMİRCİ MEHMET EFE’ DİYE MÜHÜR KAZDIRILMIŞ. YUNAN İŞGALİNE KARŞI KURULAN İLK VE EN BÜYÜK CEPHE OLAN KÖŞK CEPHESİ’Nİ UZUN SÜRE AYAKTA TUTMUŞTUR. BU CEPHEYİ AŞAMIYAN YUNAN KUVVETLERİ İNGİLİZ-FRANSIZ-İTALYAN’LARI DEVREYE SOKMUŞ VE İNGİLİZ AMİRAL HEK, FRANSIZ GENERAL BİNOZE VE İTALYAN GENERAL DALOPYE’DEN KURULU ASKERİ HEYET DEMİRCİ’NİN KARARGAHINI ZİYARET ETMİŞLER. KONUŞMA ESNASINDA MİSAFİRLERİNE ARMUT İKRAM ETMEK İSTEYEN DEMİRCİ KIZANLARINDAN BİRİSİNİN TEPSİ ALARAK ARMUT AĞACININ ALTINA GEÇMESİNİ İSTEMİŞ. DAHA SONRA HER ATTIĞI KURŞUNLA BİR ARMUDU TEPSİYE DÜŞÜREREK MİSAFİRLERİNE İKRAM ETMİŞTİR. BU GÖRÜŞMELERDEN SONUÇ ALAMIYAN HEYET İSTANBUL HÜKÜMETİNİ SIKIŞTIRMAYA BAŞLAMIŞ, O TARİHE KADAR NAZİLLİ’YE AKLINA GETİRMEYEN PADİŞAH VE SADRAZAMI 4 KİŞİLİK MAİYETİ İLE BİRLİKTE ZAMANIN JANDARMA UMUM KUMANDANI ALİ KEMAL PAŞA’YI İLÇEYE GÖNDERMİŞ. ALİ KEMAL PAŞA KONUŞMA ESNASINDA ’EFE SENİ YANLIŞ YOLA SÜRMÜŞLER, GİTTİĞİN YOL DOĞRU DEĞİL. BIRAK YUNANLILAR GEÇSİN GİTSİN, ONLAR ANLAŞMA İLE GİRİYORLAR.’ DEYİNCE DEMİRCİ BAŞ KIZANI SÖKE’Lİ ALİ’YE ’ALİ SÖK ŞU ADAMIN RÜTBELERİNİ, BUNA TÜRK SUBAYININ RÜTBELERİ YAKIŞMAZ. SAVAŞI KAZANIRSA ONA RÜTBELERİ VENİZELOS TAKSIN..’ DEMİŞ VE MAİYETİ İLE BİRLİKTE KENDİLERİNİ HAPSETTİRMİŞTİR. BU VAKIADAN 4 GÜN SONRA NAZİLLİ’Yİ GEZMEK İSTEDİĞİNİ BİLDİREN ALİ KEMAL PAŞA’IN İSTEĞİ DEMİRCİ MEHMET EFE TARAFINDAN UYGUN GÖRÜLMÜŞ VE AHMET EFE NEZARETİNDE NAZİLLİ GEZDİRİLMİŞTİR. BU GEZİ SIRASINDA KURTULUŞ SAVAŞI’NIN HALK TARAFINDAN VERİLDİĞİNE İNANAN PAŞA HACILAR KAVAĞI MEVKİİNDE ÇAY İÇMİŞ, BURADA AHMET EFE’YE ’SİZ NAZİLLİ’DE KÜÇÜK BİR DEVLET KURMUŞSUNUZ. İSTANBUL’A VARMAK NASİP OLURSA GÖRDÜKLERİMİ BİR BİR ANLATACAĞIM, MEĞERSE BİZİ ÇOK FENA ALDATMIŞLAR. BİZİ İSTANBUL’DAN EFELER YUNANLILARI SOYUYOR DİYE GÖNDERMİŞLERDİ, BEN BURADA VATANI İÇİN SAVAŞAN BİR MİLLET GÖRDÜM. HÜKÜMET OLARAK GAFLET İÇİNDE BULUNDUĞUMUZU ŞİMDİ ÖĞRENDİM VE KABUL EDİYORUM..’ DEMİŞTİR. BU OLAYDAN KISA SÜRE SONRA MAİYETİ İLE BİRLİKTE SERBEST BIRAKILMIŞTIR, DEMİRCİ MEHMET EFE BU SAVAŞ ESNASINDA 27 NAMUSLU KADINI KAÇIRIP IRZINA GEÇEN KILLIOĞLU HÜSEYİN ÇETESİ’Nİ BOZDOĞAN’DA AVANESİ İLE VERDİĞİ BİR YEMEK ZİYAFETİ SONRASI İMHA ETMİŞ. MİSAFİR KALDIĞI BURDUR’DA Kİ EVDEN ÇARŞAF ÇALAN BİR KIZANINI TEK KURŞUNLA ÖLDÜRMÜŞTÜR. BİR TÜRLÜ KÖŞK CEPHESİ’Nİ GEÇEMİYEN YUNAN SONUNDA PARA VEREREK ’AYDIN’A DÖN’ BAŞLIKLI BİLDİRİYİ BASTIRMIŞTIR. YİNE BU BİLDİRİYİ PARA VEREREK TÜRKLERE DAĞITTIRMAYA BAŞLAMIŞTIR. BUNLARIN TÜMÜNÜDE ELE GEÇİREN DEMİRCİ MEHMET EFE BU İŞ KARŞILIĞINDA PARA ALDIKLARINI İTİRAF EDENLERİN HEPSİNİ VATAN HAİNİ OLARAK VASIFLANDIRMIŞ VE CÜMLESİNİ ZEYTİN AĞACINA ASTIRARAK İDAM ETTİRMİŞTİR. ATATÜRK DEMİRCİ MEHMET EFE’Yİ ÇOK SEVERDİ, DEMİRCİ MEHMET EFE 8.000 KİŞİLİK ANZAVUR İSYANI’NI 2.000 EFE İLE BASTIRIP İNGİLİZ PARASI İLE TOPLANAN VE HEPSİ PADİŞAH YANLISI OLAN ’PARALI ASKERLER’İN VATAN HAİNİ OLDUĞUNA KARAR VERDİKTEN SONRA KAÇIP KURTULMALARINA MEYDAN VERMEMİŞ. GÖTÜRDÜĞÜ BİRBİRİNDEN TECRÜBELİ, ATTIĞINI VURAN, UÇANIN VE KAÇANIN KURTULAMADIĞI 2.OOO KESKİN NİŞANCI EFESİ İLE ANZAVUR ORDUSU’NU İMHA ETMİŞTİR. DEMİRCİ MEHMET EFE’NİN GELDİĞİNİ DUYAN ANZAVUR İLE CAVUR İMAM SİLAHLARINI BIRAKIP KAÇMIŞLAR. BUNA RAĞMEN İNGİLİZ YÜK GEMİSİ İLE İSTANBUL’A KAÇAN ANZAVUR AHMET KARAYA ÇIKAR ÇIKMAZ KUVAYİ MİLLİYECİLERİN KURŞUNLARI İLE ÖLMÜŞ.4KEZ İSYAN ETME FIRSATI BULAMAMIŞTIR, BU OLAYDAN SONRA 400 KİŞİ ATATÜRK’Ü ZİYARET İÇİN ANKARA’YA YOLLANMIŞ. ATATÜRK DEMİRCİ MEHMET EFE’NİN 400 ADAMINI 1 HAFTA ANKARA’DA MİSAFİR ETMİŞTİR.
1000 KİŞİLİK KUVVETİ İLE İTALYANLAR BURDUR’U İSTİLA EDİNCE, DEMİRCİ MEHMET EFE 4 GÜN SONRA 1200 KİŞİLİK KUVVETİ İLE GECE VİLAYET MERKEZİNE GİRMİŞ. İTALYAN BAYRAĞI’NI GÖNDERE ÇEKİLİ VAZİYETTE GÖRÜNCE VİLAYETTE GÖREVLİ 6 JANDARMADAN 2’SİNİ 4 EFESİ İLE BİRLİKTE O ZAMANLAR DARBAZOĞLU İSİMLİ VALİNİN EVİNE GÖNDERMİŞ. GECE PİJAMASI İLE YATAKTAN KALDIRILAN VALİ SORGU SIRASINDA ’1000 KİŞİLERDİ, BİR ŞEY YAPAMADIM..’ DEYİNCE DEMİRCİ MEHMET EFE ’ANKARA’YA HABER UÇURMAKTA MI AKLINA GELMEDİ ?’ DİYE VALİYİ FALAKAYA YATIRTMIŞ. KAN REVAN İÇİNDE KALAN VALİYİ KIZANLARI EVİNE GÖTÜRÜP BIRAKMIŞLARDIR. AYNI GECE MAHALLE ARALARINDA DAVUL ZURNA ÇALDIRAN DEMİRCİ MEHMET EFE KENTİ 20.000 EFE İLE SARDIĞINI TELLALLARLA HALKA DUYURMUŞ. İTALYAN BAYRAĞINIDA 2 JANDARMA ERİ İLE KARARGAHA GERİ GÖTÜRTMÜŞTÜR. OLAYDAN KISA SÜRE SONRA DEMİRCİ’NİN YANINA GELEN GENÇ BİR İTALYAN SUBAYI İLE TERCÜMANI SABAHI BEKLEMEDEN BURDUR’DAN ÇEKİLECEKLERİNİ. ELLERİNDE BULUNAN BÜTÜN ERZAKLARIDA HALKA DAĞITMAK İSTEDİKLERİNİ, ASKERLERİNE DOKUNULMAMASININ YETERLİ OLDUĞUNU BİLDİRDİ. DEMİRCİ MEHMET EFE BUNLARI KABUL ETTİ, İTALYANLAR BURDUR’U O GECE TERK ETTİLER.
BU OLAYDAN SONRA NAZİLLİ’YE DÖNEN DEMİRCİ’NİN KARARGAHI SUİKAST İÇİN ORGANİZE EDİLMİŞ. ADAMLARI BUNU BİLMESİNE RAĞMEN DEMİRCİ’NİN BURDUR’DAN DÖNÜŞÜNÜ BEKLEMİŞLERDİ, DURUM DEMİRCİ’YE ANLATILDIĞINDA O DOKUZUN HASAN HÜSEYİN EFE’YE ’KARARGAH ÇATISINDA 2-3 ADAM OLDUĞU SÖYLENİYOR, OLSA OLSA YUNANLIDIR. YANINA 2 PAPAZ AL ÇIK, AŞAĞI İNERLERSE NE ALA, İNMEZLERSE HEPSİNİ BİRDEN ATEŞE VERİRSİN. AYRICA ŞEHİRDE BULUNAN TÜM RUM EVLERİNİDE YAKARIZ..’ DEMİŞTİR. EMRİ YERİNE GETİREN DOKUZUN HASAN HÜSEYİN EFE 2 PAPAZLA ÇIKTIĞI ÇATIDAN 2 RUM’U İNDİRMEYİ BAŞARIR. 2 RUM DEMİRCİ’NİN KARŞISINDA ’SİZİNLE RUMLAR ARASINDA SAVAŞ OLACAK, KORKUDAN ORAYA ÇIKTIK..’ DİYE YALAN SÖYLERLER. ÜZERLERİNDE İSE 2 FİLİNTA, 2 TABANCA, 2 SAPLI ALMAN BOMBASI, 10 TANE YERLİ YAPIMI EL BOMBASI İLE 60 KARIŞIK MERMİ BULUNMUŞTUR. DEMİRCİ AÇIKLAMANIN YETERLİ OLMADIĞINI, ARKALARINDA BULUNAN ADAMLARIN İSİMLERİNİ İSTERSEDE 2 RUM KONUŞMAZ. DEMİRCİ’NİN EMRİ ÜZERİNE FALAKAYA YATIRILAN RUMLARIN HALİ BİR ARA PAPAZLARIN AKLINI OYNATMASINA YOL AÇAR, SONUNDA 23 KİŞİNİN İSMİ, ADRESLERİ İLE BİRLİKTE ORTAYA ÇIKAR. DEMİRCİ MEHMET EFE’NİN YANINA BU KİŞİLER BULUNUP GETİRİLİR. BUNLARIN İÇİNDE BULUNAN MUSEVİ HACI KOSTİ’Yİ DEMİRCİ MEHMET EFE ÇIRILÇIPLAK SOYUNDURUP DÜBÜRÜNDEN BİR KURŞUNLA VURUR. ÜSTELİK SECDEYE KAPATARAK, HACI KOSTİ ÖLMÜŞTÜR. ZİRA HEM 22 KİŞİYE BAŞKANLIK ETTİĞİ, HALKI MİLLİ KUVVETLER ALEYHİNE KIŞKIRTTIĞI, ÜZERİNE VAZİFE OLMADIĞI HALDE ONU BUNU TAKİP ETTİRDİĞİ, KÖŞE BAŞLARINA ADAM YERLEŞTİRİP ÇEVREYİ KONTROL ALTINDA TUTMAK İSTEDİĞİ, DEMİRCİ’YE DOST GÖRÜNÜP ARKADAN VURMAK İSTEDİĞİ, DEMİRCİ MEHMET EFE’NİN DAHA ÖNCE İKAZ ETMİŞ OLMASINA RAĞMEN ÖĞRENİLMİŞTİR. ÖTEKİ 22 KİŞİ GECE ZEYTİN AĞAÇLARINA ASILARAK İDAM EDİLMİŞ, GÜNEŞ ÜZERLERİNE SABAHLEYİN BÖYLE DOĞMUŞTUR.
BU OLAYLARDAN SONRA DEMİRCİ MEHMET EFE NAZİLLİ’DEKİ BÜTÜN RUM EVLERİNİ ARATTI. ARAMAYI YAPAN DOKUZUN HASAN HÜSEYİN EFE 300’DEN FAZLA MAVZER, 3000’DEN FAZLA MERMİ İLE BULUNUP GELİNCE DEMİRCİ MEHMET EFE’NİN CANI SIKILDI. KENDİLERİNE YAPILAN BÜTÜN İYİ NİYETE RAĞMEN YERLİ RUMLARIN YUNANLILARLA İŞBİRLİĞİ YAPTIĞI KANAATİNE KAPILDI. 2-3 GÜN İÇİNDE NAZİLLİ’DEKİ TÜM RUMLARI VAGONLARLA DENİZLİ’YE SÜRDÜ, BU ARADA DEMİRCİ MEHMET EFE’NİN ANTALYA’YI BASACAĞI DUYULMUŞ. BURADAN KAÇANLARDA SOLUĞU DENİZLİ’DE ALMIŞLARDI, DERKEN BU SIRADA KÖŞK CEPHESİ 100 MİSLİ KUVVETLE SALDIRAN YUNANA KARŞI DAYANAMAMIŞ ÇÖKMÜŞTÜ. AHMET HULUSİ EFENDİ DENİZLİ’DEN DEMİRCİ’YE TELGRAF ÇEKEREK VATAN HAİNLERİNİN SAYISININ ARTTIĞINI, DEMİRCİ MEHMET EFE’NİN BAZI RUM ERKEKLERİNİ BAŞKA YERE SÜRMESİNİ İSTEMİŞTİ. BİR ÇOK OLAY ARASINDA KALAN DEMİRCİ ÖNCE KARARGAHINI GONCALI’YA TAŞIMIŞ. SONRADA BAŞ KIZANI SÖKE’Lİ ALİ’Yİ VE ADAMLARINI DURUMU KONTROL ETMELERİ İÇİN DENİZLİ’YE GÖNDERMİŞTİ. SÖKE’Lİ ALİ BURADAKİ RUM ERKEKLERİNİ BURDUR’A SEVK EDERKEN İÇLERİNDEN BİRİSİ DÜZGÜN BİR TÜRKÇE İLE ’EFE BİR DAKİKA BENİ DİNLERMİSİN ? BEN NAZİLLİ SÜRGÜNLERİNDENİM, HEP BİZ FAKİRLERİ SÜRÜYORSUNUZ. OYSA DENİZLİ’DE VE TAVAS’TA ZENGİN TÜRK EVLERİNDE SAKLANAN RUM’LARDA VAR..’ DEYİP 3-5 ADRES VERİNCE SÖKE’Lİ ALİ’DE ŞAFAK ATTI. 2-3 ADAMI İLE VERİLEN EN YAKIN ADRESE GİTTİ, KAPININ ARKASINA SAKLANMIŞ BİR RUM KARI KOCAYI GÖRÜNCE EVİN SAHİBİNE MEYDAN DAYAĞI ÇEKTİ, ÖTEKİLERİDE İSTASYONA POSTALADI. BU ARADA OLAYLAR BÖYLE GELİŞİRKEN PADİŞAH YANLISI MİRALAY TEVFİK BEY DEMİRCİ’YE TELGRAF ÇEKİP ’EFE TAM YUNAN ORDUSU DENİZLİ’YE GİRECEKKEN ŞEHİRDEKİ RUMLARIN DAMARINA BASMANIN SIRASIMI ? ADAMLARINI DERHAL GERİ ÇEK, YOKSA ÇOK FENA OLACAK. ÇIKACAK OLAYLARDAN BEN MESULİYET KABUL ETMEM..’ DEDİ. DEMİRCİ BU TELGRAFIN KARŞILIĞINI ’SEN TELGRAF MAKİNASI’NIN BAŞINDAN ÇEKİL, SÖKE’Lİ ALİ’Yİ GÖNDER..’ DEMİŞTİ. YUKARIDA SÖKE’Lİ ALİ’NİN TÜRK EVLERİNDE SAKLANAN RUMLARI ARAMAKTA OLDUĞUNU YAZMIŞTIM, TAM BU SIRADA MİRALAY TEVFİK BEY’İN KALEM REİSİ SÖKE’LİNİN YANINA GELİP POSTAHANEDE KENDİSİNİ DEMİRCİ’NİN BEKLEDİĞİNİ SÖYLEDİ. SÖKE’Lİ POSTAHANEYE GİTTİ, DEMİRCİ’DEN ADAMLARI İLE BİRLİKTE GONCALIYA DÖNMESİ TALİMATINI ALDI. ADAMLARINI ÇAĞIRMAK İÇİN GERİYE GİTTİ, BU ARADA JANDARMA KUMANDANI BİNBAŞI HAMDİ BEY ’EFE SİLAHLARINIZI BİZE BIRAKIN, KUVAYİ MİLLİYECİLERE DAĞITALIM. DEMİRCİ ORADA SİZE ÇOK SİLAH BULUR..’ DEDİ. BU TEKLİFİ SÖKE’Lİ ALİ OLUMLU KARŞILADI, TIKLAÇ MUSTAFA EFE KARŞI ÇIKTI. SONUNDA HEPSİDE SİLAHLARINI BIRAKTILAR, DENİZLİ’NİN DABBAĞHANE GEÇİDİ’NE GELDİKLERİNDE KENDİLERİNE ATEŞ AÇILDI. SÖKE’Lİ ALİ EFE ÖLDÜ, YALNIZCA TIKLAÇ MUSTAFA EFE KURTULUP GONCALIYA GELEBİLDİ. DEMİRCİ BU SIRADA KAHVE İÇMEKTE İDİ, TIKLAÇ’I YALNIZ GÖRÜNCE FİNCANI ELİNDEN FIRLATTI. OLANLARI DUYUNCA MİRALAY ŞEFİK BEY’İ, KIZANLARINI. JANDARMA MÜLAZIMI ŞEVKİ EFENDİYİ VE 12 KIZANINI ALIP İSTASYONA KOŞUYOR. VAGONA ATLADIKLARI GİBİ DENİZLİ’YE HAREKET EDİYORLAR, DENİZLİ’YE İSTASYONA GELMELERİNE AZ BİR ZAMAN KALA TRENDEN İNİP 3 VAGONU DENİZLİ’YE BOŞ GÖNDERİYORLAR. BU ARADA DEMİRCİ VE ADAMLARINI HARCAMAK İÇİN İSTASYONDA HAZIR BEKLEYEN YERLİ HAİNLER MAKİNİSTİ SORGUYA ÇEKİPTE DEMİRCİ’NİN 4.000 ADAMI İLE GELDİĞİNİ DUYUNCA ÇİL YAVRUSU GİBİ DAĞILIYORLAR. BU OLAYDAN SONRA İSTASYONA GELEN DEMİRCİ KORKUDAN BİR KÖŞEYE SAKLANAN İSTASYON MEMURUNU BULDURUP BU İŞLERİN ELEBAŞISININ KİM OLDUĞUNU ÖĞRENİYOR. TAHMİN ETTİĞİ GİBİ ’MİRALAY TEVFİK BEY..’ CEVABINI ALIYOR, HEMEN BULDURULUP GETİRİLMESİNİ İSTİYOR. BU ARADA EFE’LERİN ELLERİNDEN SİLAHLARINI ALDIRAN BİNBAŞI HALİT BEY’DE BULUNUP GETİRİLİYOR. DEMİRCİ TEVFİK BEY’E SORU YÖNELTİRKEN ’SEN KİM OLUYORSUN DA BANA HESAP SORUYORSUN ?’ DİYOR. BU SIRADA KIZANLARI SÖKE’Lİ ALİ’NİN CESEDİNİ GETİRİP 2 METRE YANINA BIRAKIYORLAR, ZATEN OLAYLARA İYİCE CANI SIKILAN DEMİRCİ FAZLA SORU SORMUYOR. TABANCASINI ÇEKTİĞİ GİBİ MİRALAYI ÖLDÜRÜYOR, MİRALAY SÖKE’Lİ ALİ’NİN AYAKLARININ DİBİNE DÜŞÜYOR. BUNDAN SONRA SÖKE’Lİ ALİ’NİN YÜZÜNÜ ELLEYEN DEMİRCİ DENİZLİ’YE DÖNÜYOR VE ’YAKACAĞIM ULAN BU ŞEHRİ, YAKACAĞIM. TAŞ ÜSTÜNDE TAŞ, OMUZ ÜSTÜNDE BAŞ BIRAKMIYACAĞIM..’ DİYOR. DERHAL GONCALI VE SARAYKÖY’E HABER SALINIP BÜTÜN EFELER ÇAĞIRILIYOR. 2 MAKİNALI İLE 1 TOP İSTENİYOR, MAKİNALILAR HÜKÜMET KONAĞI’NIN 2 YANINA YERLEŞTİRİLİYOR. TOP KIŞLANIN YANINA DOĞRU KURULUYOR VE AĞZI ŞEHRE ÇEVRİLİYOR, BU ARADA ŞEHRİ ATEŞE VERMEK İÇİN BÜTÜN GAZ BİDONLARI TOPLANIYOR. MUHTARLAR DEMİRCİ’NİN KARŞISINA DİZİLİYOR, ONLARIN VERDİKLERİ VE KUVAYİ MİLLİYE TEŞKİLATINA KARŞI OLANLARIN 35’İ HEMEN ECZAHANE’NİN YANINDA ÖLDÜRÜLÜYORLAR. BU ARADA ŞEYH TAHİR EFENDİ BİN RİCA İLE ŞEHRİN YAKILMASINI ÖNLÜYOR, ESKİ MEZARLIK ATEŞE VERİLİYOR. TARİHE ’DEMİRCİ’NİN DENİZLİ KATLİAMI’ OLARAK GEÇEN BU VAKIADA TOPLAM 80 KİŞİNİN ÖLDÜRÜLDÜĞÜ BİLİNİYOR, BU OLAYDAN SONRA PADİŞAH’IN TARAFTARI OLARAK BİLİNEN DENİZLİ’Lİ ZENGİNLER ANKARA’DA KURULAN YENİ HÜKÜMETE TELGRAFLAR YAĞDIRIP MİRALAY ŞEFİK BEY’İN BAŞKA YERE TAYİN EDİLMESİNE NEDEN OLUYORLAR. DEMİRCİ MEHMET EFE KENDİ YAPTIĞI BİR HAREKETİN MİRALAY ŞEFİK BEY’E FATURA EDİLMESİNE ÇOK ÜZÜLÜYOR.
BU OLAYDAN SONRA DEMİRCİ MEHMET EFE KONYA DELİBAŞ İSYANINI BASTIRMAK İÇİN 3.000 EFE İLE YOLA ÇIKIYOR, NİYETİ KONYA İSYAN EDERSE KONYA’YI YERLE BİR ETMEK, YOLDA GEÇTİĞİ YERLERDE KENDİSİNE BİLDİRİLEN NE KADAR IRZ DÜŞMANI, HIRSIZ, KABADAYI, STOKÇU, VATAN HAİNİ, ÜÇ KAĞITÇI, SOYGUNCU , MAFYA VB.GİBİ ADAM VARSA HEPSİNİ İPE ÇEKİYOR. BUNLARIN İÇİNDE ORTALIĞI KASIP KAVURAN NİCE KABADAYILAR ’EFE BEN ETTİM, SEN ETME. KULUN KÖLEN OLAYIM, 1 YIL MÜDDETLE ADAMLARINA BAKAYIM..’ DİYE YALVARANLAR OLUYOR AMA DEMİRCİ MEHMET EFE HİÇ BİRİSİNE İLTİFAT ETMİYOR. HEPSİNİ İDAM EDİYOR, BU TÜR OLAYLARIN ARDI ARKASI KESİLİVERİYOR. BU TÜR İŞLERİ YAPIPTA DEMİRCİ MEHMET EFE FIRTINASI’NA YAKALANMAYANLAR KORKUDAN KABADAYILIKTAN, FEDAİLİKTEN, MİLİTANLIKTAN FERAGAT EDİYORLAR. DEMİRCİ MEHMET EFE’NİN YOLLARI BU NİYETLE GEÇMESİ KONYA’YA ÇOKTAN ULAŞMIŞ, BİR ARKADAŞININ ’SEN KONYA’DA İSYAN BAYRAĞINI AÇARSAN DAMAT FERİT SANA KONYA’YI BAĞIŞLAR..’ SÖZÜNE KANIPTA KONYA’DA İSYAN EDEN DELİBAŞ DEMİRCİ’NİN 3.000 KIZANI İLE GELDİĞİNİ DUYUNCA ÇOKTAN SIRRA KADEM BASMIŞ. DEMİRCİ MEHMET EFE KONYA’YA GELDİĞİNDE KENDİSİNE İŞ KALMAMIŞTIR, BU OLAYDAM KISA SÜRE SONRA DELİBAŞ EN YAKIN ARKADAŞLARININ ’HİÇ YOKTAN BAŞIMIZI BELAYA SOKTUN, SENİN YÜZÜNDEN RAHATIMIZ HUZURUMUZ KAÇTI..’ SUÇLAMASI İLE KARŞILAŞMIŞ VE BAŞI KESİLEREK ÖLDÜRÜLMÜŞTÜR. KESİK BAŞI KONYA HÜKÜMET KONAĞI’NA BIRAKILMIŞTIR, KONYA DELİBAŞ İSYANI’NIN BASTIRILMASI BİR TELGRAFLA ATATÜRK’E BİLDİRİLMİŞTİR.
TBMM DEMİRCİ MEHMET EFE’YE KONYA İSYANININ BASTIRILMASINDAN SONRA ’MİLİS ALBAY’ RÜTBESİ VERMİŞTİR, BU OLAYDAN SONRA ISPARTA’DA KONAKLAYAN DEMİRCİ MEHMET EFE BİR GÜN ATATÜRK’LE TELGRAF MUHABERESİ YAPAR. YAŞININ 40’A GELDİĞİNİ, YORULDUĞUNU VE DİNLENMEK İSTEDİĞİNİ BİLDİREREK KÖYÜNE DÖNMEK İSTEDİĞİNDEN SÖZ EDER. ATATÜRK ’BİZ SAVAŞIRKEN SEN RAHAT EDEMEZSİN..’ DERSE DE DEMİRCİ MEHMET EFE’NİN ’BİZ YUNANI VURA VURA AZ SERSEM ETMEDİK, SENDEN SON YUMRUĞU YİYİNCE MAĞLUP OLACAKLARDIR PAŞAM..’ DEMESİ KARŞISINDA İKNA OLUR. BU ARADA ATATÜRK DEMİRCİ MEHMET EFE’YE KONYA İL JANDARMA ALAY KOMUTANI OLMASINI TEKLİF EDER, YANINDA BULUNAN 1.000 KIZANINI DA KADROYA ALMASINI İSTER DEMİRCİ MEHMET EFE ’BENİM 20.000 KIZANIM VAR, BUNLARDAN 1.000 TANESİNİ ALIP KONYA’DA İL JANDARMA ALAY KOMUTANI OLMAK YANLIŞ ANLAŞILIR. DİĞER KIZANLAR BİZİ SATTIN DER, EFE’DEN SUBAY OLMAZ. ZATEN ÇOĞU KURTULUŞ SAVAŞINDA KAHRAMANCA ÇARPIŞTI, BEN BUNLARI NASIL AYIRIRIM ? ’ DİYEREK BU TEKLİFİ REDDEDER. DEMİRCİ MEHMET EFE KIZANLARI İLE BU OLAYDAN SONRA BOZDOĞAN’A GELİR, BURADAN NAZİLLİ’YE GEÇER. GÖZLERİNİ DOĞDUĞU PİRLİBEY KASABASI’NA ÇEVİRİR,. AĞLAR AĞLAR ’BU TOPRAKLARDA DOĞDUM, BU TOPRAKLARDA ÖLECEĞİM..’ DER, KIZANLARI PEŞİNE TAKILIR VE PİRLİBEY KASABASI’NA DOĞRU YOLA ÇIKARLAR. DP KURULDUĞUNDA DEMİRCİ MEHMET EFE’Yİ PARTİYE DAVET EDERLER, KABUL ETMEZ. MALLARINI MÜSADERE ETMEKLE TEHDİT EDERLER ’MALIMI MÜLKÜMÜ ALABİLİRSİNİZ AMA DEMİRCİ MEHMET EFE’Yİ ASLA..’ DER, TEKLİFİ YİNE KABUL ETMEZ. DEMİRCİ MEHMET EFE 5-2-1961 YILINDA NAZİLLİ’DE VEFAT ETMİŞTİR, MEZARİ NAZİLLİ EĞRİBOYUN MEZARLIĞI’NDADIR.
*
KERİM ÖZBEKLER
GAZETECİ-YAZAR-ŞAİR
