“Kadınların demokrasi ve barış için sağlayabilecekleri gücün anlaşılması gerekiyor” diyen Nobel Barış Ödülü Komitesi, ödülü, kadın hakları alanında mücadele veren üç kadın arasında paylaştırdı: Liberya Cumhurbaşkanı Ellen Johnson Sirleaf, dava arkadaşı Leymah Gbowee ve Yemen’de kadın hakları savunuculuğuyla öne çıkan Tevekkül Karman…
Ellen Johnson Sirleaf
73 yaşındaki Liberya cumhurbaşkanı Ellen Johnson Sirleaf, 2005 senesinde Afrika’da halkoyu ile seçilmiş ilk kadın devlet başkanı oldu. Amacını anayasal reform olarak belirleyen Sirleaf, demokrasi yanlısı görüşleri nedeniyle 1980’lerde iki defa hapse girmişti. Göreve geldiği günden bu yana, elektrik, temiz su ve diğer önemli altyapıları olmayan ülkesinde yaptığı dönüşümler uluslararası kamuoyunun takdirini topladı. 35 yıllık çalışma hayatı boyunca Liberya Ekonomi Bakanı, Liberya Kalkınma ve Yatırım Bankası Başkanlığı, Dünya Bankası, HSBC, Citibank gibi kurumlarda yöneticilik yapan Sirleaf IMF, Afrika Kalkınma Bankası, Dünya Bankası gibi kurumlarda Liberya temsilcisi olarak bulunmuştu. 1992-1997 yılları arasında BM Kalkınma Programı’nın Afrika bürosunda 5 yıl çalıştı. Kamu Yönetimi alanında Harvard Üniversitesi’nden yüksek lisans derecesi olan Ellen Johnson-Sirleaf’ın dört oğlu ve altı torunu var.
Barış Mesajı: “Geçtiğimiz yirmi yıl içinde saldırıya uğrayan her yaştan kız kardeşlerimiz ve kızlarımızın; hayatı böyle şeytanlar tarafından zindana çevrilen insanların sayısı tahayyül bile edilemeyecek kadar fazla. Sesinizi bulun! Ve sesinizi yükseltin! Sizin sesiniz özgürlüğün sesi olsun!”
Leymah Gbowee
39 yaşındaki Liberyalı kadın hakları savunucusu ve barış aktivisti Leymah Roberta Gbowee, Liberya İç Savaşı’nı sona erdiren Kadın Barış Hareketi’nin lideri. 13 yıl süren ve 250 bin insanın ölümüne neden olan iç savaş boyunca kadınları örgütleyerek yerel diktatörlere karşı tek vücut haline getirdi. Aynı zamanda, Afrika’nın en kanlı savaşlarından birinde erkekleri barışa sevk etmeyi başardı. İç savaş 1989’da patlak verdiğinde henüz 17 yaşındaydı. Yerel diktatörlerden Charles Taylor’ın Devlet Başkanı Samuel Doe’ye başkaldırmasıyla başlayan iç savaş, Dwobee’nin hayatını değiştirdi. Doktor olmak isteyen Dwobee, 1997 yılında Taylor’ın Liberya’nın başına geçmesiyle savaşın tüm yükünü kadınların taşıdığını gördü ve barış için tek şansın, kadınların başlatacağı barış hareketi olduğunu anladı. Müslüman ve Hıristiyan kadınları bir araya getiren Dwobee, 2002’de “seks grevi” başlattı. Liberyalı kadınlar, iç savaş sona erinceye ve barış tekrar geri gelinceye kadar eşleriyle cinsel ilişkiye girmeyi reddetti. Bu hareketin ardından ateşkes ilan edildi. Hükümet ile isyancılar arasında temaslar başlarken, uzun yıllar başarısız olan barış görüşmeleri hayata geçti. Dwoobe, merkezi Gana’da bulunan Afrika Kadın, Barış ve Güvenlik Ağı’nın (WIPSEN-A) derneğinin kurucusu ve başkanı. Altı çocuk sahibi olan Dwobee, Harvard Üniversitesi Kennedy School of Government tarafından Mavi Kurdele ödülüne layık görülmüştü. Aynı zamanda, 2009 Gruber Kadın Hakları Ödülü’nün de sahibi.
Barış mesajı: “Ülkemizdeki adaletsizliğe ve teröre, acılarımızla, kırık bedenlerimizle, yaralanmış duygularımızla karşı çıktık. Gözyaşlarımızı zafere dönüştürmek için, kız kardeşlik esasıyla birbirimize bağlanmayı sürdürmeliyiz. Erkeklerle kadınlar eşit ve özgür olana dek kaybedecek vakit yok.”
Tevekkül Karman
“Devrimin Annesi” ve “Yemen Devriminin Ruhu” olarak tanınan Yemenli aktivist ve gazeteci Karman, Devlet Başkanı Ali Abdullah Salih’e karşı başlayan isyanın en sıcak oluğu Taiz kentinde yaşıyor. İslami Parti üyesi olan ve Yemen’de uzun yıllar insan hakları ve özgürlük için mücadele veren Karman, 2006’dan bu yana Salih hükümetine karşı kampanya yürütüyordu. Karman aynı zamanda Yemenli gençlik gruplarının organize edilmesi ve ulusal konseyde muhalefetin güçlenmesine katkıda bulundu. 23 Ocak’ta evinde gözaltına alındı ancak kadın hakları için protestoların çok nadir görüldüğü Yemen’de Karman’ın serbest bırakılması için büyük protestolar yapılınca, bir gün sonra serbest bırakıldı.
Barış Mesajı: “Bize demokrasinin ve iyi yönetimin erdemini öğreten demokratik dünya, Yemen ve Suriye’de yaşananlara kayıtsız kalmamalı. Arap liderleri, adalete teslim edilerek Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne çıkartılmalı. İnsanların ekmeğini çalan katillerin hiçbir imtiyazı olmamalı.”
