Alan Yatırım Araştırma Uzmanı Burçak Gezgin hem Avrupa hem de Ortadoğu pazarındaki düşüşe yönelik önlem alınması gerektiğini söyledi. Aksi halde yıl sonunda son 6 yılın en düşük ihracatını gerçekleştirerek 2008 krizi sonrası ihracat rakamlarına geri dönülebileceğini belirtti.
TÜİK tarafından açıklanan Ocak ayı verilerini yorumlayan Alan Yatırım Araştırma Uzmanı Burçak Gezgin’in değerlendirmesi şöyle:
“Ocak ayında ihracatımız geçen yılın aynı dönemine göre %22 azalarak 9,6 Milyar Dolar’a gerilerken, ithalatımız da %19,7 azalarak 13,3 Milyar Dolar’a geriledi. Altı ay sonra ihracatımız geçen yılın aynı dönemine göre ithalatımızdan fazla geriledi. Özellikle Avrupa pazarımızı Zayıf TL’ye rağmen, kaybetmeye devam ediyoruz. En fazla ihracat yaptığımız ilk 20 ülke içerisinde yer alan 12 Avrupa ülkesinin 10’una ihracatımız, Ocak ayında geriledi. Avrupa’da ilk 20 ülkeden sadece iki ülkeye ihracatımızı artırmayı başarabildik. İhracatımızda ilk 20 ülke arasına giren 12 Avrupa ülkesine olan ihracatımız, Ocak ayında %23 düşerek 4,33 Milyar Dolar’a gerilerken, Merkez Bankası’nın Avrupa Bölgesi’nde öngördüğü toparlanmanın ülkemiz ekonomisine yansımayacağına işaret etti. Özellikle toplam ihracatımızın %45’ini karşılayan ilk 20 Avrupa ülkesindeki pazar kaybımızın devam etmesi OVP hedefimiz olan 155 Milyar Dolar’lık ihracat rakamına da ulaşamayacağımızı gösteriyor. Hatta Avrupa pazarını geri kazanamaz ve Ortadoğu pazarına da alternatif bulamazsak, ihracatımız 2016 yılında gerileme gösterebilir. İhracatımızda 2015 yılında ilk 20 ülke arasında yer alan Rusya’ya ihracatımız Ocak ayında %65 gerileyerek, 107 Milyon Dolar’a düştü. Rusya düşen ihracat rakamları ile birlikte uçak krizi sonrası en çok ihracat yaptığımız ilk 20 ülke arasına giremedi. Rusya ile ikili ilişkilerdeki olumsuzlukların devam etmesi, 2016 yılı ihracatımıza yaklaşık olarak 2,2 Milyar Dolar’lık darbe vurabilir. Bununla birlikte Irak pazarındaki kaybımız da artmaya devam ediyor. Özellikle Ortadoğu’daki olumsuzluklar Irak’a olan ihracatımızın Ocak ayında da %43 azalmasına neden oldu. Hükümetin bu bölgeye ihracat yapan firmalara yönelik çalışması bulunsa da, önümüzdeki dönemde Ortadoğu pazarındaki kaybımızı, yeni pazarlara çeviremememiz ihracatçı firmaları zora sokacaktır.
Petrol Talebi Azaldı
Diğer taraftan ithalatımıza baktığımızda ise; Avrupa ülkelerinden ithalatımızda ciddi düşüş yaşarken, Petrol talebimizin de 2016 yılında azalma eğiliminde olduğu görülüyor. 2015 yılında 25 Milyon tonluk yakıt ithalatı yapan Türkiye ekonomisinin Ocak ayı yakıt ithalatı geçen yılın aynı dönemine göre %39,2 azalış göstermiş durumda. Özellikle 2015 yılında Petrol fiyatlarındaki düşüş, artan yakıt ithalatımızda öncü olmuştu. Bu sene de talebimizin azalması, petrol fiyatlarındaki düşük seyrin de devam etmesi halinde cari açığımızın olumlu etkilenmesini sağlayabilir. Özellikle dış ticaret açığımızın Ocak ayında geçen yılın aynı dönemine göre %13,42 oranında gerilemesi, cari açığımızdaki iyileşmenin sadece düşen ticaret hacmimizden kaynaklandığını gösteriyor.
Son Altı Yılın En Düşük İhracat Rakamı Görülebilir
Sonuç olarak 2016 yılı Ocak ayı dış ticaret verileri Türkiye ekonomisi için olumlu değil. Hem ihracattaki düşüşün devam etmesi, hem de bu düşüşün tekrar ithalatımızın üzerine çıkması, 2016 yılında büyüme beklentilerimizin de aşağı yönlü revize edilmesine neden olabilir. Zaten ithalatımızdaki gerilemede, 2016 yılında daha az üretime ulaşabileceğimize işaret ediyor. Ekonomi yönetiminin hem Avrupa pazarındaki düşüşe, hem de Ortadoğu pazarındaki düşüşe yönelik önlem alması gerekiyor. Aksi halde yıl sonunda son 6 yılın en düşük ihracatını gerçekleştirerek 2008 krizi sonrası ihracat rakamlarımıza geri dönebiliriz.
