Yıldız Sarayı’nda 34 yıla yakın bir süre debdebeli ve ihtişam içinde bir hayat yaşayan II. Abdülhamid, artık yapayalnızdı. En sadık adamları bile O’nu yalnız bırakmıştı. Selânik’e giderken, kendisinden ayrılmayarak sadakatini gösteren saltanat hanedanının fertleri şunlardı:
“Ayşe Sultan’ın Validesi Müşfika Kadınefendi, Şehzade Abdurrahim Efendi’nin Validesi Kadınefendi, Şehzade Âbit Efendi’nin Validesi Naciye Kadınefendi, Şaziye Sultan, Ayşe Sultan, Refia Sultan, Şehzade Abdurrahim Efendi, Şehzade Âbit Efendi”
Sultan Hamid’in harem takımını oluşturanlardan “İkinci Hazinedar Zülfet Usta, Hazinedar Gülşen Usta, Hazinedar Fulya Usta, Mâhı Enver Kalfa, Sırrı Cemal Kalfa, Cenâniyâr Kalfa, Melek Cihan Kalfa, Nuristan Kalfa, Nevber Kalfa, Cevheriz, Dilbeste ve Dilberyar kalfalar” da onu yalnız bırakmamışlardı.
Erkeklerden; “Şehzade Abdurrahim Efendi, Şehzâde Âbit Efendi, Sultan Hamid’in Kayınbiraderi Bıyıklı Mehmet Paşa, Musahip Nuri Ağa, Musahip Şehreddin Ağa, Musahip Cevher Ağa, Kahvecibaşı Ali Bey, Aşçıbaşı Raşit Ağa, Aşçıbaşı Veli Ağa, Aşçıbaşı Mustafa Ağa, bendegândan Hakkı Efendi, bendegândan Sıtkı Efendi, İnekçi Mehmet Ağa da kara gün dostu olarak onu zor günlerde yalnız bırakmamışlardı. (Ziya Şakir, İkinci Sultan Hamid’in Son Günleri, Resimli Tarih Mecmuası, Sayı:13, Ocak 1951. s.562-563)
İstanbul’dan Selânik’e giderek II. Abdülhamid’i yalnız bırakmayan bu kara gün dostları, eski mevki ve durumlarını unutmamışlar, birbirlerine hürmette kusur etmemişler, Sultan Hamid’e de saygıda kusur etmemişlerdir. II. Abdülhamid, Alâtini Köşkü’ne gelince burayı hiç yadırgamamış, eski hükümdarlık azametinden vazgeçmiş, bir aile reisi gibi yanındakilere şefkatle yaklaşmıştır.
Mehmet Bicik
www.gencgelisim.com
