1-“İşgalin Sancılı Yılları” hangi konuyu anlatmakta ve neyi kapsamaktadır?
İşgalin Sancılı Yılları, ilk olarak Mondros Ateşkes Antlaşması’nın uygulanmasına karşı çıkan isimlerin, neredeyse unutulmuş yorgun imparatorluğun uzak diyarlarındaki Türk komutanların, hükümetlerinin baskılarına rağmen direnişlerini ve sonrasında İngilizler tarafından tutuklanıp Malta Adasına sürgün edilmelerini konu almaktadır. Ayrıca Mustafa Kemal’in Anadolu’ya geçip Milli Mücadele’yi örgütlemesi ve İngilizler’in İstanbul’da gerçekleştirdikleri, dönemin Bakan, Vali, Gazeteci gibi üst düzey tutuklamalara karşın Anadolu’da “Sarı Tüylü Koyunlar” olarak mimlenen İngiliz Komutanlarını tutuklamasının bilinmeyen gerçek hikayesini belgelere dayalı olarak anlatmaktadır.
2- “İşgalin Sancılı Yılları” oluşturulma aşamasında hangi kaynaklardan yararlanıldı?
İşgalin Sancılı Yılları 3 yıl süren tiziz bir çalışmanın ürünüdür. Eser, arşiv kaynakları, 1918-1920 yılları arasında çıkan dönemin gazeteleri olmak üzere 152’nin üzerinde kaynak eserden yararlanılarak hazırlanmıştır.
3- “İşgalin Sancılı Yılları” adlı eserin dili ve üslubu nasıldır?
Eserde olaylar kaynak gösterilerek, olabildiğince tarafsız, hamaset edebiyatı yapmadan akıcı bir üslup ile okuyucuyu kitabın içerisine çekecek şekilde kaleme alınmıştır. Bu yönüyle de yazar, eserde kalemini bir kamera gibi olayları okuyucunun gözünde canlandırma görevini üstlenmiştir.
4- “İşgalin Sancılı Yılları” anlatılan dönem içerisinde hangi sorulara cevap aramaktadır?
Aslında o dönemde Milli Mücadele’nin başlangıç aşaması itibariyle ilginç olan ve cevap bekleyen pek çok soruya yanıt aramaktadır. Bunlardan bazıları:
a) İşgal kuvvetlerinin yüksek komiserleri İzmir’in işgal haberini son dakikaya kadar neden hükümet yetkililerinden saklama gereği duydular?
b) Damat Ferit Hükümeti ve Padişah, İzmir’in işgaline neden kayıtsız kaldı?
c) Mustafa Kemal’in Ateşkes Antlaşmasına direnen komutanlarla nasıl bir bağlantısı vardı?
d) İşgal altındaki İstanbul sokaklarında Mustafa Kemal altı ay boyunca hangi beklentilerle, kimlerin kapılarını çaldı? Bu kapılar neden yüzüne kapandı?
5- Kitabın ismi neden “İşgalin Sancılı Yılları”?
O buhranlı dönemi, Anadolu’yu ve burada yaşananları, yıkılmışlıkları, yorgunlukları, işgalin ve savaşın hemen her eve giydirdiği kanlı gömleğini, Anadolu insanının çaresizliğini ve bütün bunlara rağmen yeşertilmeye çalışılan umutlarını en iyi ifade edecek ismin bu olduğu kanısındayım.
6- Kitapta anlatılan o dönem, gerçekten genel bir okuyucu açısından bilinmezlerle mi dolu?
Tek kelime ile evet diyebilirim. Özelikle 1919 ve 1920 yılları… İşgale ve teslimiyetçi yönetime kafa tutmaya çalışan bir avuç inanmış insan, yokluklar içinde kıvranan halkı kurtuluş için ikna etmeye çalışıyor, örgütlüyor ve inandırıyor.
7- “İşgalin Sancılı Yılları” adlı eserde ne tür fotoğraflara yer verilmiş?
Aslında bu konuda yazar olabildiğince seçici davranmış. Çünkü eserde daha önce basına hiç çıkmamış, özel olarak aile arşivlerinden alınmış fotoğraflar kullanılmış. Özellikle bazı üst düzey direnişçilerin yıllardır saklı kalan fotoğrafları eserde yer almakta…
8- “İşgalin Sancılı Yılları” adlı eserde o döneme ait hatırat kullanılmış mı?
Tabi; ama hatıratlar birinci elden kaynak olarak kullanılamaz; eğer bilimsel ve objektif bir eser yazılmak isteniyorsa… Ama yine de eserde, dönemin algısını ve insanların beklentilerini okuyucuya izah etmek amacıyla bazı birincil hatıratlardan yararlanılmıştır. Mesela İzmir işgal edildikten sonra İstanbul Darülfunun’da okuyan genç bir hukuk fakültesi öğrencisinin günlüğünden yararlanılmış… Gerçekten çok etkileyici… Acıyı, işgali hissetmişçesine olayları ve duygularını yazmış…
9- Sizce eserde en ilgi çekici olay ne?
Eserde pek çok günyüzüne çıkmamış olay var… Tabi okuyucunun algısına göre değişebilir; ama beni en çok etkileyen, İngilizlerin elinden kaçmayı başaran ama sonrasında yakalanacağını anlayıp kafasına kurşun sıkan bir dönem Diyarbakır valisi olarak görev yapmış Reşit Bey’in anıları, yaşadıkları ve çocuklarına intihar etmeden önce yazdığı mektup… Yine aynı şekilde İzmir’in işgal olayı gerçekten bilinmezlerle dolu… Aynı şekilde Padişah Vahdettin ve Damat Ferit Hükümetlerinin Anadolu’daki direnişe karşı tutumları ve direnişe neden karşı geldikleri? Neyi umdukları? Bu konular eserde gerçekten bilimsel ve kaynak verilere dayanılarak, etkileyici bir üslupla anlatılmış… Hatta Padişah Vahdettin’in yazdığı hatıratlardan bile yararlanılmış… Şöyle bir örnek verilebilir ki Padişah Vahdettin ile ilgili en ilginç noktalardan biri, yıllar sonra hatıratını yazarken o yıllarda yanlış yaptığını kabul etmesi… Bu mesele günümüzde pek bilinmez bir gerçek…
10- Bir okuyucu bu eseri neden okumalı?
Eğer yakın dönemi gerçekten merak ediyorsa, belgesel tadında bir kitapla, hamaset yapmadan, bilimsel bir üslupla Milli Mücadele yıllarına yolculuk yapmak istiyorsa bu kitabı okumalı.
Lilay Koradan
lilaykoradan@gmail.com
www.gencgelisim.com
