“ Tarih boyunca hayvanların sahip olduğu aşırı güç, saldırganlık, içgüdü, duyu, dayanıklılık gibi özellikler insanlar için savaş tekniği-sırrı-gücü olarak görüldü.”
İnsanların hayvanlarla olan münasebeti denilince aklımıza evcil olarak evde-bahçede beslenenlerle, tarlada işgücünden yararlandığımız yahut et-süt-deri üçlemesiyle kendimize fayda sağladığımız canlılar aklımıza gelir. Bazıları olası tehlikelere karşı bir güvenlik görevi de görüp, kimileriyse yük taşımacılığında toplu taşıma aracı olarak kullanılmaktadır.
İnsanoğluna bir yardımcı, arkadaş olarak görülen hayvanların kullanım amaçları maalesef her zaman bu kadar masum olmayabiliyor. Özellikleriyle hayranlık uyandıran hayvanların kimi becerileri geçmişten günümüze birçok savaşta askerî yardım olarak görülmüştür. Tarihteki ilk savaşlardan yakınçağdaki savaşlara kadar insan ve onun ürettiği saldırgan makinelerin yanında onlar da yer almıştır. Militanlık görevi yüklenerek çoğu asker-savaşçı gibi ne için kavga ettiğini bilmeden birçok işte kullanılmıştır.
Hayvanların sahip olduğu aşırı güç, saldırganlık, içgüdü, duyu, dayanıklılık gibi özellikler insanlar için savaş tekniği-sırrı-gücü olarak görüldü. Kendi vahşetini püskürttüğü hemtürleri yanında zekâsına güvendiği bu canlıları asker olarak kullanmak sadece doyumsuz insan için geçerliydi.
Benim sadık yârim…
Özellikleriyle akla takla attıran, ancak çoğu kez savaşta kaybedilen veya gazi olan bu zeki, çalışkan ve itaatkâr canlılardan en önde gideni atlardır. Zırhlı veya motorlu araçların yaygınlaşmasına kadar bu canlı özellikle asker ve eşya taşımacılığında kullanıldı. Hızı ve kıvraklığı sayesinde savaşan insanların en gözde yardımcısı oldu. Tarihteki her savaşta at kullanıldığı düşünüldüğünde, her önemli savaşçının da adı kayıtlara geçen bir atı vardır. Bu romantik yöne karşılık Antik Çağ’dan günümüz dünyasının savaşlarına kadar insanlarla birlikte hep yan yana kalarak büyük kayıplar verilmiştir at dünyasında.
Büyüksün baba!
İri gövdeleri, kalın bacakları, koca kafaları ve iri-kesici dişleriyle hayvanlar âleminin en görkemli üyelerinden olan filler yakın çağda yapılan savaşlarda kullanılmasalar da Antik ve Orta Çağ’daki savaşlarda adeta başrolü üstlenmiştir. Hint destanlarına göre savaşta filler en ön safta giderek tank görevi görüyordu. Kendi âleminin en büyük üyesi olan fillerin bu özelliği sayesinde sırtlarındaki sandık biçimli korunaklarda askerler oturur ve saklanarak düşmana ok atarlardı. Ayrıca uzun ve güçlü hortumlarına tutturulan kılıçlar, atlı askerleri kolayca bertaraf etmekteydi. Hintlilerin devamında birçok milletin de kullandığı bu hayvan, en çok ünlü Kartaca hükümdarı Hannibal tarafından göreve çağrılmıştır. Aşılması güç orman ve dağ yolarından Romalı askerleri de ezerek geçmişlerdir. “Merak etmeyin filler her şeyi düzeltir.” diyen Hannibal’ın bu en değerli askerleri, bizzat onun tarafından asker üzerine koşması için yetiştirilmiştir.
Seni gidi dayanıklı şey.
Her ne kadar hantal ve yavaş olarak adı çıksa da istedikleri taktirde hızıyla birçok hayvanı geçebilecek bir yapıdadır develer. Keskin görüş açışı, ileri koku alma yeteneği ve 50 derece sıcaklıkta bile birkaç gün boyunca aç-susuz kalma dayanıklılığıyla hayvanlar âlemi kadar insanlar âleminde! de kıskandırıcı bir yapıya sahiptir. Antik Yunan tarihçilerine göre 6. yüzyılda Persliler eşya taşımak için deve kullanmışlardır. Afrika ve Asya’nın kumlu ve sıcak coğrafyasına en uygun hayvan türü olan develerden, özellikle bu bölgelerde yapılan savaşlarda yük taşımacılığında yararlanılması oldukça yaygın durum ve mantıklı bir tavırdır.
Kahramanım benim…
İletişimin kablolu araçlarla yapılmadığı zamanlarda güvercinler, haberleşme aracı olarak kullanılıyordu. Haberci postaların uzun mesafeler kat ederek uzun süreyi bulan istihbaratı düşünüldüğünde bu posta güvercinlerinin yardımı, tüm zamanlarda ve milletlerde doyasıya görülmüştür. Güvercinlerin postacılığı M.Ö. 1200’lü yıllara kadar uzanmaktadır. İlk önce Mısır’da kullanılmakla birlikte devamında Çin, Eski Yunan, Roma, Moğol, Türk milletlerine kadar uzanmıştır. Yakın Çağ’a gelindiğinde Birinci Dünya Savaşı’nda güvercinlerin boyunlarına fotoğraf makineleri takılarak düşman siperlerinin görüntüleri elde edilmiştir. En güvenilir iletişim aracı olarak görülen güvercinlerden biri 1918 yılında 194 Amerika askerini ölümden kurtarmıştır. Uçuş sırasında vurularak yaralanan Cher Ami adındaki bu güvercine başarılarında dolayı hizmet madalyası takılmış ve tek bacaklı heykeli çokça yapıldı. İkinci dünya savaşında güvenli haberleşmedeki başarılarından dolayı birçok güvercine madalyalar takıldı.
Mayın dedektör
Denizaltı mayın arama çalışmalarında, düşman gemisi keşiflerinde balina ve denizatları özellikle İkinci Dünya Savaşı’nda kullanıldı. Hem Amerika hem de Sovyet rejimi tarafından mayın operasyonlarında kullanılan bu hayvanlar, yankıyla yer bulabilme yeteneği ve su açıklıklarını algılayabilme kapasitesiyle savaşın deniz cephelerinde yarar gösteren askerlerden olmuştur. Hedefe yönlendirilen torpidoların ulaşıp ulaşmadığı da yine balinalar tarafından kontrol edilmekteydi.
İzci Yeminim var.
Köpeklerin savaşlarda kullanımı çok eski çağlara kadar gidiyor. Koku alma yetenekleri sayesinde aranılan kişiler izci köpekler tarafından kolayca bulunabilmekteydi. Birinci Dünya Savaşında gaz maskesi takan köpekler birçok yaralı askerin bulunmasında rol oynamıştır. Bazı köpekler de hırçın yetiştirilerek gizlenen askerlerin üzerine salınmıştır. Tankları patlatmak üzere üstüne bomba bağlanan köpekler ise en fazla kayıp veren talihsiz hayvandır.
Çok hızlı…
Bölük hâlinde uçan haberci güvercinleri avlamak için Nazi Almanya’sı Peregrin şahinini kullanmıştır. En hızlı uçan kuş türü olarak bilinen bu şahin, 1,5 km yükseklikten saatte 200 mil uçarak avını kanatlarıyla yakalayıp boğan bir türdür.
Vız vız vız
Yunanlar düşman cephesinde kargaşa yaratmak için mancınıklarla arı kovanlarını siperlere göndermiştir. ABD de kara mayınlarının kullanımında arılardan faydalanmıştır.
Kovalamaca
Birbirine düşman olarak görülen kedi ve fareler savaşın küçük askerleriydi. Fare, zehirli gazların tespitinde ve siperlerdeki-gemilerdeki böceklerin imhasında kullanılıyordu. Elbette ki kemirici farelere karşı da bir önlem alınmıştı: Kedi…
Emel Topçu
